Όταν, τον Δεκέμβριο του 2013, ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Σίνζο Άμπε
αποφάσιζε να επισκεφθεί το μνημείο Γιασουκούνι, αφιερωμένο σε περίπου
2,5 εκατομμύρια Ιάπωνες που έχουν «πέσει» στους σύγχρονους πολέμους της
αυτοκρατορίας, γνώριζε ασφαλώς τις αντιδράσεις που θα προκαλούνταν στην
Κίνα, τη Νότιο Κορέα, την Ταϊβάν και άλλες χώρες της περιοχής. Δικαίως,
μάλιστα, καθώς εκεί βρίσκονται θαμμένοι και αρκετοί Ιάπωνες οι οποίοι
θεωρούνται εγκληματίες πολέμου, καθώς έχουν διαπράξει τρομακτικές
φρικαλεότητες εναντίον των γειτονικών λαών. Ακόμη και η πρέσβης των ΗΠΑ
στο Τόκιο, Κάρολαϊν Κένεντι, εξέφρασε την απογοήτευσή της γι' αυτή την
απόφαση.
Βεβαίως, η αλήθεια είναι ότι ο Άμπε δεν είναι ο πρώτος
πρωθυπουργός ο οποίος προχώρησε σε μια τέτοια κίνηση -και πιθανότατα,
δεν θα είναι ούτε ο τελευταίος. Η διαφορά, όμως, είναι ότι αυτός δεν
χάνει ευκαιρία να διακηρύξει ότι η Ιαπωνία πρέπει να πάψει να αισθάνεται
ενοχές για το παρελθόν της και οφείλει να προετοιμαστεί για να παίξει
πιο ενεργό ρόλο, ακόμη και σε στρατιωτικό επίπεδο.
Ιδού, για του
λόγου το αληθές, τι είπε μιλώντας σε κορυφαίους αξιωματούχους του
στρατεύματος τον περασμένο Σεπτέμβριο: «Δεν μπορούμε να βιώνουμε μια
κατάσταση στο πλαίσιο της οποίας θέτουμε εμπόδια στον στρατό μας, επειδή
δεν είμαστε σε θέση να απελευθερωθούμε από μη ρεαλιστικά αξιώματα.
Είμαστε αναγκασμένοι να αρχίσουμε να διαδραματίζουμε ένα πιο διευρυμένο
ρόλο». Λίγες δε εβδομάδες αργότερα, έγινε ακόμη πιο συγκεκριμένος,
λέγοντας: «Οφείλουμε να εξετάσουμε τις αλλαγές που έχουν συντελεστεί από
τότε που τέθηκε σε ισχύ το Σύνταγμά μας».
Όπως ίσως γνωρίζουν
οι περισσότεροι, το Σύνταγμα της Ιαπωνίας υπαγορεύτηκε από τον στρατηγό
Μακάρθουρ και τους Αμερικανούς νικητές του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου,
μετά την άνευ όρων συνθηκολόγηση του αυτοκράτορα Χιροχίτο, το καλοκαίρι
του 1945.
Με αυτό, πρακτικά, η χώρα στερήθηκε κάθε δικαιώματος
να χρησιμοποιεί τις ένοπλες δυνάμεις της εκτός συνόρων, εκχωρώντας
ολοκληρωτικά το δικαίωμα της άμυνας έναντι των «εξωτερικών εχθρών» στις
ΗΠΑ.
Μέχρι σχετικά πρόσφατα, επί της ουσίας το Τόκιο δεν είχε χρειαστεί
ποτέ ούτε να σκεφτεί καν ότι θα χρειαζόταν να εμπλακεί σε μια
στρατιωτική περιπέτεια. Τα δεδομένα στην περιοχή ήταν περίπου σταθερά,
ενώ η παγκόσμια υπερδύναμη, με την τεράστια πολεμική της μηχανή,
εγγυούνταν ότι κανείς δεν θα τα αμφισβητήσει.
Πλέον, όμως, όλα
έχουν αλλάξει:
Η άνοδος της Κίνας έχει αλλάξει άρδην τις γεωπολιτικές
ισορροπίες, καθώς το Πεκίνο δεν δείχνει διατεθειμένο να δεχθεί
τετελεσμένα μιας άλλης εποχής και διεκδικεί μεγαλύτερο μερίδιο στη
μοιρασιά.
Τα «θερμά επεισόδια» έχουν πολλαπλασιαστεί και μπορούν, ανά
πάσα στιγμή, να εξελιχθούν σε σύρραξη, όπως αποδεικνύεται και στο
διαφιλονικούμενο νησιωτικό σύμπλεγμα Σενκάκου Ντιαογιού.
Η ιαπωνική
ελίτ, όσο κι αν αυτό τη φοβίζει, συνειδητοποιεί πλήρως την αλλαγή. Ο
ίδιος ο Άμπε, μιλώντας στο τελευταίο Φόρουμ του Νταβός, δεν δίστασε να
παρομοιάσει τη σχέση της χώρας του με την Κίνα με εκείνη ανάμεσα στη
Βρετανία και τη Γερμανία το 1914, τις παραμονές της έκρηξης του Πρώτου
Παγκοσμίου Πολέμου.
Βεβαίως, έσπευσε να διευκρινίσει ότι δεν εννοεί πως επίκειται πόλεμος-το υπογράφει, όμως;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου