ΣΥΡΙΖΟΣΟΥΡΓΕΛΟΞΕΦΤΙΛΑΡΑΔΙΚΟ: «Mικρό λάθος ή μεγάλο λάθος»

Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΝΤΣΙΝΗ

Η επιλογή δεν ήταν «σωστό ή λάθος».  

Το δίλημμα για την κυβέρνηση στην περίπτωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού ήταν «μικρό λάθος ή μεγάλο λάθος»: Να ανατρέψει με μια οριακή, φωτογραφική ρύθμιση μια προηγούμενη θεσμική ανορθογραφία ή να τη διατηρήσει;

Η αυτονόητη επιχειρηματολογία για την ακαταλληλότητα της Βασιλικής Θάνου να αναλάβει τα ηνία της ανεξάρτητης αρχής δεν είναι τωρινή. Είχε αρθρωθεί σε όλους τους τόνους από τη στιγμή που έγινε γνωστή η πρόθεση του ΣΥΡΙΖΑ να την εγκαταστήσει ουσιαστικά σε ρόλο επόπτη της αγοράς.

Ηδη τότε η πρώην πρόεδρος του Αρείου Πάγου είχε βγάλει την τήβεννο για να ενσωματωθεί στο σύστημα εξουσίας του ΣΥΡΙΖΑ – και μάλιστα στον κλάδο του που προωθούσε το εγχείρημα του «μεγαλύτερου σκανδάλου από συστάσεως του ελληνικού κράτους». Ηδη τότε η Νέα Δημοκρατία είχε διαμηνύσει ότι δεν θα συμβιβαζόταν με την επιβολή συριζαϊκού ελέγχου στην επιτροπή.

Ομως το ζήτημα με τη Θάνου δεν ήταν, ούτε τότε ούτε τώρα, πρωτίστως νομικό. Κανένας νόμος δεν της απαγόρευε να υπηρετήσει τον Τσίπρα μετά τη συνταξιοδότησή της, από όλα τα πόστα παραγοντισμού που της προτάθηκαν. Οπως κανένας νόμος δεν απαγόρευε το 2012 στη Ν.Δ. να βάλει επικεφαλής στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας έναν αρεοπαγίτη.
 

Ομοίως, κανένας τυπικός κανόνας δεν εμπόδιζε τον Μητσοτάκη να επιλέξει για υφυπουργό Δικαιοσύνης έναν πρώην αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, που συνταξιοδοτήθηκε μόλις εννέα ημέρες πριν από την υπουργοποίησή του.

Η κριτική σε αυτές τις μεταπηδήσεις δεν βασίζεται στο γράμμα του νόμου, αλλά στην αξίωση προς τα κόμματα να μην εξαντλούν τα όρια της εξουσίας τους. Οταν οι πολιτικές δυνάμεις δεν δείχνουν αυτοσυγκράτηση, ανοίγει ένα σπιράλ αυθαιρεσιών και αντιαυθαιρεσιών. Ενας φαύλος κύκλος αντίπαλων καθεστωτισμών.

Οι ανησυχίες αυτές είναι μάλλον θεωρητικές, ιδίως όταν αφορούν τον ΣΥΡΙΖΑ, που δεν είχε διστάσει να σφετεριστεί την αρμοδιότητα συνταγματικώς κατοχυρωμένης ανεξάρτητης αρχής – του Εθνικού Συμβουλίου Ραδιοτηλεόρασης.

Οι θεσμικές ενατενίσεις αφήνουν το αρχικό ερώτημα αναπάντητο: 

Είχε η κυβέρνηση την πολυτέλεια να καταπιεί τη Θάνου; Να την αφήσει δηλαδή να υπερδιαιτητεύει, με τις γνωστές πολιτικές της ροπές, σε ένα πεδίο όπου διασταυρώνονται ισχυρά επιχειρηματικά συμφέροντα;

Η πολιτικά αναπόφευκτη καθαίρεση της Θάνου δεν είναι ακόμη ούτε θεμιτή ούτε αθέμιτη. Μπορεί να περιμένει τη νομιμοποίησή της μόνο από την επιλογή του αντικαταστάτη της.  

 Θα νομιμοποιηθεί μόνο αν στο πρόσωπο του επόμενου επικεφαλής της Επιτροπής Ανταγωνισμού αντανακλάται η πρόθεση αυτοπεριορισμού της κυβέρνησης υπέρ της ανεξαρτησίας της Αρχής. Μόνο στον βαθμό που ο επόμενος δεν θα είναι Θάνου.