ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ και ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Το καζάνι που βράζει και ο Τιτανικός της ελληνικής Αριστεράς

Tου Παντελή Σαββίδη.

Η Εργατική Πρωτομαγιά, αποτελούσε στο παρελθόν ευκαιρία για τη δημόσια προβολή των εργατικών αιτημάτων, τα οποία υπήρξαν εποχές που και δίκαια ήταν και βοήθησαν σε κάποιας μορφής κοινωνική κινητικότητα στην Ευρώπη και στην εξισορρόπηση κοινωνικών ανισοτήτων. Αν και την ώθηση των πολιτικών μεταβολών στη γηραιά ήπειρο την έδωσαν περισσότερο τα προτάγματα της εξέγερσης του 1968, τα οποία δεν μπορούσαν να αποτελέσουν μονοκομματικό πρόγραμμα.

Τέτοιας μορφής εξεγέρσεις, αυθόρμητες και πηγάζουσες από τις λαϊκές ανάγκες, θέτουν αιτήματα που είναι ώριμα να αποδεχθούν οι κοινωνίες και οι πολιτικές εξουσίες – πιεζόμενες, φυσικά.

Μιλάμε για μη καθοδηγημένες εξεγέρσεις που αναδεικνύουν βιαίως αιτήματα ώριμα στη λαϊκή συνείδηση αλλά στα οποία αντιστέκεται η καθεστηκυία τάξη και προσπαθούν να τα εκμεταλλευτούν οι κομματικοί ινστρούχτορες.  

Αυτές οι εξεγέρσεις πόρρω απέχουν από εκδηλώσεις τύπου «Ανένταχτων» στην Ελλάδα.

Τα προτάγματα αυτών των εξεγέρσεων υλοποιούνται σταδιακά και βοηθούν στη συνειδητοποίηση ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων που δεν περιορίζονται μόνο σε όσα από αυτά τα κοινωνικά στρώματα έχουν στραμμένο τον προσανατολισμό τους στην Αριστερά. 

 Άλλωστε, η κλασική Αριστερά που γνωρίζαμε, και ο ιστορικός διαχωρισμός Δεξιάς-Αριστεράς, έχουν αρχίσει να εκλείπουν εδώ και καιρό.

Μια νέα κοινωνική διαίρεση διαμορφώνεται: των ωφελημένων και των χαμένων από την παγκοσμιοποίηση.

Ο Ελβετός κοινωνιολόγος και πολιτικός επιστήμονας Hanspeter Kriesi υποστηρίζει πως υπάρχει μια νέα κοινωνική διάσπαση που αντικαθιστά τον παραδοσιακό διαχωρισμό μεταξύ εργαζομένων και εργοδοτών. 

Από τη μια πλευρά είναι τα αστικά (με την έννοια της διαβίωσης στα αστικά κέντρα) κοινωνικά στρώματα που βασίζονται στις υπηρεσίες και έχουν πολιτική ιδεολογία –κυρίως φιλελευθερισμό–, και από την άλλη οι χαμένοι της παγκοσμιοποίησης, κατά κύριο λόγο εκτός αστικού χώρου, που βασίζονται στη μεταποίηση και τη συντηρητική ιδεολογία.

Επιπλέον, πρόσθετο στοιχείο που διαμορφώνει τη νέα πόλωση είναι η αποτυχία της υπέρβασης του εθνικού κράτους, κύρια επιλογή της παγκοσμιοποίησης. Τα εκλογικά αποτελέσματα στην Ευρώπη υποδηλώνουν μια εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων στην ύπαρξη και την ισχυροποίηση του εθνικού κράτους παρά στο χυλό υπερεθνκών μορφωμάτων που δεν μπορούν να προστατεύσουν τις κοινωνίες από τις σύγχρονες απειλές.

Κωδικοποιώντας, λοιπόν, θα επισημάναμε πέντε καταλυτικές αλλαγές:

 

• Υπέρβαση της παραδοσιακής ρήξης Αριστεράς- Δεξιάς.
• Ανάδυση της νέας αντίθεσης ωφελημένων και χαμένων της παγκοσμιοποίησης.
• Αμφισβήτηση της οικονομικής «ανοικτότητας».
• Επιστροφή στον προστατευτισμό.
• Τάση επιστροφής στην ασφάλεια του εθνικού κράτους.

Τι σημαίνουν οι καταλυτικές αυτές κοινωνικές μεταβολές; 

Ο πολιτικός λόγος εκδηλώσεων όπως η Εργατική Πρωτομαγιά ήταν προσανατολισμένος κάθε χρόνο στην αναπαραγωγή των κλασικών μαρξιστικών στερεοτύπων, τα οποία εδώ και χρόνια αποδεικνύονται, πλέον, αναχρονιστικά.  

Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι τελευταίες γαλλικές εκλογές, όπου οι Γάλλοι εργαζόμενοι και συγκεκριμένα τα πλέον προλεταριακά στοιχεία από τις βιομηχανικές περιοχές του βορρά υποστήριξαν την Μαρίν Λεπέν.

Μάλλον θα έχουν χάσει τον ύπνο τους οι μαρξιστές θεωρητικοί ή θα εγκαλούν τους εργαζομένους για απουσία ταξικής συνείδησης. Είναι έτσι όμως, ή όποιος μένει αγκυλωμένος σε δόγματα κάνει θεολογία και όχι πολιτική;

Και αυτήν τη χρονιά την Εργατική Πρωτομαγιά ακούσαμε μεγάλα λόγια από τους κομματικούς εγκάθετους και τους ινστρούχτορες, αλλά επί της ουσίας ο λαϊκός κόσμος, ο κόσμος της εργασίας, θα περιθωριοποιείται ολοένα και περισσότερο.  

Ο κόσμος αυτός επιδεικνύει μια ανεξήγητη παθητικότητα στις αντιδράσεις του. Ή έχει χειραγωγηθεί ή περιήλθε σε κατάθλιψη ή το καζάνι βράζει.

Μια από τις πετυχημένες φράσεις του Μάρξ ήταν: «η βία είναι η μαμή της ιστορίας». Το αύριο της ανθρωπότητας δεν θα το χαρίσει κανείς. Θα προκύψει ως ανάγκη που θα εκφραστεί, βιαίως αναγκαστικώς, στους δρόμους.

Στον Τιτανικό της ελληνικής Αριστεράς αυτό δεν έχει γίνει ακόμη συνείδηση. Ούτε όμως η Ελλάδα θα είναι η μήτρα αυτής της εξέγερσης.  

Το καζάνι βράζει και η έκρηξή του θα γίνει ξαφνικά.