ΕΘΝΙΚΗ ΚΟΡΩΝΟΪΟΠΛΗΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ: Θα ζήσουμε απίστευτες καταστάσεις...

Του Κώστα Στούπα 

Η αλήθεια είναι πως θα ήταν άδικη και άνιση μεταχείριση αν μια εταιρεία όπως π.χ. η Aegean δεν τύχει καμιάς στήριξης ενώ την ίδια ώρα όλες οι διεθνείς ανταγωνίστριες εταιρείες συνεχίσουν να λειτουργούν με κρατικό χρήμα.

Όπου υπάρχει κρατικό χρήμα όμως υπάρχει και οικονομική νωθρότητα είτε αυτό αφορά εργαζόμενους είτε επιχειρηματίες.
 

Τούτο συμβαίνει γιατί το κράτος αξιολογεί με διαφορετικά κριτήρια την εργασία, την παραγωγικότητα και την επιχειρηματικότητα. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που στις οικονομίες όπου το κράτος παίζει σημαντικό ρόλο στις επιχειρηματικές και οικονομικές αποφάσεις οι άνθρωποι είναι φτωχότεροι... Στις δε χώρες που δοκιμάστηκε το μοντέλο της μονοπώλησης της επιχειρηματικής δραστηριότητας από το κράτος οι άνθρωποι οδηγήθηκαν στην υλική και ηθική εξαθλίωση.
 

Ας δεχτούμε την άποψη πως ο ρόλος μιας αεροπορικής εταιρείας είναι στρατηγικός για μια χώρα στην οικονομία της οποίας ο τουρισμός παίζει καθοριστικό ρόλο.
 

Στην ίδια οικονομία όμως στρατηγικός είναι ο ρόλος και των ξενοδοχείων, των εστιατορίων και των beach bars. Καθώς και στους τομείς αυτούς αναμένονται χιλιάδες "λουκέτα" γιατί να μην υπάρξει κρατική στήριξη; 
 
Ο επικεφαλής της εταιρείας προχθές μιλώντας στους χρηματιστηριακούς αναλυτές τόνισε πως "..εάν η εταιρεία δεν λάβει κρατική στήριξη, τότε το μέγεθός της -ο στόλος και το δίκτυο προορισμών της- θα συρρικνωθεί δίχως προηγούμενο. 
 
Ο ίδιος απέκλεισε, κάθε σενάριο κρατικοποίησης, ενώ τα μέτρα στήριξης θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν, όπως είπε, την δυνατότητα παροχής κρατικών εγγυήσεων σε δάνεια, την παροχή οριζόντιων μέτρων στήριξης του προσωπικού, ώστε οι εταιρείες να είναι σε θέση να διατηρήσουν τους εργαζομένους τους και την παροχή μέτρων με στόχο την αντιστάθμιση των ζημιών (φορολογικές ελαφρύνσεις, άτοκα δάνεια κτλ) που έχουν εμφανίσει οι αεροπορικές λόγω της κρίσης…".
 

Οι φορολογικές ελαφρύνσεις έχουν νόημα για μια εταιρεία που παράγει κέρδη. Μια  εταιρεία που περνά μια περίοδο ανεξέλεγκτων ζημιογόνων χρήσεων και 100% να είναι ο φορολογικός συντελεστής δεν πρόκειται να καταβάλει ούτε 1 Ευρώ σε φόρους...
 

Τα άτοκα δάνεια και η ανάληψη της  μισθοδοσίας του προσωπικού που βρίσκεται σε αργία, συνιστούν μια έμμεση χρηματοδότηση η οποία οδηγεί στον έλεγχο της εταιρείας. 

 
Προκύπτουν όμως δυο αμείλικτα ερωτήματα:
 

α) Ποια κυβέρνηση θα τολμήσει να φορτώσει τις υποχρεώσεις μιας ιδιωτικής εταιρείας στους φορολογούμενους και θα αφήσει τους ιδιώτες μετόχους να διοικούν κατά το δοκούν με δημόσιο χρήμα; 

 
β) Ποια διοίκηση εταιρείας η οποία λειτουργεί χάρη σε αποφάσεις και τη γενναιοδωρία πολιτικών, θα μπορέσει να πειθαρχήσει το εργατικό της δυναμικό προκειμένου η ίδια να συνεχίσει να είναι παραγωγική και  ανταγωνιστική; Αυτά δεν συμβαίνουν ούτε στις προτεσταντικές κοινωνίες της  Σουηδίας ή των ΗΠΑ...

Όλοι θυμόμαστε την εποχή του κρατικού μονοπωλίου της Ολυμπιακής όταν τα αεροπλάνα πετούσαν τουλάχιστον με 2-3 ώρες καθυστέρηση και τα εισιτήρια κόστιζαν όσο ένας μηνιαίος μισθός...
 

Η Ολυμπιακή πέρασε στον έλεγχο του ελληνικού δημοσίου το 1975 και μια πενταετία  αργότερα οι απεργίες και οι ρουσφετολογικές προσλήψεις την είχαν μετατρέψει σε μια "ανοιχτή πληγή" για την ελληνική οικονομία και τον Έλληνα φορολογούμενο.
 

Το ίδιο συνέβη με όλες τις ιδιωτικές εταιρείες που κρατικοποιήθηκαν.
 

Χρειάστηκαν πάνω από 30 χρόνια προκειμένου να απαλλαγούμε σαν κοινωνία από το βάρος της Ολυμπιακής. Μέσα σε λίγους μήνες ενδέχεται να την ξαναφορτωθούμε...

Το γεγονός πως το ίδιο συμβαίνει με όλες τις αεροπορικές εταιρείες εντός και εκτός Ευρώπης σημαίνει πως το πρόβλημα είναι γενικότερο.
 

Το πλέον πιθανό είναι τα πρώτα 500 εκατ. να μην περιλαμβάνουν όρους που θυμίζουν κρατικοποίηση. Βέβαιο είναι όμως πως αν χρειαστεί και δεύτερο πακέτο "σωτηρίας" σε έναν χρόνο, η κρατικοποίηση να προβληθεί σαν επιτυχία προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος.
 

Το γενικότερο πρόβλημα είναι πως οι  αεροπορικές εταιρείες αυτήν τη στιγμή φαίνεται πως αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου της κρίσης που προκάλεσε η επιδημία του "κορονοϊού". Τούτο συνέβη γιατί καθηλώθηκαν κατά τη διάρκεια του κλειδώματος της οικονομίας τον Απρίλιο. Η κανονικότητα στα αεροπορικά ταξίδια δεν αναμένεται να επιστρέψει πριν περάσουν 1-2 χρόνια τουλάχιστον και οι άνθρωποι και οι οικονομίες έχουν αναπτύξει πολλούς τύπους "ανοσίας" στον ιό...
 

Το δυστύχημα είναι πως σύντομα θα χρειαστούν και άλλοι κλάδοι κρατική στήριξη ή άτοκο δανεισμό από κάποια Κεντρική Τράπεζα. Τούτο συνιστά μια ανωμαλία που θα έχει επιπτώσεις στην παραγωγικότητα, την ανταγωνιστικότητα και την κερδοφορία πολλών κλάδων της οικονομίας σε ολόκληρο τον κόσμο.
 

Είναι θέμα χρόνου να δούμε χρεοκοπίες και κρατικοποιήσεις σε τομείς που ούτε το φανταζόμαστε πως θα συνέβαινε.
 

Η κρίση του "κορονοϊού" μας οδηγεί στη...

 μεγαλύτερη αύξηση του ρόλου του κράτους στην οικονομία μετά τη ρωσική επανάσταση ή έστω το New Deal του Ρούσβελτ στις αρχές της δεκαετίας του ’30...
 

Η αναπροσαρμογή μισθών και βιοτικού επιπέδου χαμηλότερα είναι θέμα χρόνου.  Το ίδιο η προσαρμογή των τιμών των μετοχών στα νέα επίπεδα παραγωγικότητας και κερδοφορίας.
 

Θα ζήσουμε απίστευτες καταστάσεις...