Γιατί χρωστάνε τα νοσοκομεία;

Του Μιχάλη Πιτσιλίδη

Διευθυντή του περιοδικού Popular Medicine.

Με την ψήφιση της ρύθμισης (άρθρο 27 του νόμου για την ιδιωτική ασφάλιση) έκλεισε το κεφάλαιο των νοσοκομειακών χρεών της περιόδου 2005-2009. Ωστόσο, νέα χρέη ήδη συσσωρεύονται με εντατικούς ρυθμούς. Ηδη μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2010 το χρέος προς τις φαρμακευτικές εταιρείες ξεπέρασε τα 670 εκατ. ευρώ. Η κυβέρνηση δηλώνει ότι για φέτος έχει ήδη επιτευχθεί μείωση των νοσοκομειακών δαπανών κατά 10% περίπου. Είναι ψευδές. Πρόκειται για μείωση των αποθεμάτων, καθώς και για πάγωμα αγορών. Η πραγματική κατάσταση παρουσιάζει επιδείνωση και γι’ αυτό έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον της «τρόικας».

Οταν γίνεται συζήτηση για τα χρέη των νοσοκομείων, συνήθως αυτή περιορίζεται στο σκέλος των εξόδων, όπου η εκτεταμένη διαφθορά και η απότοκος διοικητική αποσύνθεση, σε συνδυασμό με τις απίστευτα γραφειοκρατικές διαδικασίες, έχουν δημιουργήσει μια ωρολογιακή βόμβα που περιμένει τον αφοπλισμό της. Οι επιπόλαιες προσεγγίσεις εντοπίζουν τα περίφημα «πιράνχας» στην πλευρά των προμηθευτών, αγνοώντας ότι κάθε προμηθευτής του ΕΣΥ υφίσταται ωμό και ανοιχτό εκβιασμό. Αν δεν ενδώσει, τότε η επιχειρηματική του καταστροφή είναι δεδομένη.

Ωστόσο, για τα έσοδα των νοσοκομείων ουδείς ενδιαφέρεται. Είναι προφανές όμως ότι το χρέος είναι το αποτέλεσμα συνδυασμού αυξημένων εξόδων και μειωμένων εσόδων. Ενδεικτικά:

1. Οι τιμές των περισσότερων ιατρικών πράξεων που προσφέρουν τα νοσοκομεία, ισχύουν από το 1991. Για ένα απλό κάταγμα στο χέρι, το νοσοκομείο «χρεώνει» περίπου 15 ευρώ (δύο ακτινογραφίες και γύψο). Το ποσόν αυτό δεν καλύπτει ούτε την αξία του γύψου. Παράλληλα, οργιάζει η σύσταση και χρήση πανάκριβων υλικών, με τους υπαλλήλους των εταιρειών να διεκπεραιώνουν σε αγαστή συνεργασία με τους γιατρούς, τις διαδικασίες με τα ασφαλιστικά ταμεία και τους συνένοχους υπαλλήλους των τελευταίων.

2. Οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία εξυπηρετούν φιλικά, γρήγορα και δωρεάν, συγγενείς και φίλους, σε πάσης φύσεως εξετάσεις, χωρίς κανείς να πληρώνει τίποτα.

3. Πολλοί γιατροί χρησιμοποιούν κατά κόρον τα νοσοκομεία (και τον εξοπλισμό τους) ως ιδιωτικά τους ιατρεία. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Αθήνα διαθέτει ειδικό δερματολογικό νοσοκομείο, σε τεράστιας αξίας χώρο, χωρίς να υπάρχει ανάγκη, λες κι είμαστε αφρικανική χώρα…

4. Τα ασφαλιστικά ταμεία χρεώνονται (όταν χρεώνονται...) για τη νοσηλεία των ασφαλισμένων τους, σε συμβολικές τιμές. Τα ημερήσια κλειστά νοσήλια κινούνται μεταξύ 70 και 90 ευρώ, ανάλογα με το είδος της περίθαλψης. Τα νοσήλια αυτά, αν και αντιπροσωπεύουν μόνο το 20-40% του πραγματικού, σπανίως πληρώνεται από τα ασφαλιστικά ταμεία, μερικά από τα οποία έχουν κηρύξει παύση πληρωμών για πολλά χρόνια ενώ, παράλληλα, δεν αναφέρουν στους «ισολογισμούς» τους, τα χρέη προς τα νοσοκομεία!

5. Τα νοσοκομεία ασκούν κοινωνική πολιτική π.χ. περιθάλποντας άπορους, κρατούμενους, οικονομικούς μετανάστες, πολιτικούς πρόσφυγες και λοιπούς αναξιοπαθούντες. Δεν μπορεί κανείς παρά να συμφωνήσει με αυτού του είδους την άσκηση κοινωνικής πολιτικής, με την προϋπόθεση ότι κάποιος καταβάλλει τις σχετικές δαπάνες. Διαφορετικά, όλα αυτά μεταφράζονται, φυσικά, σε χρέος.

6. Τα νοσοκομεία παρέχουν πολλές υπηρεσίες δωρεάν. Τυπικό παράδειγμα οι υπηρεσίες αιμοδοσίας που εξυπηρετούν δωρεάν και τα ιδιωτικά νοσοκομεία. Η επεξεργασία και διακίνηση μιας μονάδας αίματος, από την αιμοληψία μέχρι τη χορήγηση, κοστίζει πάνω από 220 ευρώ. Είκοσι εκατομμύρια ευρώ ετησίως κοστίζει στα νοσοκομεία η διαχείριση αίματος, μόνο για τους νεφροπαθείς. Φυσικά, ουδείς καλύπτει αυτό το κόστος

7. Οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία είναι δημόσιοι υπάλληλοι και η μισθοδοσία τους βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Ολο και μεγαλύτερο μέρος της δαπάνης, ωστόσο, μεταφέρεται σταδιακά στα νοσοκομεία, μέσω της πρόσληψης ιδιωτικών συνεργείων για καθαριότητα, εστίαση και φύλαξη ή της κάλυψης κενών θέσεων εργασίας με συμβάσεις.

8. Τα νοσοκομεία δεν είναι σε θέση να συνεργαστούν με ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες, ώστε να εισρεύσει στα ταμεία τους ζεστό χρήμα, επειδή... αδυνατούν να κοστολογήσουν τις υπηρεσίες τους! Πρόσφατα μάλιστα ψηφίστηκε νόμος γι’ αυτή τη συνεργασία, αλλά είναι τόσο ανεπαρκής, άτολμος και γραφειοκρατικός ώστε να μην έχει καμία τύχη.

Το αυτονόητο συμπέρασμα είναι ότι, παράλληλα με τις προσπάθειες πάταξης της διαφθοράς και ελέγχου των προμηθειών, πρέπει κάποτε να δοθεί εξίσου μεγάλη προσοχή και στο σκέλος των εσόδων. Διαφορετικά, τα νοσοκομεία απλώς θα αναπαράγουν τα χρέη τους, αφού η υστέρηση των εσόδων, σε σχέση με τα έξοδα, οδηγεί πάντα σε χρέη. Ο διορισμός διοικητών που έχουν δικαίωμα υπογραφής έως 15.000 ευρώ ετησίως και δεν μπορούν να προσλάβουν, να απολύσουν, να μετακινήσουν, να αναπνεύσουν, τελικά, δεν οδηγεί πουθενά. Συνήθως πρόκειται για ανθρώπους που διοικούν τα νοσοκομεία υπακούοντας στα πολιτικά και συνδικαλιστικά κελεύσματα -στα δεύτερα να μη διασυρθούν επειδή βρέθηκε ποντικός στη σούπα ασθενών- και στοχεύουν στον παράνομο πλουτισμό.