Αδικημένες Εσπεράντσες

Του Ρούσσου Βρανά

rvranas@otenet.gr

«Τ΄όνομά μου είναι Εσπεράντσα. Είµαι η γυναίκα ενός εργάτη στο ορυχείο. Εδώ είναι το σπίτι µας. Το σπίτι δεν είναι δικό µας. Τα λουλούδια, όµως, τα λουλούδια είναι δικά µας. Η γη όπου βρίσκεται τώρα το ορυχείο, αυτή η γη ανήκε στον παππού του συζύγου µου. Τώρα ανήκει στην εταιρεία». Εξήντα χρόνια από τότε που η Εσπεράντσα είπε αυτά τα λόγια στην ταινία του Μπίµπερµαν το «Αλάτι της γης», όχι µονάχα τα σπίτια, όχι µονάχα τα λουλούδια, όχι µονάχα η γη, αλλά ακόµη και οι ίδιες οι γυναίκες ανήκουν πια στην «εταιρεία», από τότε που µπήκαν µαζικά στην αγορά εργασίας.

Οι γυναίκες βρέθηκαν στην πρώτη γραµµή των απεργιακών κινητοποιήσεων που έγιναν στη Γαλλία εναντίον της κλοπής των συντάξεων που προωθούν οι εργοδότες. Η µεταρρύθµιση των συντάξεων θα επιδεινώσει ακόµη περισσότερο την κατάσταση των γυναικών. Το 1981, ο πρόεδρος Μιτεράν είχε µειώσει την ηλικία συνταξιοδότησης από τα 65 στα 60 χρόνια. Τώρα ο Σαρκοζί την αυξάνει (σαν πρώτη δόση) από τα 60 στα 62 χρόνια. «Οι ανισότητες και οι διακρίσεις που έχουν σχέση µε την εγκυµοσύνη και το φύλο θυµατοποιούν τις γυναίκες και τις τιµωρούν µε διακοπή της καριέρας τους, µε µερική απασχόληση και µε κατώτερες αµοιβές», γράφουν σε κοινή διαµαρτυρία τους κοινοβουλευτικοί της γαλλικής Αριστεράς.

«Γι' αυτό, οποιαδήποτε αύξηση του συντάξιµου χρόνου θα πλήξει ιδιαίτερα τις γυναίκες». 

Αυτό όµως δεν είναι κάτι που αφορά µόνο τις Γαλλίδες. Στη Γερµανία, «το 64% των 4,8 εκατοµµυρίων ανθρώπων που εργάζονται µε προσωρινές συµβάσεις είναι γυναίκες», γράφουν οι οικονοµολόγοι Οντίλ Σαρνί και Πάολα Μονπερίς-Βερονί. «Και αυτό σηµαίνει πως αυτές οι γυναίκες θα έχουν µειωµένα συνταξιοδοτικά δικαιώµατα». Από την έναρξη της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης, τόσο στη Γαλλία, όσο και στη Γερµανία, την Ιταλία και τη Σουηδία, έχουν µπει σε εφαρµογή οι ίδιες µεταρρυθµίσεις, οι οποίες «απαιτούν από τις γυναίκες τις µεγαλύτερες θυσίες και τις υποχρεώνουν να ζήσουν µε ένα κατώτερο επίπεδο ζωής», λένε οι δύο οικονοµολόγοι.

Η κατάσταση των γυναικών δεν δείχνει σηµάδια βελτίωσης. Πριν από την κρίση το 51% των γυναικών ηλικίας 55-59 ετών είχαν δουλειά στη Γαλλία, το 58% στη Γερµανία και το 77% στη Σουηδία. Σήµερα πια, η προσωρινή και επισφαλής εργασία έχει εξαπλωθεί. Αυτή η προσωρινότητα «εκδηλώνεται ολοένα και περισσότερο µε µια µόνιµη υποαπασχόληση, η οποία επιβάλλεται και γίνεται αποδεκτή ελλείψει κάποιας καλύτερης λύσης», παρατηρεί η οικονοµολόγος Φρανσουάζ Μιλεβσκί. «Οι γυναίκες υπερεκπροσωπούνται στη µόνιµη υποαπασχόληση, στην οποία όπως είναι φυσικό αµείβονται µε χαµηλότερους µισθούς».

Μαζί µε τους εργάτες οι γυναίκες είναι οι πιο αδικηµένες από τις µεταρρυθµίσεις των ευρωπαϊκών συνταξιοδοτικών συστηµάτων. Ολες οι ανισότητες, µισθολογικές, εργασιακές, οικογενειακές, θα πέσουν στο κεφάλι τους όταν έρθει η ώρα να βγουν στη σύνταξη. Οι Εσπεράντσες αυτής της γης δεν έχουν τελειωµό.