"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΘΝΙΚΟΙ ΚΑΤΣΑΠΛΙΑΔΕΣ - ΣΥΡΙΖΟΦΑΣΙΣΤΑΡΑΔΙΚΟ: Η προπαγάνδα ως πολιτική

 ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΟΥΛΓΕΡΙΔΗ

Ηταν τα χρόνια της προπαγανδιστικής αθωότητας.Το μικρό κόμμα του 4% έβλεπε το τρένο της Ιστορίας να ανοίγεται προς την Κουμουνδούρου κι έβαζε μπροστά τα μεγάλα μέσα.  

Ηταν αριστερό: άρα το κατέτρεχαν οι πάντες. 

Τα στελέχη διατηρούσαν για τον εαυτό τους τον καλύτερο ρόλο με τον οποίο ταυτίζεται η κερκίδα της μνησικακίας: εκείνον του θύματος. Δεν ήθελε και πολύ να παγιωθεί η επωδός: εφεξής θα ήταν οι κυνηγημένοι από τα μεγάλα αστικά κόμματα, τα media, τους πλουτοκράτες, την τρόικα εξωτερικού και εσωτερικού. Η πραγματικότητα μετά το 2010 ζητούσε απλώς να αναλάβουν μέρος του συλλογικού βάρους για τη δημοσιονομική προσαρμογή της Ελλάδας που ξυπνούσε μετά το hangover. Αλλά οι ιερουργοί της νέας Αλλαγής είχαν βρει μια ευκαιρία που δεν μπορούσε να πάει χαμένη. Το σχήμα που θα φορούσαν δεν ήταν καινοφανές. Αντιθέτως ήταν δοκιμασμένο μέσα στην ιστορία, κυρίως σε περιπτώσεις που αντλούσαν την έμπνευσή τους από το σοβιετικό μοντέλο. Πριν σε κατηγορήσουν οι απέναντι για προπαγάνδα, κατηγόρησέ τους πρώτος εσύ.

Τι ήταν, άλλωστε, η συγκυβέρνηση με τους ΑΝΕΛ; 

 Ενας τακτικισμός στον οποίο οι ηττημένοι της Ιστορίας ξεπουλούσαν το κεφάλαιο των ιδεολογικών προγόνων για να παραμείνουν στην εξουσία; 

Οχι. Με την άδεια διαφόρων κενορητόρων της περιόδου, ήταν η συμπόρευση δύο ρευμάτων της αντιμνημονιακής κοίτης. Ως γνωστόν, αν ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα, μπορεί τουλάχιστον να τα εργαλειοποιήσει. Οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ φρόντισαν επιμελώς να «φιλοτεχνούν» την πραγματικότητα, όταν η πραγματικότητα δραπέτευε από τη φαντασιακή εικόνα. Δεν επιδίωκαν έλεγχο των ΜΜΕ, αλλά αποκατάσταση στην κορυφογραμμή του ραδιοτηλεοπτικού τοπίου. Δεν ήταν η τοποθέτηση δικαστικών μοχλών αυτό που βόλευε, αλλά η συγκόλληση των «αρμών της εξουσίας». Δεν έκανε επιθέσεις μέσω του φιλικού της Τύπου η Αριστερά - την έπνιγε το δίκαιο. Δεν ανηφόριζε προς τον Αρειο Πάγο για να ενημερωθεί σχετικά με τη Novartis. Αποκάλυπτε το «μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους». Δεν προσεταιριζόταν τα απομεινάρια της πασοκικής χίμαιρας. Χάραζε τον δρόμο για τη σοσιαλδημοκρατικοποίηση.

Στην αρχή, άλλωστε, υπήρχε χρόνος για προπαγάνδα. Η συγκυβέρνηση υπερδραματοποιούσε τη διαπραγμάτευση με τους θεσμούς, ενώ οι υπουργοί της προσέρχονταν αγραβάτωτοι και σακιδιοφόροι στις επικοινωνιακές Θερμοπύλες. «Καμιά νέα μείωση στις συντάξεις» από την ντουντούκα και, πιο χαμηλόφωνα, «πλην αυτών που προβλέπει ο νόμος». Οι αντίπαλοι μεταμορφώνονταν σε προκεχωρημένο φυλάκιο του νεοφιλελευθερισμού, ο Μητσοτάκης σε Ορμπαν και τα διάσπαρτα τρολ των ιστοσελίδων σε πολυφωνική πληροφόρηση. Μετά την καταδίκη των κυρίαρχων ΜΜΕ, άλλωστε, η διάχυση της πληροφορίας ως προπαγάνδας βρήκε κανάλι στα κοινωνικά δίκτυα. Λίγο πριν από το τέλος, ακόμη και η κρατική ΕΡΤ - ελέω Κατερίνας Ακριβοπούλου - πρόβαλε το αλήστου μνήμης βίντεο που έμοιαζε με ανάρτηση στο Facebook. «Πρωταγωνιστής» ο γαϊδαράκος λεβεντιά, που λύγιζε υπό το βάρος της προ-συριζαϊκής διακυβέρνησης (ανάμεσα σε άλλα ενσταντανέ για την Ελλάδα των σαμαροβενιζέλων εμφανιζόταν και ο... Γεώργιος Παπαδόπουλος).  

Η παραδοχή, ωστόσο, ότι η επικοινωνία προηγείται της πολιτικής πουθενά αλλού δεν θα έβρισκε πιο θλιβερή εφαρμογή από την πυρκαγιά στο Μάτι, όπου σύμφωνα με τη διατύπωση του Παύλου Πολάκη: «Αποτελεσματικά λειτούργησε το σύνολο των μηχανισμών του κράτους, όσο και αν ο τελικός αριθμός των θυμάτων "θολώνει" την εικόνα». 

 Θα ακολουθούσε η ικεσία του Αλέξη Τσίπρα - με ντεκόρ μια παραλία της Ιθάκης - να μηδενίσουν οι Ελληνες το κοντέρ της διακυβέρνησης για να ξεκινήσει ο χρόνος ξανά από το 2018 μ.Μ. (μετά το Μνημόνιο).

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ. Ο προπαγανδιστικός λόγος ήταν τόσο έντονος ώστε αποδείχθηκε μιμητικός.  

Οταν ο ΣΥΡΙΖΑ πολάκιζε, πολάκιζαν και οι αντίπαλοι για να ξεπεράσουν το πρότυπο. Οταν ο Καμμένος πλειοδοτούσε σε αποκαλύψεις που περιείχαν τη λέξη «Σόρος», οι εντός, εκτός και πέριξ της Κεντροδεξιάς αναζητούσαν μια μπαλοθιά ακόμη στο Twitter. Οταν ο Αλέξης Τσίπρας αμφισβητούσε την κοινωνική ευαισθησία της Κεντροδεξιάς, οι αντίπαλοι υπερθεμάτιζαν στην πολιτική ΤΙΝΑ. Και ο ΣΥΡΙΖΑ έπαιζε εντός έδρας κάθε φορά που η κοινοβουλευτική αντιπαράθεση δανειζόταν το λεξιλόγιο των εμφυλιοπολεμικών παθών. Η προπαγάνδα επιστρατευόταν οριζοντίως στο πολιτικό σώμα όταν υπονομευόταν ο ρεαλιστικός λόγος προς τον δήμο.

Προϋπήρξαν πολλά συμπτώματα ώστε το πρωτοσέλιδο της «Αυγής» να μην εκλαμβάνεται ως αιφνιδιαστική κίνηση απ' την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης.  

Κορύφωση, ναι, εφόσον η εικονογράφηση περιείχε έναν θαμπό αγκυλωτό σταυρό ακολουθώντας τις καλύτερες μεθόδους ιδεολογικού μοντάζ (οι συνειρμοί θα έπρεπε να είχαν αυτοκαταργηθεί, μόνο και μόνο επειδή το ιστορικό προηγούμενο στον ελληνικό Τύπο περιελάμβανε έναν Μητσοτάκη δίπλα σε Γερμανούς που φορούσαν τη σβάστικα). Αλλά αιφινιδιασμός όχι.  

Το πρωτοσέλιδο ήταν...

 

 μία ακόμη στιγμή στη διαμόρφωση της τοξικής πραγματικότητας που επιχειρούσε ο ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια. 

Στην αρχή κατηγορούσε τα «συστημικά ΜΜΕ» σαν μηχανισμούς προπαγάνδας που αποσκοπούσαν στην τελική επικράτηση των μνημονιακών εισβολέων.  

Οταν ο ναρκισσισμός του μικρού κόμματος μεταλλάχθηκε σε σύμπλεγμα ανωτερότητας, επιδίωξε να εμπεδώσει το δικό του «αφήγημα». Οι αντισυστημικοί στην εξουσία και οι συστημικοί στην άμυνα.  

Αυτή τη φορά η προπαγάνδα δεν ήταν οδηγίες χρήσεως για τη διακυβέρνηση, αλλά το λογισμικό της. Ο ΣΥΡΙΖΑ γνώριζε εξαρχής ότι το πείραμα θα πετυχαίνει όσο θα σαρώνονται τα θεσμικά αντισώματα.



Δεν υπάρχουν σχόλια: