"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Με το πόδι στο... γκάζι η ανάκαμψη στην Τουρκία

Της Delphine Strauss

Στις αρχές του 2009, δηλαδή, στην αποκορύφωση της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, οι αυτοκινητοβιομηχανίες της Τουρκίας είχαν τόσα πολλά αδιάθετα οχήματα, που χρησιμοποιούσαν ακόμη και τις πίστες δοκιμών τους σαν χώρους στάθμευσης.Δεκαοκτώ μήνες αργότερα, η Aston Martin, η βρετανική εταιρεία κατασκευής πολυτελών αυτοκινήτων ανοίγει την πρώτη έκθεσή της στην Κωνσταντινούπολη, σε μια σαφή ένδειξη ότι οι δαπάνες για την αγορά πολυτελών αγαθών επέστρεψαν στη μόδα. Οι πωλήσεις αυτοκινήτων είναι, φέτος, κατά 10% περισσότερες από το 2009, παρά τον τερματισμό της πολιτικής παροχής κινήτρων, που βοήθησε τον τομέα να ξεπεράσει την κρίση.

Η Dogus Otomotiv, η εταιρεία διανομής των αυτοκινήτων της Volkswagen στην Τουρκία ανοίγει νέες εκθέσεις ανά τη χώρα, κάτι που υποδηλώνει ότι η ανάκαμψη δεν αφορά μόνο στους πιο εύπορους.

«Είναι μια περίοδος που οι άνθρωποι δεν φοβούνται να ξοδέψουν χρήματα», λέει ο Μουράτ Γκαζίογλου, ο αντιπρόσωπος αυτοκινήτων της Renault στην Αγκυρα. «Το κλίμα είναι θετικό. Οι τράπεζες έχουν φθάσει σε σημείο να αποστέλλουν μηνύματα στα κινητά υποψηφίων πελατών, που αναγράφουν: «Το δάνειό σας είναι έτοιμο». 

 Υστερα από πολλές δεκαετίες όπου η χώρα προσέφευγε από το ένα πρόγραμμα διάσωσης του ΔΝΤ, στο άλλο, η Τουρκία διάγει μια περίοδο στην οποία, το σταθερό τραπεζικό σύστημα, το μετριασμένο δημόσιο χρέος και οι εύρωστοι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης συγκρίνονται θετικά όχι μόνο με τις επιδόσεις της γείτονος και παραδοσιακού αντιπάλου, Ελλάδας, αλλά και πολλών από τις μεγαλύτερες αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες στον πλανήτη.

Η οικονομία συρρικνώθηκε κατά 4,75% το 2009, αλλά η ανάκαμψη έχει ήδη διαμορφώσει τον εγχώριο πλούτο στα επίπεδα που βρισκόταν πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, γεγονός το οποίο ανάγκασε την κυβέρνηση να αναθεωρήσει ανοδικά τις επίσημες προβλέψεις της για το φετινό ΑΕΠ, στο 6,8%. Η ανάπτυξη καθοδηγείται από την εγχώρια ζήτηση, με την εμπιστοσύνη καταναλωτή να κινείται στα υψηλότερα επίπεδα από το 2008 και τις επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα να αυξάνονται θεαματικά. Τα επίσημα επιτόκια βρίσκονται στα χαμηλότερα επίπεδά τους, ενώ οι τράπεζες εκείνες οι οποίες δεν χρειάζεται να αυξήσουν την κεφαλαιακή βάση τους εμφανίζονται πρόθυμες να επεκτείνουν την παροχή πιστώσεων. «Η Τουρκία βρίσκεται, τώρα, σε μια πολλή ενθαρρυντική περίοδο, όπου οι εταιρείες μπορούν να δανείζονται, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, σε λίρα», λέει ο Γκιουλέρ Σαμπαντσί, ο πρόεδρος της Sabanci Group, ενός από τους μεγαλύτερους πολυσχιδείς ομίλους στη χώρα.

Ο Μουράτ Ουλτζέν, ο οικονομολόγος της HSBC έγραψε ότι είναι, πιθανώς, η πρώτη φορά που η Τουρκία βιώνει μια περίοδο «αρνητικών πραγματικών επιτοκίων, διαρκούς ανατίμησης του νομίσματος, ισχυρού τραπεζικού συστήματος και εμπεδωμένης πολιτικής σταθερότητας, όλα αυτά μαζί, ταυτόχρονα».

Πριν από δύο χρόνια, η συζήτηση αφορούσε στο αν η Τουρκία πρέπει να υπογράψει μια νέα συμφωνία δανειοδότησης με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Τώρα, η συζήτηση διεξάγεται για το αν η Τουρκία κερδίσει μια από τις εκ περιτροπής θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ. 

 Οταν ο Γουέν Τζιαμπάο, ο Κινέζος πρωθυπουργός περιόδευσε ανά την Ευρώπη, τον περασμένο μήνα έκανε σταθμό στην Αγκυρα, σε μια αναγνώριση, τόσο της αυξανόμενης περιφερειακής ισχύος της Τουρκίας, όσο και των επικερδών ευκαιριών για επενδύσεις στην ενέργεια και στις μεταφορές. Εν τούτοις, καθώς η Τουρκία επιστρέφει σε αναπτυξιακούς ρυθμούς έχουν αρχίσει να γίνονται εμφανείς ορισμένες μακροχρόνιες αδυναμίες. Η τριμηνιαία έκθεση της κεντρικής τράπεζας για τον πληθωρισμό, που δημοσιοποιήθηκε τον προηγούμενο μήνα υπογράμμισε την απόκλιση μεταξύ της εσωτερικής ευρωστίας και της αναιμικής εξωτερικής ζήτησης. Αυτή η ανισορροπία προκαλεί τη μαζική εισροή κεφαλαίων και τη διόγκωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών. Τόσο το ΔΝΤ όσο και ο ΟΟΣΑ έχουν καλέσει την Τουρκία να αντιμετωπίσει τα διαθρωτικά προβλήματα, όπως είναι η ανελαστική αγορά εργασίας, ο χρόνια χαμηλός όγκος των καταθέσεων και το «αγκάθι» της μαύρης αγοράς. Το ερώτημα είναι το αν ο πολιτικός κόσμος, ο οποίος έχει να ασχοληθεί και με το ζήτημα των εκλογών του επόμενου Ιουνίου, θα μπορέσει να αρθεί αυτών των προκλήσεων.

Η οικονομική ανάκαμψη, αν και αρχίζει να χάνει ρυθμό μοιάζει, εν τούτοις, αρκετά εύρωστη για να χαρίσει στο κυβερνών κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), μια τρίτη εκλογική νίκη, το επόμενο καλοκαίρι. Το ΑΚΡ, το οποίο εμφορείται από συντηρητικές κοινωνικές ιδέες, αλλά και από οικονομικό φιλελευθερισμό επικρίνεται για επιχειρηματικό νεποτισμό και για την επικέντρωσή του σε συμβολικά θέματα, όπως είναι το ζήτημα της ισλαμικής μαντίλας. Τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου, με νωπή τη λαϊκή ετυμηγορία, στο πρόσφατο δημοψήφισμα για την έγκριση των συνταγματικών αλλαγών υποστηρίζουν ότι οι μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να αντιμετωπιστούν οι επίμονες διαφορές σε θέματα εθνικοτήτων και θρησκείας είναι εξίσου ζωτικής σημασίας για την επιχειρηματικότητα, επειδή θα αμβλύνουν την πολιτική αναταραχή που είχε αποτρέψει την προσέλκυση επενδύσεων, στο παρελθόν.

Πολλά μέλη του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας εμφανίζονται να συμφωνούν με αυτόν τον ισχυρισμό και εκφράζουν την ανακούφισή τους για το γεγονός ότι οι εκλογές του επόμενου Ιουνίου είναι πιθανό να αποφέρουν σταθερή μονοκομματική διακυβέρνηση, αντί για έναν κατακερματισμένο κυβερνητικό συνασπισμό.

Ωστόσο, αμέσως το πέρας των εκλογών, θεωρείται βέβαιο ότι θα πιέσουν την κυβέρνηση για να επιστρέψει στην οδό των τεχνοκρατικών μεταρρυθμίσεων.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια: