ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Επιστροφή στο μέλλον

Toυ ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ

Το έτος ήταν 1983. Η Βασίλισσα Ελισάβετ είχε έτοιμη μια ομιλία μέσω της οποίας παρότρυνε τους Βρετανούς να διατηρήσουν την κοινωνική συνοχή και την εθνική τους ενότητα μπροστά στη διαφαινόμενη απειλή ενός τρίτου παγκοσμίου πολέμου. Οπως μπορείτε να διαβάσετε σήμερα στις σελίδες των διεθνών ειδήσεων, αποχαρακτηρίστηκε ένα απόρρητο βρετανικό έγγραφο (έκλεισαν τα απαραίτητα τριάντα χρόνια), το οποίο, σημειολογικά, παραπέμπει σε μία από τις πιο δύσκολες περιόδους της δεύτερης φάσης του Ψυχρού Πολέμου: το διεθνές σκηνικό περιλάμβανε έναν φουριόζο, νεοεκλεγέντα και άκρως επιθετικό Ρέιγκαν στον Λευκό Οίκο, μια επίσης δυναμική «σιδηρά κυρία» στην Ντάουνινγκ Στριτ, και από την άλλη πλευρά, το ετοιμόρροπο, παρακμιακό σοβιετικό καθεστώς μιας υπερδύναμης που αγκομαχούσε για να ανταγωνιστεί τους Αμερικανούς στους πυρηνικούς εξοπλισμούς. Η κινηματογραφική ταινία «Η επόμενη μέρα», που επίσης είχε προβληθεί το 1983, απέδιδε με ρεαλισμό τις συνέπειες ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος. Εννοείται ότι στους δρόμους, οι διαμαρτυρίες υπέρ του αφοπλισμού ήταν στην ημερήσια διάταξη, σε διάφορα σημεία του πλανήτη. Ουδείς πάντως μπορούσε να διανοηθεί το 1983 ότι έξι μόλις χρόνια μετά όλα αυτά θα ήταν Ιστορία...

Το περιεχόμενο αυτής της βασιλικής ομιλίας που δεν ηχογραφήθηκε ποτέ τελικώς, έτσι όπως δόθηκε στη δημοσιότητα, έχει ένα χαρακτήρα νοσταλγίας, μιαν ιδιότυπη memorabilia, η οποία όμως τρέφει ακόμα πολύ κόσμο. Ο υπαινιγμός πάει στον Ρότζερ Ουότερς και την προχθεσινή του συναυλία, η οποία, όπως φάνηκε, ήταν ένα είδος «επιστροφής στο μέλλον». Ενα εντυπωσιακό -κυρίως για τις νεαρότερες ηλικίες- θέαμα που συνοδευόταν από τη χιλιοπαιγμένη -αλλά και έξοχη- μουσική του. Το «The Wall» έχει στιγματίσει τους Pink Floyd και ειδικά τον Ουότερς προσωπικά, ο οποίος όμως μοιάζει να έχει στερέψει από την όποια έμπνευση και καταφεύγει σε ευκολίες.

Τη χρονιά πάντως που οι βρετανικές αρχές καταχώνιασαν ως απόρρητη την ομιλία της Βασίλισσας, το 1983, η θρυλική ροκ μπάντα κυκλοφόρησε ένα ακόμη άλμπουμ, το «The Final Cut», κατά κάποιο τρόπο «ουρά» του θρυλικού «Τείχους» (που είχε κυκλοφορήσει το 1979). Το «The Final Cut» έφερε τον υπότιτλο «A Requiem For The Post-War Dream» (Ενα Ρέκβιεμ για το μεταπολεμικό όνειρο): σφοδρά αντιθατσερικό, σκοτεινό και μελαγχολικό έργο, με αναφορές στον πεσόντα πατέρα του Ουότερς (σκοτώθηκε στη μάχη του Αντζιο το 1944), κυρίως όμως στον πόλεμο των Φόκλαντ.

Πάντως, μέσα σε αυτά τα τριάντα χρόνια που χωρίζουν το σήμερα από το 1983 άλλαξαν πολλά. Υπό μία έννοια, ωστόσο, αυτός ο υπότιτλος περί ενός «ρέκβιεμ» για ένα χαμένο όνειρο («μεταπολεμικό» κάποτε, «μεταπολιτευτικό», σε ό,τι αφορά τα δικά μας σήμερα και «ευρωπαϊκό» σε ένα ευρύτερο επίπεδο) ενδεχομένως να αγγίζει πολλούς σήμερα (όχι εμάς πάντως).  

Αραγε, όταν τριάντα χρόνια από σήμερα, έρθουν στο φως απόρρητα βρετανικά έγγραφα για όλα όσα ζούμε, τι θα δηλώνουν; 

Το πυρηνικό ολοκαύτωμα είναι «πασέ», το ίδιο και το αντιπολεμικό πνεύμα του ’60, του ’70 και του ’80.  

Θα είναι άραγε μια βρετανική ευχή για τη διάλυση του ευρώ ή μια προειδοποίηση για τη βρετανική οικονομία και την ευρωπαϊκή ενότητα; Ή μήπως φόβος απέναντι στην Κίνα;  

Η μουσική και οι στίχοι του Ουότερς θα συνεχίζουν να συγκινούν; 

Το μέλλον πάντως δεν απέχει και τόσο πολύ.