Μ. ΒΡΕΤΑΝΙΑ: Στο 'φως' το σκληρό πρόσωπο της Θάτσερ από αποχαρακτηρισμένα απόρρητα έγγραφα του 1983

Tης ΜΑΡΙΑΣ ΑΔΑΜΙΔΟΥ

Η πολιτική κρύβει πάντοτε αναπάντεχες πτυχές, οι οποίες, όταν έρχονται στο φως χρόνια μετά, είναι αποκαλυπτικές και συχνά, απολαυστικές.

Τα κυβερνητικά έγγραφα του 1983 που αποχαρακτήρισε η Βρετανία όπως ορίζει ο νόμος για την άρση του απορρήτου μετά από 30 χρόνια, φέρνουν στη δημοσιότητα πολλούς τέτοιους «θησαυρούς», οι οποίοι δίνουν το πολιτικό στίγμα της εποχής και φωτίζουν τον χαρακτήρα πολλών από τους πρωταγωνιστές.

Τα έγγραφα περιείχαν σενάρια στρατιωτικών ασκήσεων για το ενδεχόμενο ενός πολέμου με την τότε Σοβιετική Ενωση, ακόμη και την ομιλία της βασίλισσας Ελισάβετ, που είχε προετοιμαστεί για την περίπτωση έναρξης ενός πυρηνικού ολέθρου. Ταυτόχρονα δίνουν αρκετές πληροφορίες για τη Μάργκαρετ Θάτσερ, που αποδεικνύεται ότι... τιμούσε τον τίτλο της «Σιδηράς Κυρίας», με τη σκληρότητα που τη χαρακτήριζε.

Είναι γνωστό, για παράδειγμα, ότι η Θάτσερ είχε δείξει το πιο σκαιό της πρόσωπο κατά τη διάρκεια της απεργίας των ανθρακωρύχων. Τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα δείχνουν ότι ήταν τόσο αποφασισμένη να τραβήξει την κατάσταση στα άκρα, ώστε είχε την πρόθεση να αναθέσει τη μεταφορά του κάρβουνου στους στρατιώτες.

Η τότε πρωθυπουργός είχε επίσης στείλει ένα όπλο λέιζερ που θα χρησιμοποιούνταν για να «τυφλώσει» Αργεντινούς πιλότους στη διάρκεια του πολέμου των Φόκλαντ. Ακόμη, η Θάτσερ είχε «μπλοκάρει» τον διορισμό του Ουίλιαμ Χέιγκ- που ήταν τότε 21 ετών- ως συμβούλου στο υπουργείο Οικονομικών λέγοντας ότι θα ήταν ένα «κόλπο», που τελικά θα έφερνε το κόμμα των Συντηρητικών σε «αμηχανία».

Σημειωτέον ότι ο Χέιγκ υπήρξε αργότερα ο μοναδικός ηγέτης των Τόρις που δεν έγινε πρωθυπουργός και ανέλαβε το υπουργείο Εξωτερικών τελικά επί πρωθυπουργίας του Ντέιβιντ Κάμερον.

Ανάμεσα στα έγγραφα βρίσκεται και σενάριο στρατιωτικής άσκησης στο οποίο δυνάμεις του «πορτοκαλί μπλοκ», δηλαδή σοβιετικές, θα εξαπέλυαν επίθεση με χημικά όπλα στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι δυνάμεις του «μπλε μπλοκ», δηλαδή του ΝΑΤΟ, θα απαντούσαν με «περιορισμένης έκτασης» πυρηνικό χτύπημα με σκοπό να αναγκάσουν τους «πορτοκαλί» να ζητήσουν την έναρξη ειρηνευτικής διαπραγμάτευσης. Η άσκηση αυτή είχε σχεδιαστεί τη χρονιά που ο Ρόναλντ Ρίγκαν είχε εξοργίσει τη Μόσχα αποκαλώντας την ΕΣΣΔ «αυτοκρατορία του κακού» και είχε ξεκινήσει τα σχέδια για τον «πόλεμο των άστρων», παράλληλα με την τοποθέτηση αμερικανικών πυραύλων σε διάφορα σημεία της Ευρώπης.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν και τα σενάρια εκτάκτων αναγκών, όπου φαινόταν η ευκολία των Αρχών να «θυσιάσουν» ολόκληρες περιοχές για να σώσουν το Λονδίνο, όταν υπήρχε η απειλή να πλημμυρίσει λόγω μεγάλης ανόδου της στάθμης του Τάμεση. Σε αυτήν την περίπτωση, εξέταζαν το ενδεχόμενο να πλημμυρίσουν μέρος του Κεντ και του Εσεξ για να τη «γλιτώσει» η βρετανική πρωτεύουσα.

Τέλος, αρκετά περίεργη ήταν και η διακριτική... πίεση στην κινεζική κυβέρνηση κατά την επίσκεψη της Θάτσερ στην Κίνα για να σταλεί ένα γόνιμο θηλυκό πάντα για τον ζωολογικό κήπο του Λονδίνου.

ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΕΛΙΣΑΒΕΤ Ετοιμη ομιλία για παγκόσμιο πόλεμο

Ετοιμο ήταν και το προσχέδιο της ομιλίας που θα εκφωνούσε η βασίλισσα Ελισάβετ στην περίπτωση που θα ξεσπούσε νέος παγκόσμιος πόλεμος, τον οποίο θα χαρακτήριζε τη «μεγαλύτερη απειλή που έχει αντιμετωπίσει αυτή η γενναία χώρα».

Το επιτελείο της κυβέρνησης είχε ετοιμάσει έναν άκρως συγκινητικό λόγο, στον οποίο η βασίλισσα θα υπενθύμιζε ότι και η ίδια είχε ακούσει από το ραδιόφωνο την αντίστοιχη ομιλία του πατέρα της κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και ότι δεν φανταζόταν πως η μοίρα της επεφύλασσε το ίδιο βαρύ καθήκον.

Λέγοντας πως η βασιλική οικογένεια θα είχε και αυτή έναν γιο στον πόλεμο, τον πρίγκιπα Αντριου που υπηρετούσε τότε στο Ναυτικό, η Ελισάβετ θα υπογράμμιζε ότι προσεύχεται συνεχώς για την ασφάλεια καθενός και καθεμιάς, καλώντας αυτή τη συσπείρωση γύρω από την οικογένεια να γίνει «η ισχυρότερη άμυνά μας απέναντι στο άγνωστο». Θα καλούσε, δε, τους Βρετανούς να προσευχηθούν, λέγοντας ότι: «Οπως παλεύουμε όλοι μαζί ενάντια σε αυτό το νέο κακό, ας προσευχηθούμε για τη χώρα μας και τους ανθρώπους με καλή θέληση, όπου κι αν βρίσκονται. Ο Θεός να σας ευλογεί όλους».