ΙΣΤΟΡΙΑ και ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: D-Day και η μάχη για την Ευρώπη

Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

Σαν σήμερα, πριν από 70 χρόνια, 156.000 στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων άρχισαν την απόβαση στη Νορμανδία, η οποία οδήγησε στην ήττα των γερμανικών δυνάμεων που είχαν καταλάβει την Ευρώπη από τη Γαλλία έως την Ελλάδα. 

Η 6η Ιουνίου του 1944 είναι μία από τις κορυφαίες ημερομηνίες στην Ιστορία της αιματοβαμμένης ηπείρου μας. 

Σήμερα, 17 αρχηγοί κρατών θα συμμετάσχουν σε εκδηλώσεις μνήμης σε μία από τις παραλίες όπου χιλιάδες νέοι σφαγιάστηκαν στην προσπάθεια να εξασφαλίσουν προπύργιο για τις δυνάμεις που –μαζί με τις σοβιετικές δυνάμεις στην Ανατολή– θα άλλαζαν τον ρουν του πολέμου. 

Αυτό που δεν μπορούσε κανείς να προβλέψει ήταν ότι αυτή η ημέρα θα οδηγούσε στην πιο μακρά περίοδο ειρήνης, ασφάλειας και ευημερίας που γνώρισε ποτέ η Ευρώπη. Ούτε θα φανταζόταν ότι αυτό που γεννήθηκε μέσα στις φλόγες –η αφοσίωση για την ειρήνη– θα κινδύνευε 70 χρόνια αργότερα, λόγω όχι νέας στρατιωτικής απειλής, αλλά από τη λήθη και την απερισκεψία ηγετών που δεν γνώρισαν οι ίδιοι τον πόλεμο. Μετά την D-Day, η σημαντικότερη μέρα στο ευρωπαϊκό ημερολόγιο είναι η 23η Ιουλίου του 1952, ημέρα ίδρυσης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ανθρακα και Χάλυβα. Ενα χρόνο νωρίτερα και μόλις έξι μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι πρώην εχθροί Γαλλία, Δυτική Γερμανία, Ιταλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο και Ολλανδία είχαν συμφωνήσει σε αυτή τη συνθήκη, πιστεύοντας ότι μέσω της ένωσης θα έθεταν τέλος στους ατελείωτους πολέμους της Ευρώπης. Οι έξι χώρες ήταν ο πυρήνας της σημερινής Ευρωπαϊκής Ενωσης των 28 χωρών-μελών.  

Το 1989 ήταν άλλη μία σημαδιακή μέρα – τότε άρχισε η κατάρρευση του Σοβιετικού Μπλοκ, με αποτέλεσμα τον Μάιο του 2004 να ενταχθούν στην Ε.Ε. οκτώ χώρες πρώην δορυφόροι της Σοβιετικής Ενωσης. 

Σήμερα, το 2014, η Ευρωπαϊκή Ενωση βρίσκεται σε κρίση.
Πολλές χώρες-μέλη αντιμετωπίζουν μεγάλες οικονομικές δυσκολίες· ο αποπληθωρισμός, η ανεργία και το χρέος (κρατικό και ιδιωτικό) απειλούν με μαρασμό την Ευρωζώνη· η διευρυνόμενη ανισότητα μεταξύ χωρών-μελών και μεταξύ κοινωνικών ομάδων επαναφέρει εντάσεις και έχθρες που είχαν ξεχαστεί τα χρόνια της ανάπτυξης και της ευημερίας, απειλώντας τη συνοχή της Ενωσης και πολλών χωρών-μελών. 

Αναζητώντας τρόπους να εξασφαλίσουν την ευημερία των πολιτών τους ενώ τα χρέη αυξάνονται, οι ηγέτες της Ε.Ε. βρίσκονται στις συμπληγάδες της ανάγκης να εμβαθύνουν την Ενωση, ενώ ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός πολιτών και πολιτικών δυνάμεων διαφωνεί με αυτό, θέλγεται από τον απομονωτισμό. 

Πέρα από τις «εσωτερικές» προκλήσεις, η Ε.Ε. χάνει έδαφος και στο γεωστρατηγικό επίπεδο. Η στρατιωτική και τεχνολογική ηγεμονία των ΗΠΑ, η οικονομική άνοδος της Κίνας και άλλων χωρών, καθώς και το σκληρό πολιτικό παιχνίδι της Ρωσίας, επιτείνουν την αίσθηση ότι η Ε.Ε. χάνει συνεχώς σε επιρροή. Οι πολιτικές δυνάμεις της θρυμματίζονται – και μαζί τους το όραμα μιας Ενωσης που συνεχώς θα βελτιώνει τις ζωές των πολιτών της.

Οι λιγοστοί πλέον βετεράνοι του πολέμου που θα βρεθούν στη Νορμανδία σήμερα μπορούν να είναι υπερήφανοι που συμμετείχαν στα πρώτα βήματα ενός μεγάλου πολιτικού, οικονομικού και κοινωνικού θριάμβου. Οι ηγέτες που θα βρεθούν κοντά τους θα καταλάβουν ότι η μάχη που άρχισε τότε δεν τελείωσε και ότι κινδυνεύει να χαθεί?