Είμαστε όλοι "καλλιτέχνες"!

Αρθρο ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟ

Του ΚΩΣΤΗ ΠΑΠΑΓΙΩΡΓΗ

(...) Αν το καλοσκεφτούμε και πάρουμε στο κατόπι έναν νεαρό που κατεβαίνει από τη Δράμα στην Αθήνα, για να κάνει προκοπή, εύκολα διαπιστώνουμε ότι η εύκολη και η πλέον βολική λύση αφορά το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση.

Μάλιστα, αν διαθέτει και σωματικά προσόντα, αυτά και μόνο είναι ικανά να του ανοίξουν τις πόρτες διάπλατα (έστω και με κάποιες ευνόητες... εκδουλεύσεις).

Γενικά το παζάρι δίνει ψωμί, φτιάχνει σωστές ή σαθρές σταδιοδρομίες, δεν μπορεί όμως να αποκρύψει το μέγα ζήτημα του προσανατολισμού των νέων (προσανατολισμού που δεν είναι μόνο στενά επαγγελματικός, αλλά και ψυχικός) και ο οποίος έχει αποβεί εθνικός γρίφος και σχολείο μερικής ή ολικής αποτύφλωσης (...)

Επ' αυτού, η απορία που γεννά η συγκρότηση της νεοελληνικής κοινωνίας δίνει άλλη διάσταση στα πράγματα: πώς γίνεται μια κοινωνία σαν τη δική μας, με περιορισμένη διαστρωμάτωση και με λειψούς πόρους, να εμφανίζει προκλητική συσσώρευση βιβλιοπωλείων, πανεπιστημίων, θεάτρων, θιάσων, θεατρικών σχολών, ποιητών, λογοτεχνών, ιστορικών κάθε λογής; 

 Ενας άνθρωπος σαν τον Γιώργο Λούκο, που εργάστηκε επιτυχώς στο εξωτερικό όσο και στα καθ' ημάς, συνοψίζει αυτό το πρόβλημα με αποστομωτική άνεση: "Ζούμε σε μια χώρα που έχει περισσότερα θέατρα από το Παρίσι, το Λονδίνο και το Βερολίνο... Στην Ελλάδα είμαστε όλοι καλλιτέχνες!".

Ενώ στην Αβινιόν δεχόταν 60 γραπτές προτάσεις ετησίως, εδώ δέχεται 700 προτάσεις από ανθρώπους που ούτε καν τους έχει ακούσει! Με ανάλογα κριτήρια μπορούμε να κρίνουμε το καθηγητικό δυναμικό, το ποιητικό και το πεζογραφικό, την ύλη των περιοδικών μας (λογοτεχνικών και άλλων), όπως και το φρόνημα των αναγνωστών μας. Οταν ο Λευτέρης Πανταζής ονομάζει "καλλιτέχνες" όλους τους συναδέλφους του, δεν απέχει πολύ από την πλειάδα ηθοποιών και άλλων "αξιωματούχων" της σοβαρής λεγόμενης τέχνης!

Ξέρουμε φυσικά ότι αυτές οι σκέψεις δεν αποτελούν καμιά συνταρακτική καταγγελία· ούτε αφορούν μεμονωμένα πρόσωπα. Αν ίσχυε αυτό, τότε θα ήμασταν ευτυχείς, διότι οι ντόπιες δυνάμεις θα είχαν σωστό προσανατολισμό και θα ανέχονταν κάθε λογής εξαιρετέα αναπηρία. Αν όμως η χώρα τυπώνει ψεύτικο νόμισμα και μάλιστα το απολαμβάνει, η ψευδής απόδοση ψευτίζει και τα ίδια τα πρόσωπα, είτε είναι ηθοποιοί αυτά είτε θεατές ή αναγνώστες. Οπερ σημαίνει ότι πιθανότατα (και παρά τις αναγνωρισμένες εξαιρέσεις) η καθεστηκυία τάξη του καλλιτεχνικού δυναμικού όχι μόνο πάσχει από ανήκεστες βλάβες, αλλά παρακολουθεί από κοντά και υποτάσσεται δουλικά στο ψευδές κύρος των θεσμών της χώρας.

Τα "γκρικ στατίστικ" δυστυχώς δεν περιορίζονται στα οικονομικά δεδομένα· με απίθανη ελαστικότητα περιλαμβάνουν κάθε χώρο όπου το ανεξέταστο προτιμάται και προωθείται, ενώ το εξεταστέο αποκρύπτεται και ποντίζεται στο πέλαγος της λήθης. 

Τι, τέλος πάντων, θέλει να αποκρύψει αυτή η χώρα; Γιατί τρέμει να αποκαλύψει το αληθινό πρόσωπό της; Γιατί "κλείνει" τα σύνορά της, οσάκις της ζητούν ταυτότητα;

ΚΟΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ