EΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ - ΤΟΥΡΚΙΑ: Από την κεμαλική δημοκρατία στην ισλαμική

Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΟΥΤΡΗ 

Αντιστρατήγου ε.α.

Η Τουρκία σήμερα μεταλλάσσεται. Αφενός ισλαμοποιείται, αφετέρου υιοθετεί τη νεοοθωμανική αντίληψη του κ. Νταβούτογλου για τον κόσμο και τη διεθνή θέση της χώρας, μεγαλοϊδεατικής κατεύθυνσης, με έντονα στοιχεία αλλαγής του διεθνούς περιβάλλοντος προς όφελός της, άσχετα με τις διεθνείς συνθήκες.

 

Παρουσιάζεται ως δημοκρατία που ενσωματώνει τον ισλαμισμό κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα της χριστιανοδημοκρατίας, καθιστάμενη πρότυπο για τις ισλαμικές χώρες. 

Είναι όμως δημοκρατία η Τουρκία; Επιθυμεί ο κ. Ερντογάν και το κόμμα του τον πραγματικό εκδημοκρατισμό ή απλώς αυτός χρησιμοποιείται σαν στάχτη στα μάτια της Δύσης και ως Δούρειος Ιππος εκπόρθησης του κεμαλικού κατεστημένου;

Η Τουρκία του Κεμάλ, η Τουρκική Δημοκρατία, ήταν στην ουσία κράτος αντιδημοκρατικό, εθνικιστικό, με κυριάρχες αντιλήψεις τον κρατικισμό, τον τουρκισμό και μια κοσμικότητα ιδιάζουσα και επιφανειακή, καθόσον κυρίαρχη θρησκευτική αντίληψη παρέμενε ο ισλαμισμός και οι μη μουσουλμάνοι αντιμετωπίζονταν τουλάχιστον με καχυποψία. Πυλώνες του ο στρατός, τα σώματα ασφαλείας, η Δικαιοσύνη και η γραφειοκρατία του υπουργείου Εξωτερικών, υποβοηθούμενοι από τα ΜΜΕ. 

Η Τουρκία του Ερντογάν παρά τις διακηρύξεις και διαβεβαιώσεις προς τη Δύση για εμβάθυνση της δημοκρατίας, που έχουν ήδη αρχίσει να αμφισβητούνται, δεν φαίνεται να οδεύει προς αυτή την κατεύθυνση, καθόσον διατηρεί όλα τα αυταρχικά στοιχεία του κεμαλισμού. Οι εκατοντάδες φυλακισμένοι δημοσιογράφοι και Κούρδοι το πιστοποιούν.

Πώς επηρεάζει ο ισλαμισμός την Τουρκία; 

Τις τελευταίες 10ετίες ουσιαστικό ρόλο στην τουρκική κοινωνία άρχισε να παίζει το ισλαμικό ρεύμα του Φετουλάχ Γκιουλέν, μέντορος των κ. Ερντογάν και Γκιουλ, το οποίο ανέλαβε την ευθύνη λειτουργίας σχολείων σε όλες τις βαθμίδες, υποτροφιών, κοινωφελών ιδρυμάτων, επιχειρηματικών ομίλων, συγκροτημάτων ΜΜΕ. Προετοίμασε την κοινωνία για ισλαμοποίηση και κυρίως δημιούργησε καταρτισμένες ομάδες πολιτών, μελών του ρεύματος Γκιουλέν, έτοιμων να αναλάβουν τα ηνία των κρατικών φορέων. Ο ίδιος ο Γκιουλέν έχει διακηρύξει την ανάγκη ισλαμικής διακυβέρνησης.

Το ΑΚΡ του Ερντογάν αποτέλεσε τον πολιτικό φορέα που ανέλαβε να υλοποιήσει το εγχείρημα μετάβασης της Τουρκίας από την «κεμαλική δημοκρατία» στην «ισλαμική δημοκρατία». Με βάση την προετοιμασία του ρεύματος Γκιουλέν, το ΑΚΡ έχει εκπορθήσει όλα τα κάστρα του κεμαλισμού, ενώ εκτυλίσσεται η άλωση του τελευταίου, των ενόπλων δυνάμεων. Μπορούμε να εκτιμήσουμε με μεγάλη ακρίβεια ότι νικητής αυτής της διαμάχης θα είναι ο ισλαμιστής Ερντογάν.

Ο Κεμάλ διακήρυξε την αρχή «ειρήνη στην Τουρκία, ειρήνη στον κόσμο» και προχώρησε με τον Ελευθέριο Βενιζέλο σε προσέγγγιση των δύο κρατών, με κοινή επιδίωξη την ελληνοτουρκική φιλία. Μετά το θάνατό του, σταδιακά επικράτησαν αναθεωρητικές τάσεις απέναντι στις διεθνείς συνθήκες και η Τουρκία προχώρησε στην προσάρτηση της επαρχίας Αλεξανδρέττας, στην εμπλοκή στο Κυπριακό, στην εισβολή και κατοχή μέρους των εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας και στην παρουσίαση πάμπολλων διεκδικήσεων σε βάρος της χώρας μας. Με το δόγμα του νεοοθωμανισμού που υιοθετεί, κατέχει πλέον και το θεωρητικό εργαλείο για να δικαιολογεί τον αναθεωρητισμό της.

Ισχύει ο ισχυρισμός ότι οι δημοκρατίες δεν πολεμούν μεταξύ τους;  

Στη χώρα μας κάποιοι το πίστεψαν και ελπίζουν ότι όσο η Τουρκία «εκδημοκρατίζεται» από τον Ερντογάν και αποκαθηλώνεται το στρατοκρατικό κεμαλικό κατεστημένο, τόσο απομακρύνεται η πιθανότητα συμπλοκής των δύο γειτονικών χωρών. Τελικά όμως η Τουρκία μετατρέπει τον ισχυρισμό σε μύθο της φιλελεύθερης αντίληψης των διεθνών σχέσεων;

Δημιουργούνται, λοιπόν, μία βεβαιότητα και μία υποψία:. 

Η βεβαιότητα είναι ότι η νεο-οθωμανική Τουρκία, δημοκρατική ή μη, θα συνεχίσει να επιδιώκει την αλλαγή του status quo της περιοχής. 

Η υποψία, που μένει να αποδειχθεί στο μέλλον, είναι ότι η Τουρκία δεν κατευθύνεται προς μια δημοκρατία δυτικού τύπου, αλλά προς μια δημοκρατία ισλαμικού τύπου.