ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΟΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ - Ζάλογγο: Μύθος ή Σύμβολο; (1)

Του ΒΑΣΙΛΗ ΓΚΟΥΡΟΓΙΑΝΝΗ

Η ιστορία κάθε έθνους είναι ένα κοφίνι γεμάτο ζωντανά καβούρια. Ετσι είναι και του δικού μας έθνους.  

Κάποιοι έχουν τη γενναιότητα ή την αποκοτιά να χώνουν το χέρι στο κοφίνι και να βγάζουν καβούρια. Εμείς εδώ έχουμε την κυρία Μαρία Ρεπούση. Αυτήν τη φορά έβαλε πάλι χωρίς γάντι το χέρι στο κοφίνι και έβγαλε το καβούρι που λέγεται «Χορός του Ζαλόγγου».  

Ομως τραβώντας ένα καβούρι δεν βγαίνει μόνον το ένα, αλλά καθώς συμπλέκονται τραβάει το ένα το άλλο και στο τέλος αδειάζει το κοφίνι! Εν προκειμένω η κυρία Ρεπούση περίπου είπε για τον χορό του Ζαλόγγου ότι κάθε λαός έχει τους μύθους του.

Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον για τη δημόσια συζήτηση μεταξύ καλόπιστων αν αμφισβητεί το ιστορικό γεγονός καθεαυτό ή αναφέρεται στη μυθολογία και στον ρομαντισμό που νομοτελειακά πλέκονται γύρω από τα ένδοξα ιστορικά γεγονότα. 

Από τις ιστορικές μαρτυρίες (μία από Τουρκαλβανό οπλαρχηγό) και με τις συνθήκες της εποχής έπεσαν πράγματι οι γυναίκες στο Ζάλογγο, όπως έπεσαν κι άλλες αλλού, όπως στη Μονή Σέλτσου κ.α. και γιατί αυτή η ηρωική πράξη ήταν «πραγματοποιήσιμη» στις δεδομένες τραγικές συνθήκες. Ομως πού, πώς και πόσες έπεσαν στο Ζάλογγο δεν θα το μάθουμε ποτέ. Ο ιστορικός ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Βακαλόπουλος αναφέρει στην Ιστορία της Ηπείρου ότι έπεσαν στο Ζάλογγο 22 γυναίκες και μαζί τους 6 άντρες!

Οι εθνορήτορες μπορούν να σκηνοθετούν με το μυαλό τους διάφορα, ούτε μπορούμε να μάθουμε την ιστορία από τον Βαλαωρίτη και τον Σολωμό. Από τον Σολωμό μαθαίνουμε την ελληνική ψυχή και όχι τα ιστορικά γεγονότα.

Ασφαλώς είναι μύθος ότι έπεσαν τραγουδώντας το ελληνόφωνο τραγούδι «έχε γεια καημένε κόσμε», διότι το τραγούδι αυτό δημιουργήθηκε εκατό χρόνια μετά το συμβάν και ούτε άλλο ελληνόφωνο τραγούδι τραγούδησαν (αν τραγούδησαν), διότι οι Σουλιώτες και ιδίως οι Σουλιώτισσες δεν εγνώριζαν Ελληνικά, εκτός από κάποιες νύφες προερχόμενες από ελληνόφωνα χωριά της περιοχής, όπως η μητέρα του Μάρκου Μπότσαρη.

Μύθος είναι ότι έπεσαν στο σημείο όπου βρίσκεται το μνημείο, διότι όλες ανεξαιρέτως οι μαρτυρίες αναφέρουν ότι έπεσαν σε βάραθρο στον ποταμό Αχέροντα, πολύ μακριά από 'κει. Απλώς ο χώρος του μνημείου, το οποίο έχτισε ο γλύπτης Ζογγολόπουλος, προσφέρει μεγάλη ορατότητα. 

Ομως δεν έχει πλέον καμία σημασία η έρευνα των λεπτομερειών, εφόσον το γεγονός έφυγε από τη δικαιοδοσία της Ιστορίας και πέρασε στη δικαιοδοσία του θρύλου και του συμβόλου και ως τέτοιο είναι αδιαπραγμάτευτο και απρόσβλητο