Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ
Για τον Αλέξη Τσίπρα, η ομιλία που εκφώνησε τον Οκτώβριο του 1944 στην πλατεία της Λαμίας ο Αρης Βελουχιώτης είναι «η πιο συναρπαστική που έχει εκφωνηθεί ποτέ σε τούτο τον τόπο». Αν δοκιμάσει κανείς να την ξαναδιαβάσει ολόκληρη, θα βρει ότι πρόκειται για ένα κείμενο που δεν πάλιωσε καλά.
Παράδειγμα: Πριν από το χωρίο που εκφώνησε ο Τσίπρας –για τα «χρόνια απάτης και ρεμούλας που μας ρίξανε μέσα στην εξαθλίωση»– ο Αρης είχε εξηγήσει πώς η «αντίδραση, ντόπια και ξένη» είχε ευνουχίσει «τον λαϊκό χαραχτήρα» της Επανάστασης του 1821.
Πώς;
«Κολλώντας στον σβέρκο της πατρίδας μας τον Γιάννη Καποδίστρια».
Μπορεί να τσιμπολογήσει κάποιος και άλλες φράσεις που, αποσπασμένες από τα ιστορικά συμφραζόμενα της σκοτεινής, προεμφυλιακής εποχής, ηχούν ακόμη πιο ανοίκειες («Ναι, σφάξαμε κι είμαστε έτοιμοι να ξανασφάξουμε, αν χρειαστεί»). Αλλά το θέμα δεν είναι ο Βελουχιώτης. Το ενδιαφέρον θέμα είναι ο πρωθυπουργός που τον επικαλείται σήμερα σαν εκλογικό δέλεαρ, επειδή τον βρίσκει «ανατριχιαστικά επίκαιρο».
Τι είναι επίκαιρο στον λόγο της Λαμίας;
Σίγουρα τα σημεία που με σημερινούς όρους ηχούν «αντισυστημικά» – για τους ισχυρούς που «ξεζουμίζουν» και κλέβουν τον λαό· για τις ξένες δυνάμεις που συνωμοτούν εναντίον του. Επίκαιρα έχουν ξαναγίνει και τα κλισέ που συνδυάζουν την κομμουνιστική συνωμοσιολογία με τον σωβινισμό για τη χώρα που «ήτανε (πριν από 2.500 χρόνια) δοξασμένη, μα αργότερα την υποδούλωσαν κι έχασε την παλιά της αυτή δόξα». Παλιός, αλλά και εντελώς σύγχρονος εθνικολαϊκισμός.
Επίκαιρος είναι, εντέλει, και ο τρόπος με τον οποίο τότε ο Βελουχιώτης επιχειρούσε να εμφανίσει τον εαυτό του ως συνεχιστή των αγωνιστών του 1821 – περίπου με τον τρόπο που ο Τσίπρας επιχειρεί σήμερα να δανειστεί έρεισμα από την αναμυθολόγηση της Ιστορίας, συνδέοντας τον εαυτό του με τον Βελουχιώτη.
Οσα ακούγονται σημερινά από το 1944, είναι εκείνα που ο ίδιος ο Τσίπρας εισήγαγε από μια ρωγμή της Ιστορίας –την κρίση– στη σκηνή του παρόντος. Είναι τα αρχαϊκά αφηγηματικά σχήματα που ο ΣΥΡΙΖΑ ανακύκλωσε σαν δημαγωγικά του εργαλεία.
Οσοι προσπαθούν ακόμη να ταξινομήσουν τον Τσίπρα –ακολουθώντας τον από το νταούλι στο κότερο και από τον παππού στον εγγονό Κόκκαλη– λένε πως ο πρωθυπουργός δεν πιστεύει τίποτε. Υπάρχει, όμως, κι ένα ενδεχόμενο χειρότερο από αυτό:
Να πιστεύει ταυτόχρονα τα πιο αντιφατικά πράγματα.
Να καθοδηγείται από αντίπαλες φαντασιώσεις.
Να πιστεύει ότι είναι Ευρωπαίος σοσιαλδημοκράτης και βουτυράτη μετενσάρκωση του Βελουχιώτη.
Ανατριχιαστικά επίκαιρο. Περισσότερο ανατριχιαστικό, παρά επίκαιρο.
ΠΗΓΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 19/5/2019
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου