"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


«Εισβολείς» απειλούν οικοσυστήματα

Οξύτατα και σοβαρά είναι τα προβλήματα που προκαλούν σε πολλά οικοσυστήματα τα λεγόμενα εξωγενή είδη, αυτά, δηλαδή, που μεταναστεύουν από τους τόπους όπου συνήθως ζουν και εγκαθίστανται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, διαταράσσοντας τις ευαίσθητες ισορροπίες της χλωρίδας και της πανίδας οδηγώντας πολλά είδη στο κατώφλι του αφανισμού.

Ενα τέτοιο είδος εισβολέας είναι και το κόκκινο λιονταρόψαρο, το οποίο από τα νερά του Ινδικού και του Ειρηνικού Ωκεανού απαντάται πλέον στα ανοιχτά των ανατολικών ακτών των ΗΠΑ, στις Μπαχάμες, τις Βερμούδες. Η καταστροφή που προκαλεί στους πληθυσμούς των ντόπιων ειδών είναι πολύ σημαντικός, καθώς κάθε μήνα ένα λιονταρόψαρο μπορεί να γεννήσει τριάντα χιλιάδες αυγά,, που εντός ολίγων εβδομάδων θα καταβροχθίσουν τα νεαρά και μικρά ψάρια που ζουν σε έναν κοραλλιογενή ύφαλο καταστρέφοντας το οικοσύστημά του.

Αλλά δεν είναι μόνον οι ΗΠΑ και ο Ατλαντικός που αντιμετωπίζουν πρόβλημα εξαιτίας των ειδών εισβολέων. Μεγάλος αριθμός εξωγενών ειδών έχει εισβάλει και στη Μεσόγειο Θάλασσα. Τα περισσότερα φτάνουν έως τα νερά της με τη βοήθεια των πλοίων που περνούν από τη διώρυγα του Σουέζ και το Γιβραλτάρ. Με τα ύδατα που χρησιμοποιούνται ως έρμα από τα πλοία τα είδη εισβολείς μεταφέρονται από το ένα σημείο του κόσμου στο άλλο.

Σημαντικό ρόλο, επίσης, στη μετανάστευση των ειδών διαδραματίζει και η κλιματική αλλαγή που προκαλεί αύξηση της θερμοκρασίας των θαλάσσιων υδάτων. Πολλά τροπικά είδη μπορούν με ευκολία να εγκατασταθούν στα νερά της Μεσογείου καταστρέφοντας τα υπάρχοντα οικοσυστήματα.

Οι «κόκκινες παλίρροιες», παραδείγματος χάρη, στη Βόρεια Θάλασσα που συνδέονται άρρηκτα με τους θανάτους χιλιάδων ψαριών, δεν είναι παρά είδος τοξικού φυκιού που έφτασε μέχρι την Ευρώπη με τα εμπορικά πλοία που ταξίδεψαν στη Γηραιά Ηπειρο από την Κίνα. Και δεν είναι πάντα οι κίνδυνοι που εγκυμονούν τα εξωγενή είδη ορατοί. 

Ο υάκινθος των νερών είναι ένα εξαιρετικά όμορφο λουλούδι της λεκάνης του Αμαζονίου. Πολύ συχνά μεταφέρεται σε άλλους τόπους για να στολίσει με τα μοβ λουλούδια του μικρές διακοσμητικές λιμνούλες. Ωστόσο, οι συνέπειες της ύπαρξής του στη λίμνη Βικτόρια είναι κάθε άλλο από ευχάριστες, αφού παρεμποδίζει την αλιεία και τη ναυσιπλοΐα, δυσχεραίνει την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και βλάπτει την ανθρώπινη υγεία... Λέγεται ότι έφτασε εδώ το 1990 ταξιδεύοντας από τη Ρουάντα και το Μπουρούντι. Αλλά και στις όχθες των ποταμών της γειτονικής Ιταλίας, ένα τρωκτικό που εισήχθη στη χώρα από τη Λατινική Αμερική για τη γούνα του, προκαλεί σημαντικές ζημιές.

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη επιστημονική έρευνα, στην Ευρώπη ζουν έντεκα χιλιάδες εξωγενή είδη, εκ των οποίων το 15% απειλεί την ντόπια χλωρίδα και πανίδα και προκαλεί σημαντική οικονομική ζημιά.

Παρά τη σοβαρότητα αλλά και την οικονομική παράμετρο της εισβολής νέων ειδών, οι κυβερνήσεις όλου του πλανήτη δεν λαμβάνουν σοβαρά μέτρα που θα μπορούσαν να ανακόψουν τη μετανάστευσή τους, προειδοποιεί ο διευθυντής του προγράμματος για το Περιβάλλον του ΟΗΕ, κ. Ακίμ Στάινερ.

Τα μέτρα που παίρνουν
Κάποια κράτη, όπως παραδείγματος χάρη η Νέα Ζηλανδία, προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα με σκληρότερους ελέγχους κατά την είσοδο στη χώρα. Η Νότια Αφρική διαθέτει αποτελεσματικά προγράμματα απομάκρυνσης των εξωγενών ειδών, προστατεύοντας το φυσικό κάλλος της χώρας (όπως την Περιοχή των Λουλουδιών του Κέιπ) που αποτελεί και πόλο έλξης τουριστών.

ΠΗΓΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια: