ΤΟΥΡΚΙΑ: Η πολιτική κρίση κλονίζει την εύθραυστη οικονομία

Tου Γιώργου Παυλόπουλου

Η Τουρκία δέχεται επίθεση από μια «οικονομική χούντα», η οποία έχει στόχο να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη προς τη χώρα. Αυτό δήλωσε την περασμένη εβδομάδα το μέλος της διοίκησης του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ελευθερίας, Μπουλέντ Γκεντινκλί, σχολιάζοντας εκτιμήσεις της Morgan Stanley ότι η Τουρκία -όπως και η Ινδία, η Ινδονησία, η Νότιος Αφρική και η Βραζιλία- είναι πολύ ευάλωτες σε ένα κύμα φυγής κεφαλαίων.

Ο Γκεντινκλί έχει, εν μέρει τουλάχιστον, δίκιο. Διότι εάν τα δυτικά και κυρίως αμερικανικά funds ήθελαν, θα μπορούσαν να γονατίσουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα την τουρκική οικονομία, η οποία, παρά τους υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης -φέτος το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 3,7% και η εκτίμηση για το 2014 κάνει λόγο για 3,2%- στηρίζεται σε πήλινα πόδια.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών για το πρώτο εννεάμηνο του 2013 διαμορφώθηκε στα 49 δισ. δολάρια έναντι 35,7 δισ. το αντίστοιχο διάστημα του 2012, με αποτέλεσμα να αντιπροσωπεύει πλέον το 8% του ΑΕΠ. 

Ανησυχητική είναι και η εικόνα που έρχεται από το χρηματιστήριο και τη λίρα. Σύμφωνα με υπολογισμούς του Bloomberg, ο δείκτης στο πρώτο έχει υποχωρήσει κατά 8,2% από την έναρξη της πρόσφατης κρίσης, ενώ συνολικά έχει χάσει το 24,6% της αξίας του από τις 22 Μαΐου -ήταν η ημέρα που ο Μπεν Μπερνάνκι άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η Fed να περιορίσει σταδιακά την εκτύπωση χρήματος.

Οσο για το νόμισμα της χώρας, η ισοτιμία του την Παρασκευή σημείωσε νέο αρνητικό ρεκόρ, καθώς από τις αρχές του έτους έχει διολισθήσει κατά 15% έναντι του δολαρίου και κατά 18% έναντι του ευρώ.

Προφανώς, ο συνδυασμός της αύξησης των επιτοκίων, της επιβράδυνσης των ρυθμών ανάπτυξης και της ασθενούς λίρας συνιστά ένα επικίνδυνο μείγμα, ειδικά για τις τράπεζες, όπως προειδοποίησε πρόσφατα και η Fitch. Μάλιστα, αν και ο διεθνής οίκος αξιολόγησης εκτιμά ότι ο τραπεζικός κλάδος είναι αρκετά ισχυρός για να αντιμετωπίσει ενδεχόμενες πιέσεις, μια μακρά περίοδος πολιτικής αστάθειας είναι πιθανό να τον κλονίσει σημαντικά -μαζί, φυσικά, με την εμπιστοσύνη των ξένων επενδυτών.  

Το αποτέλεσμα θα είναι να προκληθεί αυτό που φοβάται ο Γκεντινκλί: ένα κύμα φυγής κεφαλαίων, το οποίο μπορεί να αποδειχθεί μοιραίο για την Τουρκία, αλλά και να προκαλέσει αναταράξεις σε όλες τις αναδυόμενες αγορές.

Η τουρκική «φούσκα»

 

• 3,2% η εκτίμηση για τον ρυθμό ανάπτυξης το 2014, έναντι 3,7% φέτος.
• 10,2% η επίσημη ανεργία, που αντιστοιχεί σε 2,8 εκατ. ανθρώπους. Η πραγματική πάνω από 17%.
• 49 δισ. δολ. το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών το α' εννεάμηνο, έναντι 35,7 δισ. το ίδιο διάστημα του 2012.
• 24,6% οι απώλειες στο χρηματιστήριο από τις 22 Μαΐου, όταν ο Μπερνάνκι προανήγγειλε περιορισμό της εκτύπωσης χρήματος. Ο δείκτης έχει χάσει 8,2% από το ξέσπασμα της κρίσης (-2,14% χθες).
• 2,0915 η ισοτιμία της λίρας έναντι του δολαρίου χθες, με το τουρκικό νόμισμα να βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό.