ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ο Ομπάμα χαμένος στη μετάφραση του... χάους

Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ

Στο χάος και στην τρομακτική δολοφονική μανία των τζιχαντιστών παραδίδεται η Μέση Ανατολή, καθώς απέναντι στην πιο απειλητική ισλαμική οργάνωση που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος κόσμος, το ISIS, η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί αμήχανη τις σφαγές και τους αποκεφαλισμούς, με τον Αμερικανό πρόεδρο Ομπάμα να δηλώνει απλώς ότι «ακόμη η Αμερική δεν έχει στρατηγική για την αντιμετώπισή της».

Η δήλωση του Αμερικανού προέδρου ότι «ακόμη η Αμερική δεν έχει στρατηγική για την αντιμετώπισή του ISIS Ισλαμιστών» προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, καθώς θεωρήθηκε ότι δείχνει αμηχανία και αδυναμία, την ώρα που οι τζιχαντιστές με κατάληψη νέων εδαφών μεγαλώνουν το Ισλαμικό Κράτος.

Η δήλωση αυτή του Αμερικανού προέδρου λίγο μετά την έκτακτη συνεδρίαση σε διευρυμένη σύνθεση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ,  προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, καθώς θεωρήθηκε ότι δείχνει αμηχανία και αδυναμία και αποθρασύνει τους τζιχαντιστές να εντείνουν τις επιθέσεις τους για την κατάληψη και νέων εδαφών, μεγαλώνοντας το «Ισλαμικό Κράτος» που ήδη έχει έκταση ίση με τη Βρετανία.

Τα διλήμματα που έχει απέναντί της η διεθνής κοινότητα και πρωτίστως η Ουάσιγκτον δεν είναι λίγα ούτε εύκολο να απαντηθούν.

Η Ουάσιγκτον δίνει προτεραιότητα στο Ιράκ, καθώς θεωρεί ότι τυχόν διάλυσή του θα οδηγήσει σε πλήρες χάος τη Μ. Ανατολή απειλώντας μία από τις πιο σημαντικές πετρελαιοπαραγωγούς χώρες.

Το μεγάλο πρόβλημα των Αμερικανών, που επέλεξαν να αντιδράσουν με αεροπορικούς βομβαρδισμούς εναντίον θέσεων του ISIS στο Β. Ιράκ, είναι ότι κανένας πόλεμος δεν κερδίζεται μόνο από αέρος.

 

Στην Ουάσιγκτον όλοι γνωρίζουν ότι ούτε το Ιράκ μπορεί να σταθεροποιηθεί ούτε ο Λίβανος να διασωθεί όσο παραμένει ανέπαφο το μεγάλο ορμητήριο του ISIS στη Συρία.

Με δεδομένο ότι οι ΗΠΑ και ειδικά ο πρόεδρος Ομπάμα αποκλείουν κατηγορηματικά κάθε χερσαία εμπλοκή στην περιοχή, στο Ιράκ βρέθηκαν οι «πρόθυμοι» για τη «βρώμικη δουλειά». Οι πεσμεργκά, οι Κούρδοι πολεμιστές της αυτόνομης κουρδικής περιοχής του Β. Ιράκ, ανέλαβαν να συνεχίσουν στο έδαφος τη δουλειά που ξεκίνησε η αμερικανική πολεμική αεροπορία.

Το ενδιαφέρον των Αμερικανών για το Β. Ιράκ δεν είναι μόνο θεωρητικό. Στην περιοχή δραστηριοποιούνται οι δύο πετρελαϊκοί κολοσσοί EXXON και Chevron, ενώ μόνο στην κουρδική περιοχή εκτιμάται ότι υπάρχει το ένατο σε μέγεθος κοίτασμα πετρελαίου στον κόσμο που υπολογίζεται σε 50 δισ. βαρέλια. Το Αρμπίλ, η πρωτεύουσα του ιρακινού Κουρδιστάν, είναι η έδρα πολλών ακόμη πετρελαϊκών εταιρειών που διαχειρίζονται κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Ομως και αυτή η επιλογή των Αμερικανών δεν είναι χωρίς κινδύνους. Το ISIS διατηρεί τις δυνάμεις του στο κεντρικό και δυτικό Ιράκ, ενώ ο εξοπλισμός των Κούρδων από τη Δύση και η αναβάθμιση του ρόλου τους τούς απομακρύνει ακόμη περισσότερο από τη Βαγδάτη.

Η πραγματική πρόκληση όμως για τη Δύση και κυρίως για την Ουάσιγκτον είναι η Συρία. Ακόμη κι αν ο πρόεδρος Ομπάμα μπορέσει να εξασφαλίσει μια «συμμαχία πρόθυμων» για να πλήξει αεροπορικά το ορμητήριο και αρχηγείο του ISIS στη Ράκα στη βόρεια Συρία, δεν υπάρχει σύμμαχος επί του εδάφους που θα επιφέρει το τελικό πλήγμα στους τζιχαντιστές.

Η στρατιωτική δυνατότητα της συριακής αντιπολίτευσης είναι ιδιαίτερα περιορισμένη, ενώ δεν θεωρείται και αξιόπιστη από τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες. Εξάλλου, από τα «σπλάχνα» της αντιπολίτευσης ξεπήδησαν και η οργάνωση Αλ Νούσρα (παρακλάδι της Αλ Κάιντα) και το ISIS.

Οι μόνες δυνάμεις που ίσως θα μπορούσαν να καλύψουν επί του εδάφους το κενό εξουδετερώνοντας το ISIS είναι εκείνες που έχουν μείνει πιστές στον πρόεδρο Ασαντ. Αλλά μάλλον δύσκολα θα βρισκόταν ηγέτης στη Δύση που θα προσέφερε σανίδα σωτηρίας στο καθεστώς του Ασαντ.

Από τις γειτονικές χώρες μόνο η Τουρκία διαθέτει τέτοιου μεγέθους στρατιωτική δυνατότητα, όμως δεν υπάρχει καν η σκέψη για χερσαία εμπλοκή σε έναν «εμφύλιο» αλλά και σεχταριστικό πόλεμο στο έδαφος της Συρίας που πολύ εύκολα θα μεταφερόταν στο τουρκικό έδαφος.

Εξάλλου, κάθε απόφαση για μονομερή αεροπορική επίθεση εναντίον των τζιχαντιστών στο συριακό έδαφος θα πρέπει να λάβει υπόψη της ότι ακόμη το καθεστώς Ασαντ έχει στη διάθεσή του σύγχρονα ρωσικά πυραυλικά συστήματα εδάφους-αέρος.

Οπως όμως προειδοποίησε ο ίδιος ο αρχηγός των Αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Μάρτιν Ντέμπσεϊ, δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπισθεί το ISIS αν δεν υπάρξει άμεση και αποφασιστική προσβολή των οχυρών θέσεων που έχει καταλάβει στη βόρεια και κεντρική Συρία. Και στην Ουάσιγκτον όλοι γνωρίζουν ότι ούτε το Ιράκ μπορεί να σταθεροποιηθεί ούτε ο Λίβανος να διασωθεί όσο παραμένει ανέπαφο το μεγάλο ορμητήριο του ISIS στη Συρία.

Το ISIS εξελίσσεται σε μια ασύμμετρη και ιδιαίτερα επικίνδυνη απειλή, καθώς διαθέτει μια σειρά από «ποιοτικά» όπλα:

Ασκεί ιδεολογική γοητεία που ξεπερνά τα σύνορα του Ιράκ και της Συρίας και κινητοποιεί ριζοσπαστικοποιημένους νέους μουσουλμάνους στα μεγάλα αστικά κέντρα της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ολλανδίας, των ΗΠΑ, της Αυστραλίας, και φυσικά στις Βαλκανικές χώρες, όπου ακόμη είναι ζωντανή η παράδοση των σκληρών συγκρούσεων στους γιουγκοσλαβικούς πολέμους που είχαν και έντονο θρησκευτικό χαρακτήρα.

Ενα ακόμη σημαντικό όπλο των τζιχαντιστών έχουν αποδειχτεί τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που φροντίζουν να φθάσει η τρομακτική φήμη τους πριν από τους ίδιους σε κάθε γωνιά του Ιράκ και της Συρίας. Τα βίντεο και οι φωτογραφίες με τις μαζικές εκτελέσεις και τους αποκεφαλισμούς των «kafir» (των «απίστων») και των «αποστατών» προκαλούν πανικό στους απροστάτευτους ανθρώπους, ακόμη και στους σουνίτες, στις περιοχές που πέφτουν στα χέρια του ISIS. Αυτή όμως η ανεξέλεγκτη βία με ιδεολογικό-θρησκευτικό προκάλυμμα έλκει περισσότερο τους περιθωριοποιημένους μουσουλμάνους της Δύσης.

Εχοντας εξασφαλίσει σημαντική χρηματοδότηση από τα λύτρα, το ISIS υπολογίζεται ότι έχει εισπράξει περισσότερα από 10 εκατ. δολάρια, ενώ, σύμφωνα με υπολογισμούς του πρακτορείου Bloomberg, κερδίζει καθημερινά περισσότερα από 2 εκατομμύρια δολάρια πουλώντας λαθραία πετρέλαιο προς τις κουρδικές περιοχές, την Τουρκία και το Ιράν, και έχοντας σημαντικές «χορηγίες» από χώρες του Κόλπου, μπορεί όχι μόνο να εξασφαλίζει σύγχρονο οπλισμό (πέραν των μεγάλων αποθεμάτων πανάκριβου αμερικανικού οπλισμού που εγκατέλειψε ο ιρακινός στρατός), αλλά και να οργανώνει κρατικές δομές στις περιοχές που ελέγχει.