Μια ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ συνεντευξη του ΜΙΣΕΛ ΟΝΦΡΕ που δημοσίευσε η ΒΙΚΗ ΤΣΙΩΡΟΥ στην ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Η σχετικά πρόσφατη εμφάνιση μιας κοινωνικής και οικονομικής «υπερ-τάξης» υπογραμμίζει περισσότερο το αισχρό πρόσωπο της παγκοσμιοποίησης; Ο φιλόσοφος Μισέλ Ονφρέ είναι κατηγορηματικός:
«Η αισχρότητα δεν περίμενε την παγκοσμιοποίηση για να εκδηλωθεί. Υπάρχει από τότε που ο άνθρωπος είναι άνθρωπος. Η αισχρότητα βρίσκεται στην ανισότητα, η οποία υπάρχει παντού: αισχρότητα της ευφυΐας επί της ανοησίας, της δύναμης επί της αδυναμίας, του πλούτου επί της φτώχειας, της νεότητας επί των γηρατειών, της υγείας επί της ασθένειας, του πολιτισμού επί της βαρβαρότητας, την ομορφιάς επί της ασχήμιας. Σίγουρα υπάρχει αισχρότητα στον υπερπλουτισμό μιας χούφτας ανθρώπων σε έναν κόσμο όπου επικρατεί η απόλυτη φτώχεια των περισσότερων, ωστόσο υπάρχει μια πιο μεγάλη αισχρότητα: αυτή της κάθε πολιτικής τάξης που ανεβαίνει στην εξουσία και ακόμη κι αν έχει επιλεγεί για να αντιμετωπίσει αυτή την αισχρότητα, παραιτείται από αυτή την υπόσχεση που έχει δώσει και συνεχίζει να δρα με τον πιο κυνικό τρόπο...».
Είναι άραγε οι πάμπλουτοι ευτυχισμένοι;
«Αν το χρήμα μάς έκανε ευτυχισμένους, θα το γνωρίζαμε και δεν θα είχαμε τόσους νευρωτικούς πλούσιους, οι οποίοι αγνοούν ότι το πρόβλημα είναι λιγότερο το να έχεις από το να είσαι. Υπάρχει μια πραγματική κατάρα στον υπερ-πλουτισμό: καταδικάζει τους πλούσιους να ζουν με παράσιτα, υποκριτές, κόλακες, αυλικούς, ... Ο Νίτσε δήλωνε πως "αυτό που αγοράζεται είναι μικρής αξίας" και είχε δίκιο. Ομως δεν πρόκειται να στενοχωρηθώ για τους πλούσιους που έχουν την άμεση δυνατότητα να γίνουν φτωχοί αν το θελήσουν, κάτι που δεν γίνεται με τους φτωχούς καθώς δεν έχουν τέτοια επιλογή. Επομένως αν ο πλούσιος παραμένει πλούσιος, δεν είναι για κλάματα. Είδαμε πως ο φιλόσοφος Βίτγκενσταϊν μοίρασε την κληρονομιά του, που ήταν σημαντική, για να αποκτήσει την πραγματική ελευθερία, η οποία έγκειται στο να μην είσαι σκλάβος του χρήματος που έχεις -ούτε αυτού που δεν έχεις. Ολα τα σημαντικά προβλήματα τέθηκαν και λύθηκαν από την αρχαιότητα. Το μόνο τυπικό πρόβλημα της σύγχρονης εποχής είναι η οικολογία».
Οι κυριότεροι πολιτικοί ηγέτες στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ γίνονται πιστευτοί όταν δηλώνουν πως θέλουν να τιμωρήσουν τους «αλήτες» της οικονομίας;
«Το ότι τα κράτη-αλήτες που γνωρίζουν μόνο τα δικά τους συμφέροντα, δηλώνουν πως προτίθενται να νουθετήσουν τις οικονομικές αγορές, δεν σημαίνει πως καταλαμβάνονται από ένα ξαφνικό πάθος για την αρετή, γιατί η κακία συνεχίζει με άλλη μορφή: κάνουν τα πάντα ώστε να μην καταρρεύσει το αμερικανικό -δηλαδή το παγκόσμιο- οικονομικό σύστημα. Ετσι, κάτω από το κάλυμμα της αρετής ότι κάνουν μια διαχείριση για να αναζωογονήσουν τους οικονομικούς αλήτες, δεν πείθει παρά μόνο τους αφελείς».
Οι πολιτικοί υπεύθυνοι είναι λοιπόν όμηροι κάποιων πάμπλουτων;
«Ενας ηγέτης μεταμοντέρνου κράτους βρίσκεται στη θέση του μόνο επειδή έχει περιφρονήσει την ηθική και έχει συμπεριφερθεί σαν κλέφτης χωρίς πίστη και νόμο. Χρησιμοποιεί την ηθική για τις προεκλογικές εκστρατείες, για τους λόγους, για το θεαθήναι, τον Τύπο και την τηλεόραση, για να δείξει ένα καλό προφίλ. Η ηθική είναι γι' αυτόν μια μάσκα που κρύβει την όψη του θηράματος. Δεν διοικεί, παρά μόνο στο περιθώριο: μοιράζει παιχνιδάκια, κορδέλες, μετάλλια... Εγκαινιάζει κάποιον σταθμό τρένου ή αεροδρόμιο, κατασπαταλά κάθε μέρα τον προϋπολογισμό 100 Λουδοβίκων 14ου για έξοδα παράστασης. Ομως οι αληθινές αποφάσεις λαμβάνονται αλλού: εκεί όπου τα χρήματα πολλαπλασιάζονται. Ο αρχηγός του κράτους είναι ο υπάκουος υπουργός του προέδρου της Κεντρικής Τράπεζας και διαθέτει μόνο τα μέσα για να εξασφαλίσει τη διαφήμιση μιας κενής μορφής».
Υπάρχει εναλλακτική αυτού του άγριου καπιταλισμού;
«Είμαι οπαδός του Λα Μποεσί και νομίζω πως πολύ συχνά η υποταγή μας είναι εκούσια. Θα ήταν αρκετό να μην επιθυμούσαμε αυτό που απεχθανόμαστε ώστε να μην υπάρχει πια. Ο φίλος του Μονταίνιου έγραφε: "Να είστε αποφασισμένοι πως δεν θα υπηρετείτε κανέναν και αμέσως θα είστε ελεύθεροι". Οπως πολλοί, δεν πιστεύω πια στην πολιτική. Ο Φουκό, ο Ντελέζ και κυρίως ο Γκουαταρί ανήγγειλαν την εμφάνιση μικροπολιτικών που συγκροτούν μικρο-αντιστάσεις. Αυτές υποτίθεται πως εισάγονται στο δίκτυο χάρις στα κυκλώματα πληροφόρησης που βραχυκυκλώνουν το συνηθισμένο αποσκληρυμένο δίκτυο του Τύπου. Η πολιτική δεν είναι πια υπόθεση των κομμάτων, αλλά των πολιτών και των καταναλωτών ικανών να επινοήσουν εναλλακτικούς τρόπους στην καπιταλιστική παραγωγή και διανομή. Ο Προυντόν υπέδειξε τον δρόμο προτείνοντας κοπερατίβες, ασφαλιστικά συστήματα, ομοσπονδίες, πραγματικά λαϊκές τράπεζες. Πιστεύω στη δυναμική ενός αναρχο-συνδικαλισμού απαλλαγμένου από την κατήχηση του 19ου αιώνα. Υπάρχει πέρα από τον Ατλαντικό αυτό που συνηθίζουμε να αποκαλούμε μετα-αναρχισμό, τον οποίο βρίσκω πολύ ενδιαφέροντα».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου