ΤΟΥΡΚΙΑ: Ο Ερντογάν ψάχνει το 'Plan B' πριν από τις κάλπες

Το ολόγραμμα του Ταγίπ Ερντογάν υπερίπταται σαν... τζίνι πάνω από τους οπαδούς του κόμματός του σε προεκλογική συγκέντρωση που έγινε το περασμένο Σάββατο στη Σμύρνη.

 

Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ

Στη δίνη της πολιτικής αστάθειας που παρασύρει και την οικονομία, παραδίδεται η Τουρκία, καθώς ο Ταγίπ Ερντογάν δείχνει αποφασισμένος να συνεχίσει μετωπικά τη σύγκρουση με τους αντιπάλους του αλλά και να ρισκάρει μια νέα νομισματική κρίση προκειμένου να μη διαταραχθεί η εικόνα του «οικονομικού θαύματος» μερικές εβδομάδες πριν από τις κρίσιμες δημοτικές εκλογές.

Η αναταραχή στην τουρκική οικονομία και η κατάρρευση της τουρκικής λίρας προκάλεσε απώλεια σχεδόν 20 δισ. δολαρίων από τα αποθέματα της Τουρκικής Κεντρικής Τράπεζας, μέχρι τη στιγμή που ο διοικητής της Ερντέμ Βασκί, αγνοώντας τις δημόσιες συστάσεις Ερντογάν, αποφάσισε την εντυπωσιακή αύξηση των επιτοκίων προκειμένου να συγκρατήσει την τιμή της λίρας.  

Ομως η πολιτική ρευστότητα στην Τουρκία, που συμπίπτει με μια δύσκολη περίοδο για τις αναδυόμενες οικονομίες, υπονομεύει την αποτελεσματικότητα αυτής της εντυπωσιακής παρέμβασης της Τουρκικής Κεντρικής Τράπεζας και έδωσε την ευκαιρία στον Τ. Ερντογαν να κάνει λόγο για «Σχέδιο Β και Γ» και να κατηγορήσει και πάλι το «λόμπι των επιτοκίων» ότι στοχοποιεί την Τουρκία.

Ο Τούρκος πρωθυπουργός λόγω θρησκευτικής ιδιοσυγκρασίας αλλά και λόγω των πολιτικών σχεδιασμών του, είναι σταθερά αντίθετος στην αύξηση των επιτοκίων θεωρώντας ότι η επίθεση στην τουρκική λίρα έγινε για να αποδυναμωθεί η τουρκική οικονομία και να ανακοπεί ο ρυθμός ανάπτυξης, κάτι που θα είχε σημαντικές πολιτικές παρενέργειες εν όψει των δημοτικών εκλογών.

Οι δηλώσεις του Τούρκου πρωθυπουργού για «Σχέδιο Β και Γ» προκάλεσαν νέο κύκλο ανησυχίας καθώς θεωρήθηκε προαναγγελία επιβολής ελέγχου κίνησης κεφαλαίων και εγκατάλειψης του τρέχοντος κυμαινόμενου επιτοκίου, αν και ο υπουργός Οικονομίας έσπευσε να διαψεύσει αυτή τη φημολογία που απειλούσε να προκαλέσει νέα εκροή κεφαλαίων από τη χώρα.

Αρκετοί αναλυτές προβλέπουν ότι το μοντέλο πάνω στο οποίο στηρίχτηκε την τελευταία δεκαετία η αναπτυξιακή πορεία της τουρκικής οικονομίας εξαντλείται, καθώς τελειώνει το «φθηνό χρήμα» και η χώρα δεν έκανε τις αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις.

Ο Ταγίπ Ερντογάν δείχνει ικανός να επιβιώσει από την πολιτική κρίση που προκαλεί η αποκάλυψη των σκανδάλων, αλλά ήδη οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ότι ο ίδιος και το κόμμα του έχουν πληγωθεί από τις υποθέσεις διαφθοράς.

Στην τελευταία δημοσκόπηση η δημοφιλία του Τ. Ερντογάν έπεσε στο 39,4% από το 48,1% που ήταν τον Δεκέμβριο και 59,1% πριν από έναν χρόνο. Αλλά και το κόμμα του το ΑΚΡ, σύμφωνα με την ίδια δημοσκόπηση, θα συγκέντρωνε μόλις 43,2% ποσοστό σημαντικά χαμηλότερο από το 50% των εκλογών του 2011.

Εξίσου ανησυχητικά για τον κ. Ερντογάν είναι και τα μηνύματα της δημοσκόπησης για τα σκάνδαλα, καθώς το 61,1% πιστεύει ότι η κυβέρνηση άσκησε πίεση στην αστυνομία και το 59,7 % ότι η κυβέρνηση επιχειρεί να συγκαλύψει το σκάνδαλο.

 

Μπαράζ επισκέψεων
Προσπάθεια αποκατάστασης της εικόνας του ίδιου και της Τουρκίας επιχειρεί η τουρκική κυβέρνηση και έτσι μετά την επίσκεψη του προέδρου Ολάντ στην Αγκυρα, την επίσκεψη Γκιουλ στη Ρώμη και τις συνομιλίες του Τ. Ερντογάν στις Βρυξέλλες, ο Τούρκος πρωθυπουργός φθάνει την Τρίτη για μια ιδιαίτερα σημαντική επίσκεψη στο Βερολίνο.

Η Ε.Ε. αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη ανησυχία τα όσα συμβαίνουν στην Τουρκία από τις 17 Δεκεμβρίου όταν ξέσπασε η κρίση με την αποκάλυψη των σκανδάλων και η σύγκρουση του Τ. Ερντογάν με την «Κοινότητα» του Φετουλάχ Γκιουλέν.

Η Ε.Ε. δείχνει να έχει επιλέξει τη διακριτική πίεση προς την κυβέρνηση Ερντογάν σε ό,τι αφορά βασικές αρχές του κράτους δικαίου, χωρίς όμως να φτάνει αυτή η πίεση στο σημείο ρήξης των σχέσεων.

Ο πρόεδρος Ολάντ παρά τα καλά του λόγια για την Τουρκία και τη φιλοξενία που του επεφύλαξαν στην πρώτη μετά από 22 χρόνια επίσκεψη Γάλλου προέδρου στην Αγκυρα, έστειλε ξεκάθαρο μήνυμα, δηλώνοντας ότι η Γαλλία θα αποφασίσει με δημοψήφισμα όταν τεθεί το ερώτημα της ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. 

Ο κ. Ολάντ πάντως, αν και εξέφρασε επανειλημμένα τη στήριξή του στη συνέχιση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με το άνοιγμα νέων Κεφαλαίων, απέφυγε να δεσμευθεί στην τουρκική ηγεσία ότι θα απελευθερώσει το Παρίσι κάποια από τα Κεφάλαια που μένουν παγωμένα από την προεδρία Ν. Σαρκοζί.

Στο Βερολίνο ο κ. Ερντογάν θα επιδιώξει ακόμη ένα σαφές μήνυμα περί αναζωογόνησης των ευρωτουρκικών σχέσεων, το οποίο θα χρησιμοποιήσει και στο εσωτερικό, προκειμένου να διασκεδαστεί η κριτική της αντιπολίτευσης για τα κρούσματα αυταρχισμού στα οποία διολισθαίνει διαρκώς ο ίδιος ο Τ. Ερντογάν και η κυβέρνησή του.

Η αρνητική στάση της Γερμανίας στην προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. δεν έχει αλλάξει μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου και η κ. Μέρκελ με κάθε ευκαιρία δηλώνει «σκεπτική» για την πλήρη ένταξη της Τουρκίας, σκεπτικισμός που μάλλον έχει αυξηθεί μετά τα γεγονότα του καλοκαιριού στο Γκεζί και τα όσα ακολούθησαν την αποκάλυψη των σκανδάλων με την παρέμβαση στη δικαιοσύνη και την αστυνομία.

Ακόμη και οι παραδοσιακοί φίλοι της Τουρκίας, όπως οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες και ιδιαίτερα ο Γερμανός ΥΠΕΞ Φ.Β. Στάινμαγιερ, είναι ιδιαίτερα προβληματισμένοι με τις ωμές παρεμβάσεις στη Δικαιοσύνη και σε αυτό που εμφανίζεται ως προσπάθεια συγκάλυψης μεγάλων οικονομικών σκανδάλων και διαφθοράς.

ΜΕ ΤΙΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ Εστρεψε εναντίον του ακόμη και τους οπαδούς της αγαπημένης του Φενερμπαχτσέ

Από τη «μανία» του Ταγίπ Ερντογάν για πλήρη έλεγχο κάθε δραστηριότητας στην Τουρκία δεν ξέφυγε ούτε το ποδόσφαιρο και η αγαπημένη του ομάδα Φενερμπαχτσέ. Οι προσπάθειές του, αθέμιτες και παρασκηνιακές, να αποκτήσει με αχυρανθρώπους τον έλεγχο των διοικητικών της μεγάλης ομάδας της Κωνσταντινούπολης με τα εκατομμύρια οπαδών έχει οδηγήσει όμως στα αντίθετα αποτελέσματα, καθώς οι απροκάλυπτες παρεμβάσεις οδήγησαν σε «συμμαχία» των οπαδών της Φενέρ με τους οπαδούς των άλλων μεγάλων ομάδων της Πόλης, Μπεσίκτας και Γαλατασαράι, που διαδήλωναν μαζί το καλοκαίρι στο πάρκο Γκεζί.

Από το 2011 ο Τ. Ερντογάν, με την υποστήριξη των εισαγγελέων που σήμερα καταγγέλλει ότι ανήκουν στην «Κοινότητα» του Φ. Γκιουλέν, προσπάθησε να εκπαραθυρώσει τον πρόεδρο της ομάδας Αζίζ Γιλντιρίμ, πολιτικό μηχανικό και ιδιοκτήτη κατασκευαστικής εταιρείας, που ηγείται της Φενερμπαχτσέ από το 1998.

Το καλοκαίρι του 2011 με πρωτοβουλία του εισαγγελέα Ζεκερία Οζ (που ήταν ο εισαγγελέας και στις υποθέσεις Εργκενεκόν και Βαριοπούλα) μεθοδεύτηκε η ιστορία των στημένων παιχνιδιών που οδήγησαν στη σύλληψη μεταξύ άλλων και του Αζ. Γιλντιρίμ, που παρέμεινε προφυλακισμένος για 12 μήνες. Βγαίνοντας από τη φυλακή ο Γιλντιρίμ όμως δεν παραιτήθηκε όπως περίμενε ο Τούρκος πρωθυπουργός, οπότε εφαρμόστηκε το Σχέδιο Β, με τη διοργάνωση νέων εκλογών στον δημοφιλή σύλλογο. Απέναντί του ο Γιλντιρίμ βρήκε μια λίστα η οποία είχε επικεφαλής τον πρόεδρο της Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου που έχει διοριστεί από τον Ερντογάν και μέλη στελέχη του κόμματος ΑΚΡ.

Αυτές οι μεθοδεύσεις εξόργισαν ακόμη περισσότερο τους οπαδούς της ομάδας, που προσήλθαν μαζικά στις αρχαιρεσίες και επανεξέλεξαν πρόεδρο τον Γιλντιρίμ. Στις 20 Ιανουαρίου όμως η υπόθεση της Φενερμπαχτσέ εντάθηκε στο πεδίο αντιπαράθεσης του Ερντογάν με τους Γκιουλενιστές.

Ετσι ανακοινώθηκε ξαφνικά (με «δάκτυλο» των Γκιουλενιστών δικαστών), η επικύρωση της ποινής του Γιλντιρίμ για φυλάκιση 30 μηνών. Ο πρόεδρος της Φενερμπαχτσέ που βρισκόταν με την οικογένειά του στο Παρίσι επέστρεψε την επόμενη μέρα στην Κωνσταντινούπολη, όπου σε μια επίδειξη πυγμής τον υποδέχθηκαν δεκάδες χιλιάδες οπαδοί της ομάδας τόσο στο αεροδρόμιο όσο και έξω από το γήπεδό της.

Σε μια μεγάλη διαδήλωση που η οργή εναντίον του Ερντογάν ένωσε και πάλι τους οπαδούς και τους οργανωμένους συνδέσμους όλων των μεγάλων ομάδων της Κωνσταντινούπολης.