Τoυ ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗ
Οταν δυο μητροπολίτες αφόρισαν τον Ανδρέα Λασκαράτο για το βιβλίο του «Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς», ο συγγραφέας είπε: «Τουλάχιστον να αφόριζαν και τα παπούτσια μου για να μη λιώσουν οι σόλες». Αν ζούσε σήμερα και αντιμετώπιζε ανάλογο αφορισμό, το πρόβλημα θα ήταν λιγότερο σημαντικό ιδίως αν ο Λασκαράτος φορούσε αθλητικά Adidas με αερόσολα.
Βέβαια στις μέρες μας χρησιμοποιούμε ελάχιστα τα πόδια, άρα και τα παπούτσια μας, οπότε ίσως ο συγγραφέας θα ζητούσε να αφοριστούν κυρίως τα ελαστικά του αυτοκινήτου του για να μην πληρώνει κάθε δυο χρόνια βροχολάστιχα.
Επιπλέον στα χρόνια μας η καταδίκη περί του να μη λυθούν μετά θάνατον οι δεσμοί του σώματος με τον αφορισμό είναι ένα πρόβλημα που μάλλον έχει αντιμετωπιστεί με την αποτέφρωση - εκτός κι αν ο αφορισμός μετατρέπει το σώμα σε πυρίμαχο τούβλο, ή σε pyrex. Αυτό είναι ένα σημαντικό ερώτημα αν και σε αυτή την περίπτωση απλώς ο υπάλληλος θα ανέβαζε κι άλλο τη θερμοκρασία στο μηχάνημα.
Αλλά, πέρα από τα αστεία, πόσο σοβαρότερα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει κανείς το θέμα που προέκυψε, χωρίς να γίνει χειρότερα και ακαλαίσθητα πιο αστείος;
Οταν δυο μητροπολίτες αφόρισαν τον Ανδρέα Λασκαράτο για το βιβλίο του «Τα μυστήρια της Κεφαλονιάς», ο συγγραφέας είπε: «Τουλάχιστον να αφόριζαν και τα παπούτσια μου για να μη λιώσουν οι σόλες». Αν ζούσε σήμερα και αντιμετώπιζε ανάλογο αφορισμό, το πρόβλημα θα ήταν λιγότερο σημαντικό ιδίως αν ο Λασκαράτος φορούσε αθλητικά Adidas με αερόσολα.
Βέβαια στις μέρες μας χρησιμοποιούμε ελάχιστα τα πόδια, άρα και τα παπούτσια μας, οπότε ίσως ο συγγραφέας θα ζητούσε να αφοριστούν κυρίως τα ελαστικά του αυτοκινήτου του για να μην πληρώνει κάθε δυο χρόνια βροχολάστιχα.
Επιπλέον στα χρόνια μας η καταδίκη περί του να μη λυθούν μετά θάνατον οι δεσμοί του σώματος με τον αφορισμό είναι ένα πρόβλημα που μάλλον έχει αντιμετωπιστεί με την αποτέφρωση - εκτός κι αν ο αφορισμός μετατρέπει το σώμα σε πυρίμαχο τούβλο, ή σε pyrex. Αυτό είναι ένα σημαντικό ερώτημα αν και σε αυτή την περίπτωση απλώς ο υπάλληλος θα ανέβαζε κι άλλο τη θερμοκρασία στο μηχάνημα.
Αλλά, πέρα από τα αστεία, πόσο σοβαρότερα θα μπορούσε να αντιμετωπίσει κανείς το θέμα που προέκυψε, χωρίς να γίνει χειρότερα και ακαλαίσθητα πιο αστείος;
Και βέβαια, βάσει των πρωτοκόλλων της Ιεράς Συνόδου, δεν δύναται ο κάθε μητροπολίτης να αφορίζει κατά βούληση, ο αφορισμός δεν είναι ψωμοτύρι, ούτε χρησιμοποιείται πρόχειρα επειδή έτσι αίφνης του φάνηκε του μπαρμπα-Στεφανή. Είναι, με μια έννοια, αντιποίηση Αρχής. Πρέπει να ληφθεί συλλογική απόφαση από την Ιεραρχία για ενδεχόμενο αφορισμό και αυτό όντως είναι μια ορθή πρόβλεψη, διότι οι εχέφρονες, οι ψύχραιμοι και οι καταρτισμένοι θεολογικώς και όχι μόνον, μπορούν να ελέγχουν την κατάχρηση του τιμωρητικού μέτρου απ' τον εκάστοτε sui generis ιερωμένο που δεν έχει αίσθηση των διαστάσεων και του βάρους των πραγμάτων. Διότι αν άρχιζε ο καθένας να αφορίζει για ψύλλου πήδημα, τότε θα πέφταμε στον πληθωρισμό και με τόσους άλιωτους θα αντιμετώπιζαν πρόβλημα χώρου και τα κοιμητήρια.
Ιστορικά, πέρα απ' τον αφορισμό της Φιλικής Εταιρείας και της Επανάστασης του 1821 απ' τον Γρηγόριο Ε' που ήταν μια προσωρινή κίνηση σκοπιμότητας για να αποφευχθεί η γενοκτονία των Ελλήνων από τους Τούρκους, το ανάθεμα του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1916, τον αφορισμό του Λασκαράτου και του Καζαντζάκη εξαιτίας του οποίου ο κρητικός συγγραφέας πολύ υπέφερε και δεν μπορούσε να φάει τις πέρδικες, εκείνο που γνωρίζει, βέβαια, ο αναγνώστης, είναι και ο αφορισμός του καθολικού Μάρκου Βαμβακάρη από την Καθολική Εκκλησία: ο λαϊκός συνθέτης χώρισε την πρώτη γυναίκα του, τη διαβόητη Ζιγκοάλα, η οποία τον είχε ήδη παρατήσει και συζούσε με τον κουμπάρο τους, και παντρεύτηκε με ορθόδοξο γάμο τη Βαγγελιώ, το 1942. Και αυτό διότι οι καθολικοί δεν του δίνανε διαζύγιο και τελικά, όταν ξαναπαντρεύτηκε τον αφόρισαν - άλλοι φωταδιστές κι εκείνοι. Τελικά ο αφορισμός του ήρθη το 1966 - οπότε, πιθανώς, από το 1942 ως τότε ο μέγας Μάρκος δεν άλλαξε και σόλες στα παπούτσια του. Κι έγραψε και το περίφημο άσμα «Το διαζύγιο» με τους «κορέκτ» στίχους:
Επρεπε να σε σκότωνα να 'καβα τα μυαλά σου
Πάρε το διαζύγιο και τράβα στη δουλειά σου.
Υπήρχε άλλη αίσθηση του «ορθού», τότε, και πιο πολύ στους λαϊκούς ανθρώπους - τι να κάνουμε;
Ιστορικά, πέρα απ' τον αφορισμό της Φιλικής Εταιρείας και της Επανάστασης του 1821 απ' τον Γρηγόριο Ε' που ήταν μια προσωρινή κίνηση σκοπιμότητας για να αποφευχθεί η γενοκτονία των Ελλήνων από τους Τούρκους, το ανάθεμα του Ελευθερίου Βενιζέλου το 1916, τον αφορισμό του Λασκαράτου και του Καζαντζάκη εξαιτίας του οποίου ο κρητικός συγγραφέας πολύ υπέφερε και δεν μπορούσε να φάει τις πέρδικες, εκείνο που γνωρίζει, βέβαια, ο αναγνώστης, είναι και ο αφορισμός του καθολικού Μάρκου Βαμβακάρη από την Καθολική Εκκλησία: ο λαϊκός συνθέτης χώρισε την πρώτη γυναίκα του, τη διαβόητη Ζιγκοάλα, η οποία τον είχε ήδη παρατήσει και συζούσε με τον κουμπάρο τους, και παντρεύτηκε με ορθόδοξο γάμο τη Βαγγελιώ, το 1942. Και αυτό διότι οι καθολικοί δεν του δίνανε διαζύγιο και τελικά, όταν ξαναπαντρεύτηκε τον αφόρισαν - άλλοι φωταδιστές κι εκείνοι. Τελικά ο αφορισμός του ήρθη το 1966 - οπότε, πιθανώς, από το 1942 ως τότε ο μέγας Μάρκος δεν άλλαξε και σόλες στα παπούτσια του. Κι έγραψε και το περίφημο άσμα «Το διαζύγιο» με τους «κορέκτ» στίχους:
Επρεπε να σε σκότωνα να 'καβα τα μυαλά σου
Πάρε το διαζύγιο και τράβα στη δουλειά σου.
Υπήρχε άλλη αίσθηση του «ορθού», τότε, και πιο πολύ στους λαϊκούς ανθρώπους - τι να κάνουμε;
Ολα αλλάζουν. Μόνο ο αφορισμός παραμένει εκτός χρόνου και τόπου.
Στις μέρες μας η σεβαστή Εκκλησία οφείλει, όντως, και όπως πάντα, να είναι συντηρητική. Αλλά πρέπει ταυτόχρονα...
να αφουγκράζεται κάπως και τους καιρούς.
Μαζί με τα αιρκοντίσιον μέσα στους ναούς, τον ηλεκτροφωτισμό και τα μεγάφωνα στους περιβόλους των εκκλησιών, τα υβριδικά αυτοκίνητα, τα κομπιούτερ και τα Smart των ιερέων, απαιτείται ανάλογη αντίληψη και στις θρησκευτικές τιμωρίες που πλέον δεν είναι για σπατάλη.
Και για τον πιο πολύ κόσμο, ο πρόχειρος, εύχρηστος «αφορισμός» εκπέμπει κάποιες αντανακλάσεις που μάλλον κινούνται στον γκρίζο χώρο μεταξύ απορίας και πιθανής φαιδρότητας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου