ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥΠΑΛΛΗΛΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Να απολυθούν όσοι έχουν κρεατοελιά στο μάγουλο!

Του ΘΑΝΟΥ ΤΖΗΜΕΡΟΥ

Ας πούμε ότι χάλασε η μηχανή του αυτοκινήτου σου, το οποίο είναι και κάποιας ηλικίας. Το πας ρυμούλκα στο συνεργείο κι ο μηχανικός, χωρίς καν να ανοίξει το καπό, σου λέει: «θα αλλάξω 12 εξαρτήματα, είμαστε εντάξει»; 

Πριν προφτάσει να σχηματιστεί στο πρόσωπό σου η έκφραση της απορίας, πετάγεται από το βάθος ο βοηθός του μηχανικού και αντιπροτείνει: «εγώ, μάστορα, θα έλεγα να αλλάξεις 5 τώρα και άλλα 3 σε έναν μήνα».  

Την κουβέντα ακούει κι ο λογιστής του συνεργείου: «Ρε παιδιά, σήμερα είναι Πέμπτη. Τις Πέμπτες είπαμε ότι αλλάζουμε 4 εξαρτήματα, το ξεχάσατε;».

Θα σου φαινόταν «νορμάλ» αυτός ο διάλογος; Θα άφηνες το αυτοκίνητο, ποτέ, στα «έμπειρα» χέρια τους;

Τότε, γιατί θεωρούμε φυσιολογική όλη αυτή τη σουρεαλιστική φιλολογία για τον αριθμό των Δημοσίων Υπαλλήλων που πρέπει να απολυθούν;

Το πρόβλημα δεν είναι οι Δημόσιοι Υπάλληλοι, ως άτομα. Είναι οι δομές και οι «υπηρεσίες» του Δημοσίου. Το έχουν συνειδητοποιήσει κι οι πέτρες: αυτό το τερατούργημα του πελατειακού αλισβερισιού θέλει γκρέμισμα και ξαναχτίσιμο.  

Χρειαζόμαστε ένα εντελώς καινούριο Δημόσιο: σε οργάνωση, εξοπλισμό, μεθοδολογία, νοοτροπία, αποστολή, αποτελεσματικότητα. ΕΝΤΕΛΩΣ ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ! 

Ο μόνος τρόπος που γίνεται κάτι τέτοιο, σε τόσο μεγάλο μέγεθος, είναι τμηματικά – και πάντα από πάνω προς τα κάτω, ποτέ αντίθετα.  

Πόσοι εργαζόμενοι χρειάζονται για να λειτουργήσουν μια Οικονομική Υπηρεσία με πλήρη μηχανογράφηση και διασύνδεση σε μία ενιαία βάση δεδομένων; Τι ειδικότητες πρέπει να έχουν; Πόσους απασχολούν ανάλογες υπηρεσίες σοβαρών κρατών; Χρειαζόμαστε 8 μηχανικούς πληροφορικής και 10 τεχνικούς ασφάλειας δικτύων και έχουμε μόνο 3 και 4 αντίστοιχα; ΘΑ ΠΡΟΣΛΑΒΟΥΜΕ 5 και 6! Χρειαζόμαστε 4 managers με ΜΒΑ και δύο γλώσσες ο καθένας, με νοοτροπία ιδιωτικής οικονομίας που αντιλαμβάνονται ότι ο πολίτης πληρώνει τον μισθό τους και πρέπει να τον έχουν στα «ώπα-ώπα» - και δεν έχουμε κανέναν; Θα ΠΡΟΣΛΑΒΟΥΜΕ και τους 4! Μαζί τους θα «στήσουμε» τη νέα Υπηρεσία βάσει του οργανογράμματος, αξιοποιώντας επαγγελματίες και από τον δημόσιο και από τον ιδιωτικό τομέα. Χρειαζόμαστε έμπειρους ξεναγούς για να λειτουργούν οι αρχαιολογικοί χώροι μέχρι αργά το απόγευμα; Θα τους προσλάβουμε! Χρειαζόμαστε νοσηλευτές; Θα τους προσλάβουμε επίσης! Δεν θα κάνουμε νοσηλευτές τους κηπουρούς, τους κλητήρες, τους παρατρεχάμενους, επειδή κάπου είναι χωμένοι και πρέπει να μεταταγούν. Το κριτήριο θα είναι για όλους ένα: να έχεις τα προσόντα για τη δουλειά που καλείσαι να κάνεις. Το αν προέρχεσαι από το Δημόσιο, από τον ΟΑΕΔ, από το Κογκό ή από τον Άρη, ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΝ ΚΡΙΤΗΡΙΟ! Όπως δεν είναι κριτήριο η ηλικία, η πολυτεκνία, το αν είσαι ΑΜΕΑ ή αν έχεις μια κρεατοελιά στο μάγουλο. 

Η εργασία σε μια υπηρεσία του Δημοσίου δεν είναι προνοιακή μέριμνα! Κι αν έπρεπε, οπωσδήποτε, η προϋπηρεσία στο Δημόσιο να είναι κριτήριο, για το νέο Δημόσιο που πρέπει να σχεδιαστεί επειγόντως, θα ήταν αρνητικό. 

 Πρώτον, διότι ο εθισμός σε μια συγκεκριμένη νοοτροπία σε δυσκολεύει να προσαρμοστείς στην αντιδιαμετρική της και, δεύτερον, διότι η παρανομία και η κλοπή δεν μπορεί να επιβραβεύεται. 

 Όποιον ενοχλούν αυτές οι λέξεις, ας μας εξηγήσει τι ακριβώς έκανε ο δια του παραθύρου αργόμισθος εισαχθείς, αλλά και ο βουλευτής-πάτρωνάς του; Δεν παρέκαμψαν τον νόμο, προς όφελος και των δύο, αλλά εις βάρος όλων των υπολοίπων; Δεν έκλεψαν χρήματα από τον φορολογούμενο, αλλά κι από τον ομολογιούχο που «κουρεύτηκε», από τον μέτοχο που είδε την περιουσία του να εξανεμίζεται, από τον επαγγελματία που «κατέβασε ρολά» μην αντέχοντας τη φορολογία;

Όταν, λοιπόν, η νέα υπηρεσία συμπληρωθεί, όσοι δεν χρειάζονται θα απολυθούν. Είτε είναι 5, είτε 5.000. Διότι αν ένα σύστημα για να λειτουργήσει χρειάζεται 10 άτομα κι έχεις 11, ο ενδέκατος, εκτός από το ότι το επιβαρύνει οικονομικά, το «φρενάρει» και λειτουργικά. 

Δεν είναι κριτήριο το αν κάποιος είναι συμβασιούχος ή μόνιμος. Μπορεί ο συμβασιούχος να είναι απαραίτητος σε μια υπηρεσία που παράγει έργο κι ο μόνιμος «παρκαρισμένος» σε έναν από τους χιλιάδες οργανισμούς-σφραγίδες. Ούτε μπορεί να είναι κριτήριο το πόσο καλός άνθρωπος είναι ένας υπάλληλος. Η εργασία δεν είναι αμοιβή για τον «καλόν», ούτε η ανεργία τιμωρία του «κακού». Η εργασία προϋποθέτει εργασιακό αντικείμενο! Αν αυτό δεν υπάρχει, ο μισθός του αργόμισθου -που μπορεί να είναι «χάρμα» παιδί- αφαιρείται από την παραγωγική οικονομία, η οποία οδηγείται σε ύφεση (άρα, σε όλο και μεγαλύτερη αδυναμία να καλύψει τον μισθό του αργόμισθου) και, τελικά, σε κατάρρευση.  

Η ψευδαίσθηση της παραγωγής υπάρχει σε μεγάλο μέρος Δημοσίων Υπαλλήλων που μπορεί όντως να «πεθαίνουν στη δουλειά», κατ’ επιταγήν, όμως, ενός αντιπαραγωγικού τέρατος που τροφοδοτεί τον εαυτό του κατασπαράσσοντας το σύμπαν. Κι επιτέλους, ας μάθουμε κάτι από τους Δανούς, μια που θέλουμε -τρομάρα μας- να γίνουμε Δανία του Νότου: όσο περισσότερη κινητικότητα στην αγορά εργασίας, τόσο πιο καλοπληρωμένοι, αποδοτικοί και ικανοποιημένοι εργαζόμενοι. Διότι, ποιο είναι το όπλο του κακού εργοδότη; Η απειλή της απόλυσης. Φανταστείτε το αντίθετο: «σεβάσου τα δικαιώματά μου γιατί θα φύγω!». Αλλά να μπορεί να βρει δουλειά φεύγοντας, ε; Ο μόνος τρόπος λοιπόν για να βρουν δουλειά οι στρατιές των ανέργων του Ιδιωτικού και όσοι του Δημοσίου κριθούν ως μη απαραίτητοι, είναι να ξεκινήσει πάλι η οικονομία. Κι όχι μόνο: να μπορέσει να αλλάξει η χώρα παραγωγικό μοντέλο.

Η αναμόρφωση του Δημοσίου είναι η απαραίτητη προϋπόθεση για τις τεκτονικές αλλαγές στη διάρθρωση της οικονομίας και της κοινωνίας μας, που είναι απαραίτητο να γίνουν. Τις βλέπουμε, από κεκτημένη... βραδύτητα, ως εφιάλτη - αλλά δεν σημαίνει ότι θα είναι οπωσδήποτε δυσάρεστες! Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι θα πρέπει να μετακινηθούν από την Αθήνα και τα μεγάλα αστικά κέντρα στην Περιφέρεια για να της εμφυσήσουν «πνοήν ζωής». Αυτές τις αλλαγές στη ζωή τους είναι πολλοί που τις επιδιώκουν! Είναι πάρα πολλοί αυτοί που προσπαθούν να ξεκινήσουν μια νέα επαγγελματική καριέρα στην πραγματική παραγωγή, με καλύτερες προοπτικές απ’ αυτές που περιγράφει ο Καρυωτάκης και περισσότερη αυτοεκτίμηση από όση αποκτούν μουτζουρώνοντας «αθώα λευκά χαρτιά χωρίς αιτία». Όμως, το Δημόσιο, αντί να τους διευκολύνει, τους καθηλώνει. (Για προσπαθήστε να πάρετε άδεια για κτηνοτροφική μονάδα ή για να ανοίξετε ένα απλό πηγάδι...).

Ας σταματήσουμε, λοιπόν, να μιλάμε για το πόσοι θα απομακρυνθούν και ας αρχίσουμε τη σοβαρή συζήτηση: πώς «στήνεται» ένα καινούργιο Δημόσιο. Ποιους τομείς χρειαζόμαστε και ποιους όχι. Ποιες λειτουργίες πρέπει να μείνουν στη δικαιοδοσία του και ποιες μπορεί να τις κάνει καλύτερα και φτηνότερα ο ιδιωτικός τομέας. Τι δομές χρειάζεται, πώς μπορεί να εξασφαλίζεται η συνέχεια του κράτους ανεξάρτητα από αλλαγές κυβερνήσεων, πόσα ανώτατα στελέχη απαιτούνται, με ποια προσόντα, με τι αμοιβές, σε ποιες περιπτώσεις η μονιμότητα ωφελεί και σε ποιες βλάπτει, ποιες μέθοδοι αξιολόγησης είναι οι πιο κατάλληλες.

Αυτά είναι τα μόνα ουσιαστικά ζητούμενα.

Αλλιώς, είναι θέμα χρόνου η πλήρης κατάρρευση της ιδιωτικής οικονομίας και συνακόλουθα των φορολογικών εσόδων. Αν δεν σοβαρευτούμε, σε λίγο το Δημόσιο δεν θα έχει χρήματα να πληρώσει ούτε τους συμβούλους του κ. Μανιτάκη ούτε τον ίδιον, όποια κι αν ήταν τα κριτήρια της επιλογής τους.