"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΚΟΙΝΩΝΙΑ και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Το καλοκαίρι του FaceApp Challenge - Βλέποντας τους φίλους να γερνούν


«Ο χρόνος αλλάζει τους ανθρώπους, δεν αλλοιώνει όμως την εντύπωση που έχουμε για αυτούς» έγραφε ο Μαρσέλ Προυστ στο «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο».  


Πρόκειται για ένα από τα λογοτεχνικά έργα στα οποία, σύμφωνα με μια έρευνα, ο αριθμός των αναγνωστών  και εκείνος των ανθρώπων που λένε πως το διάβασαν, δεν συμπίπτουν -ο δεύτερος είναι απείρως μεγαλύτερος. Παράλληλα, όμως, το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο» είναι και μια από τις μεγαλύτερες πηγές αποφθεγμάτων, τα οποία αναρτούνται σε άρθρα σαν αυτό εδώ ή –ακόμα πιο συχνά- στα σόσιαλ μίντια, αποφέροντας λάικς ή έστω αναβαθμίζοντας ποιοτικά τους τοίχους των χρηστών.

 
Ο Προυστ είχε, προφανώς, δίκιο. Πράγματι, η εντύπωση που αποκομίζουμε για έναν άνθρωπο δεν αλλάζει, όσα χρόνια και αν περάσουν. Τρανό παράδειγμα οι εικόνες των πρόωρα γερασμένων φίλων μας οι οποίοι επλήγησαν από την επιδημία του #FaceAppChallenge και κατέβασαν την σχετική εφαρμογή, ανεβάζοντας στη συνέχεια τις πειραγμένες φωτογραφίες τους στα σόσιαλ μίντια. Κάτω από τις ψηφιακές ρυτίδες και πίσω από τα προγούλια και τις λευκές τρίχες η εντύπωση παραμένει ίδια. Ούτε και τα συναισθήματά μας αλλάζουν. Αν, για παράδειγμα, ένας άνθρωπος μάς την σπάει, θα μάς την σπάει και σαν γέρος. Ειδικά αν η συγκεκριμένη ανάρτηση τού αποφέρει πολλά λάικς. 

 
Ως γνωστόν, η συγκεκριμένη εφαρμογή της ρωσικής εταιρίας Wireless Lab, μπορεί να αλλάξει με αφάνταστα ρεαλιστικό τρόπο το πρόσωπο του χρήστη στις σχετικές φωτογραφίες. 


Τα φίλτρα που παρέχει είναι πολλά. Μπορείς να προσθέσεις μαλλιά και γένια, να αλλάξεις το φύλο σου και το χρώμα των ματιών σου ή να χρησιμοποιήσεις το περίφημο φίλτρο Hotness το οποίο υποτίθεται πως θα κάνει το πρόσωπό σου πιο σέξι και επιθυμητό. Το τελευταίο προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων, καθώς κατηγορήθηκε ότι προωθεί έναν τύπο ομορφιάς που συναντάται αποκλειστικά στη λευκή φυλή. Οι υπεύθυνοι της εταιρίας ζήτησαν βιαστικά συγνώμη, προβάλλοντας μια επαρκώς δυσνόητη δικαιολογία («πρόκειται για ένα σφάλμα στη φάση της κατασκευής νευρωνικού δικτύου») και έσπευσαν να το διορθώσουν.

 
Πάντως, τα πιο δημοφιλή φίλτρα του FaceApp είναι εκείνα της νεότητας και της γήρανσης –ίσως και γιατί παρέχονται δωρεάν. Το δεύτερο, μάλιστα, αποδείχτηκε πιο δημοφιλές από το πρώτο. Και είναι απόλυτα λογικό. Για τα νιάτα μας έχουμε αποδείξεις. Είναι οι παλιές φωτογραφίες μας -τις οποίες, παρεμπιπτόντως, έχουμε φροντίσει να δημοσιοποιήσουμε στη διάρκεια παλαιότερων ανάλογων τρεντ. Όμως η όψη που θα έχουμε στο μέλλον ανήκει στη σφαίρα του αγνώστου. Του ανοίκειου. Και η αλήθεια είναι πως οι πειραγμένες αυτές φωτογραφίες, εκτός από θυμηδία, προκαλούν και μια μικρή δόση ανατριχίλας.


Έχει ενδιαφέρον και ο τρόπος με τον οποίο χειρίζεται το θέμα η κάθε ηλικιακή ομάδα του ψηφιακού πληθυσμού


Οι νεότεροι το κάνουν με την ελαφράδα που επιβάλλει η ηλικία τους. Τα γηρατειά είναι για εκείνους κάτι τόσο μακρινό που ουσιαστικά δεν υπάρχει. 


Οι μεσήλικες, πάλι, κοινοποιούν τη γερασμένη φωτογραφία τους μαζί με κάποιο αυτοσαρκαστικό σχόλιο. 


Οι δε ηλικιωμένοι χρήστες...


  απλά δεν χρησιμοποιούν FaceApp. Ξέρουν πολύ καλά ότι ορισμένα ζητήματα δεν σηκώνουν πλάκα.   

 
Σε κάθε περίπτωση, όπως όλες οι ανάλογες επιδημίες, το FaceAppChallenge έχει προδιαγεγραμμένο κύκλο ζωής. Εξαιτίας μάλιστα των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της, ο κύκλος αυτός πιθανόν να είναι ακόμα πιο μικρός από ό,τι συνήθως και σε λίγες μέρες ή και ώρες ακόμη, να έχει ξεμείνει πίσω, ενώ εμείς θα συνεχίσουμε να καλπάζουμε  προς το ασαφές και αβέβαιο τέρμα της διαδρομής μας.

Για το κλείσιμο ας προσθέσουμε μία ακόμη φράση από το «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο»: «Ο έρωτας είναι ένα χτυπητό παράδειγμα για το πόσο μικρή σημασία έχει για εμάς η πραγματικότητα». Και όχι μόνο ο έρωτας, εδώ που τα λέμε.   


Δεν υπάρχουν σχόλια: