"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


Διαμάχη Ρωσίας - Καναδά για την εκμετάλλευση της Αρκτικής

AFP, Associated Press

Με βλέψεις στα 90 δισ. βαρέλια πετρελαίου και το 30% των παγκόσμιων ανεκμετάλλευτων αποθεμάτων φυσικού αερίου που εκτιμάται πως βρίσκονται στο υπέδαφος της Αρκτικής, Ρωσία και Καναδάς ευελπιστούν σε μια ευνοϊκή -κάθε χώρα για την ίδια- απόφαση της αρμόδιας επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών στη μεταξύ τους διένεξη για τα δικαιώματα εξόρυξης στις παγωμένες εκτάσεις της.

Τις βλέψεις τους στην Αρκτική, θλιβερό παρεπόμενο της υπερθέρμανσης του πλανήτη, αλλά και τις προσδοκίες τους να αναγνωρισθούν οι αξιώσεις τους επιβεβαίωσαν οι δύο χώρες μετά τις συνομιλίες που είχε χθες στη Μόσχα ο υπουργός Εξωτερικών του Καναδά με τον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ. 

«Θα ασκήσουμε τα δικαιώματα εθνικής κυριαρχίας μας στην Αρκτική» τόνισε ο κ. Κάνον, και προσέθεσε πως αυτό θα γίνει αφ’ ενός μέσω της ισχυρής στρατιωτικής δύναμης του Καναδά στην περιοχή και αφ’ ετέρου με τον κατάλληλο επιστημονικό εξοπλισμό, που θα αποδεικνύει τα δικαιώματά του. Κι ενώ έσπευσε να διευκρινίσει ότι ο Καναδάς δεν προτίθεται να μετατρέψει την Αρκτική σε στρατιωτική ζώνη, εξέφρασε την πεποίθησή του πως τα στοιχεία περί της οροσειράς Λομονόσοφ τα οποία έχει υποβάλει στον ΟΗΕ θα επικρατήσουν οποιουδήποτε άλλου ισχυρισμού.

Καθεμιά από τις δύο χώρες ισχυρίζεται πως η οροσειρά Λομονόσοφ, που εκτείνεται μεταξύ Σιβηρίας και Γροιλανδίας και διασχίζει υπογείως την Αρκτική, αποτελεί επέκταση της υφαλοκρηπίδας της.  

Δεν είναι, όμως, οι μοναδικές που ερίζουν για τις παγωμένες εκτάσεις. Στη διαμάχη εμπλέκονται επίσης η Νορβηγία, η Δανία αλλά και οι ΗΠΑ, που ενδιαφέρονται να μοιράσουν την «πίτα» της Αρκτικής. 

Το ενδιαφέρον για την περιοχή έχουν ανακινήσει οι τελευταίες επιστημονικές έρευνες για την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη, καθώς συγκλίνουν στο συμπέρασμα πως το 2030 θα έχουν λιώσει οι πάγοι στην περιοχή. Η προοπτική αυτή συνεπάγεται το άνοιγμα νέων δρόμων για τη διεθνή ναυσιπλοΐα και προπαντός νέες ευκαιρίες για εκμετάλλευση του πλούσιου σε υδρογονάνθρακες υπεδάφους της περιοχής. Σημειωτέον, εικάζεται πως το υπέδαφος της Αρκτικής είναι επίσης πλούσιο σε ψευδάργυρο. Ο Καναδάς έχει λάβει προθεσμία μέχρι το 2013 να υποβάλει στα Ηνωμένα Εθνη στοιχεία που να αποδεικνύουν την εγκυρότητα των ισχυρισμών του.

Από την πλευρά του, ο κ. Λαβρόφ τόνισε χθες πως η Ρωσία συγκεντρώνει πρόσθετα στοιχεία που αποδεικνύουν τα δικά της δικαιώματα. Η Ρωσία έχει υποβάλει σχετικό αίτημα στα Ηνωμένα Εθνη από το 2001, αλλά της ζητήθηκαν πρόσθετα στοιχεία. Προχώρησε, έτσι, σε μια πρωτοφανή πρωτοβουλία πριν από τρία χρόνια, όταν τοποθέτησε με υποβρύχιο τη ρωσική σημαία στον πυθμένα της Αρκτικής, προκαλώντας σχόλια περί έναρξης νέας ψυχροπολεμικής εποχής. Στη συνέχεια ο Ρώσος πρόεδρος, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, υπέγραψε το 2008 στρατηγικό έγγραφο με το οποίο δεσμεύθηκε πως το 2011 η Ρωσία θα ολοκληρώσει τις γεωλογικές μελέτες με τις οποίες θα διασφαλίσει διεθνή αναγνώριση των δικαιωμάτων της στην Αρκτική και τις πλουτοπαραγωγικές πηγές της.

Η Ρωσία και ο Καναδάς, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, εγκαινίασαν καινούργιες αποστολές τον Αύγουστο, με σκοπό την καταμέτρηση και χαρτογράφηση του πυθμένα της Αρκτικής. Ο λόγος είναι πως το Ναυτικό Δίκαιο των Ηνωμένων Εθνών του 1982 δίνει το δικαίωμα σε μια χώρα να διεκδικήσει την αποκλειστική οικονομική εκμετάλλευση μιας θαλάσσιας περιοχής αν αποδείξει ότι ο θαλάσσιος πυθμένας της περιοχής αυτής αποτελεί επέκταση της υφαλοκρηπίδας της. Δεδομένου, πάντως, πως οι ΗΠΑ δεν έχουν υπογράψει το εν λόγω Δίκαιο, δεν έχουν έως τώρα εκφράσει αξιώσεις.

Ο Ρώσος πρόεδρος τόνισε, πάντως, χθες πως η συμφωνία την οποία υπέγραψε μία ημέρα νωρίτερα η χώρα του με τη Νορβηγία, με την οποία διευθετήθηκαν διεκδικήσεις τους στην εξίσου πλούσια σε υδρογονάνθρακες Θάλασσα Μπάρεντς, αποτελεί υπόδειγμα για τη διευθέτηση διενέξεων τέτοιου είδους. Ο κ. Μεντβέντεφ έχει μιλήσει ευθέως για τα συμφέροντα της Ρωσίας στην Αρκτική, χαρακτηρίζοντάς την «στρατηγικό σχέδιο για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της χώρας τον 21ο αιώνα και για την κάλυψη των αναγκών της σε πρώτες ύλες στρατηγικής σημασίας».

Δεν υπάρχουν σχόλια: