Του Ηλια Μαγκλινη
Πριν από περίπου δέκα ημέρες ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ
Νταβούτογλου συναντήθηκε στην πρεσβεία της Τουρκίας στο Λονδίνο με πολλά
από τα εναπομείναντα μέλη της οθωμανικής σουλτανικής οικογένειας.
«Ιστορική στιγμή» ήταν το σχόλιο του ίδιου του κ. Νταβούτογλου, ενώ η
συνάντηση αναμένεται να επαναληφθεί και σε τουρκικό έδαφος. Στη γείτονα
χώρα οι ανατροπές διαδέχονται η μία την άλλη: καταδίκες και φυλακίσεις
ανωτάτων αξιωματικών αλλά και προσέγγιση ενός παρελθόντος που επί έναν
σχεδόν αιώνα στην Τουρκία λογίζονταν ως «προδοτικό». Το πόσο ρεαλιστικό
μπορεί να είναι όλο αυτό παραμένει άγνωστο. Καθίσταται σαφές ωστόσο ότι η
«οθωμανική νοσταλγία» των Τούρκων πολιτικών που κυβερνούν την τελευταία
δεκαετία είναι έκδηλη. Και φαίνεται πως ίσως να μην είναι μόνο
νοσταλγία της τουρκικής πολιτικής ελίτ. Το περασμένο καλοκαίρι, στα
περίχωρα του Ικονίου, ένας απλός Τούρκος πολίτης, ο Χαμπίμπ, μου έλεγε
ότι διόλου δεν θαυμάζει τον Κεμάλ. «Γιατί να τον θαυμάζω; Μας παρέδωσε
μια Τουρκία συρρικνωμένη» έλεγε, υπερτονίζοντας την ίδια στιγμή την
«ειρηνική συνύπαρξη των βαλκανικών λαών» τον «ένδοξο καιρό» της
Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Η τουρκική αυτή νοσταλγία συμπίπτει με τα δικά μας εκατό χρόνια από τους
Βαλκανικούς Πολέμους, την εκατονταετηρίδα δηλαδή της τελικής
κατάρρευσης της αυτοκρατορικής Τουρκίας. Παρά τις πολλές και
ενδιαφέρουσες εκθέσεις και εκδόσεις, η επέτειος περνάει μάλλον
απαρατήρητη. Η κρίση, με το ψυχοπλακωτικό της κλίμα και τα ουσιαστικά
προβλήματα που προκαλεί στον καθένα μας, δεν μας επιτρέπει να νιώσουμε
πιο ουσιαστικά αυτό που συνέβαινε στην Ελλάδα το 1912-13.
Οι παραστάσεις
των νικηφόρων μαχών και οι αναφορές στο αισιόδοξο πνεύμα της εποχής
γενικά, φαντάζουν μακρινές, ξένες σχεδόν. Αλίμονο, ευτυχώς που δεν
έχουμε νοσταλγία ανάλογη με αυτή των Τούρκων. Τι νόημα έχει μια
επιστροφή στο παρελθόν;
Από την άλλη, η παγερή μας σχέση με μια στιγμή
ανάτασης ίσως να είναι ο δείκτης μιας συλλογικής αποξένωσης από
οποιαδήποτε έννοια επιτεύγματος και προοπτικής, κάτι που υπήρχε και προ
κρίσης, παρότι το 1912 ήρθε μετά την πτώχευση του 1893 και την ντροπή
του 1897. Κι όμως, η επέτειος του 1912-13 μοιάζει διόλου να μη μας
αφορά...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου