Της ALICE ROWSTHORN / INTERNATIONAL HERALD TRIBUNE
Ο Σάμιουελ Χένσαλ δεν ήταν τυχερός άνθρωπος. Οι ελπίδες του για ακαδημαϊκή καταξίωση στην Οξφόρδη, στα τέλη του 18ου αιώνα, χάθηκαν όταν τα δοκίμιά του απέτυχαν και δεν απέκτησε καν έδρα. Ξεκίνησε μια νέα καριέρα στην Eκκλησία. Κάποια στιγμή, βρέθηκε στο δικαστήριο για ένα παραφουσκωμένο λογαριασμό σε μια μπιραρία.
Αλλά η σχέση του με το αλκοόλ δεν πήγε εντελώς χαμένη γιατί ενέπνευσε τη μοναδική επιτυχία του Χένσαλ. Εγινε ο εφευρέτης μιας παράξενης συσκευής που βγάζει φελλούς από μπουκάλια του κρασιού: το ανοιχτήρι, που κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ο Μάθιου Μπούλτον, το 1795.
Μια μοντέρνα εκδοχή της εφεύρεσής του εκτίθεται μαζί με ένα συνδετήρα για χαρτί, ελαστικό επίδεσμο, αυγοθήκη από χαρτόνι και 30 ακόμη χρήσιμα και οικεία αντικείμενα στην έκθεση «Kρυμμένοι ήρωες: οι ιδιοφυΐες των καθημερινών πραγμάτων», που φιλοξενείται στο Vitra Design Museum, στη Γερμανία.
«Είναι αυτά τα πράγματα που κάθε σχεδιαστής ονειρεύεται να φτιάξει – πολύ απλά, πολύ επινοητικά αντικείμενα που χρησιμοποιούμε σε καθημερινή βάση», είπε ο Jochen Eisenbrand, επιμελητής της έκθεσης.
Ορισμένα από τα αντικείμενα στην έκθεση δημιουργήθηκαν από ερασιτέχνες σαν τον κακότυχο Σ. Χένσαλ. Ενα είναι η κρεμάστρα ρούχων, που χρονολογείται από το 1903, όταν ο Αλμπερτ Τζέι Πάρκχαους έφτασε στο εργοστάσιο αμπαζούρ στο οποίο εργαζόταν, στο Mίσιγκαν, για να διαπιστώσει ότι όλες οι κρεμάστρες για τα παλτό ήταν κατειλημμένες. Εφτιαξε κάτι για να κρεμάσει το δικό του παλτό, λυγίζοντας ένα κομμάτι σύρμα πάνω σε ένα επιμηκυμένο τρίγωνο και ενώνοντας τα τελειώματά του πάνω σε ένα γάντζο.
Αλλοι «Κρυμμένοι ήρωες» βασίστηκαν πάνω σε αναπάντεχες αναλαμπές έμπνευσης. Οι ενδιαφέρουσες ιστορίες πίσω από τους «Κρυμμένους ήρωες» είναι ότι πολλές δεν έχουν ξαναειπωθεί ποτέ. Παρόμοια αντικείμενα παρουσιάστηκαν στην έκθεση «Ταπεινά αριστουργήματα» του 2004 στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης και στο «Σούπερ Νόρμαλ», έκθεση του 2006 που οργάνωσε ο Βρετανός σχεδιαστής Τζάσπερ Μόρισον και ο Ιάπωνας ομόλογός του Ναότο Φουκασάβα. Ορισμένα ξαναβγήκαν στην επιφάνεια πέρυσι με το «Design real», έκθεση που επιμελήθηκε ο Βρετανός σχεδιαστής Konstantin Grcic στην Serpentine Gallery στο Λονδίνο.
Γιατί τα βρίσκουμε τόσο συναρπαστικά; Οι ιστορίες φυσικά βοηθούν, ειδικά όσες σου θυμίζουν ότι «θα μπορούσες να το είχες σκεφτεί εσύ».
Πάρτε για παράδειγμα τη Γερμανίδα νοικοκυρά Μελίτα Μπεντζ, που έγινε ζάπλουτη όταν έφτιαξε το φίλτρο του καφέ το 1908, αφού πειραματίστηκε με το χαρτί από το βιβλίο ασκήσεων του παιδιού της από το σχολείο. Η μετριοφροσύνη των «Κρυμμένων ηρώων» έχει ιδιαίτερη απήχηση σε μια εποχή που έχουμε βαρεθεί τη θρασύτητα όλων όσοι αποκαλούν το «Design με κεφαλαίο D». Οι ευρηματικοί ντιζάινερ απορροφούνται διαρκώς από την οντολογία των αντικειμένων ή την αφηρημένη ποιότητα που τα καθορίζει αντί για την αισθητική.
Είναι επίσης εύκολο να δει κανείς γιατί θα έπρεπε να εκτιμάμε την οικονομία, τον πραγματισμό και τη διάρκεια, σε μια περιβαλλοντική κρίση που διαρκώς χειροτερεύει.η πυρακτωμένη λάμπα που περικλείει τις πολυχρηστικές αρετές της προσιτής τιμής, της πρακτικότητας, της απλότητας και πάει λέγοντας, εκτός από όταν μιλάμε για ενέργεια. Μόνο το 15% του ηλεκτρισμού που καταναλώνει χρησιμοποιείται για να παράγει φως: το υπόλοιπο χάνεται σαν θερμότητα. Αν και ένα αντικείμενο και στις δύο εκθέσεις, «Κρυμμένοι ήρωες» και «Ταπεινά αριστουργήματα», δεν κολλάει και τόσο με αυτήν την εικόνα. Είναι
Η βιομηχανία λαμπτήρων έχει ξοδέψει περιουσίες για να αναπτύξει εναλλακτικές πηγές ενέργειας, αλλά μέχρι τώρα, κανένα δεν πλησιάζει το ζεστό, παθιασμένο φως που ζητείται. Και αν δεν πετύχει κανείς, δεν θα γίνει ποτέ ήρωας του ντιζάιν, ούτε κρυφός ούτε τίποτα παρόμοιο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου