Tου Σταυρου Τζιμα
Μετά το πατατράκ της «Αραβικής Ανοιξης», που απέτυχε να προωθήσει το
τουρκικό ισλαμικό μοντέλο εξουσίας, ο Ταγίπ Ερντογάν αυτοαναγορεύεται σε
«αφέντη» - προστάτη των Αλβανών της Βαλκανικής. Στόχος του, μέσω του
ελέγχου των μουσουλμανικών πληθυσμών, η προώθηση της στρατηγικής του
νεο-οθωμανισμού διά της οποίας φιλοδοξεί να επαναφέρει την Τουρκία στα
Δυτικά Βαλκάνια.
Μιλώντας σε συγκέντρωση στο Πρίζρεν του Κοσόβου,
την περασμένη εβδομάδα, διακήρυξε πως αισθάνεται το νεόκοπο κράτος ως
δεύτερη πατρίδα του και ότι οι δύο λαοί, Τούρκοι και Αλβανοί, ανήκουν
στην ίδια χώρα. «Το Κόσοβο είναι Τουρκία και η Τουρκία είναι Κόσοβο...»
δήλωσε. Ο ίδιος μάλλον δεν περίμενε ότι τα λεγόμενά του θα προκαλούσαν
θύελλα αντιδράσεων όχι μόνο από αλλοδόξους, όπως οι Σέρβοι, αλλά κυρίως
από τους ομοθρήσκους του. Και... τα άκουσε για τα καλά. Ο διάσημος
Αλβανός συγγραφέας Ισμαήλ Κανταρέ παρέπεμψε στο έργο του «Η τριβή», στο
οποίο θεωρεί υπαίτια την οθωμανική κατοχή για την κατάσταση στην οποία
βρίσκεται το αλβανικό έθνος:
«Ο,τι έχω γράψει είναι πολύ επίκαιρο.
Ο λεγόμενος σλαβικός κίνδυνος, για την εξαφάνιση του αλβανικού έθνους,
υπήρξε μια εφεύρεση των Οθωμανών και των νεο-οθωμανών...» είπε, ενώ ο
επίσκοπος των Καθολικών του Κοσόβου, Ντόντε Γκιέργκ, χρησιμοποίησε ακόμα
πιο σκληρά λόγια. «Βγήκε στην επιφάνεια η νοσταλγία και οι φιλοδοξίες
κάποιων νεο-οθωμανών και η επιθυμία του Τούρκου πρωθυπουργού να είναι
αφέντης των Αλβανών», είπε.
Η εφημερίδα των Τιράνων «Κόχα Γιον»
του επιτέθηκε με σφοδρότητα: «Οι Αλβανοί δεν θέλουν να έχουν φίλο έναν
αυταρχικό ηγέτη, που ονειρεύεται επέκταση των συνόρων και επιρροή
Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που ονειρεύεται να γίνει σουλτάνος και
χαλίφης...».
Οι σχέσεις Αγκυρας - Βελιγραδίου δοκιμάζονται ύστερα
από αυτό. «Η Σερβία δεν μπορεί να εκλάβει τις δηλώσεις αυτές ως φιλικές»
ανακοίνωσε το ΥΠΕΞ, με τον αντιπρόεδρο Βούτσιτς να αξιώνει «επειγόντως
τη δημόσια συγγνώμη» των Τούρκων.
Μολονότι ο Τούρκος υπουργός
Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου έσπευσε να υποστηρίξει ότι οι δηλώσεις
Ερντογάν «παρερμηνεύτηκαν», η συζήτηση για την επιχείρηση επαναπροώθησης
από τον Ερντογάν της νεο-οθωμανικής πολιτικής στα Βαλκάνια έχει
ανοίξει. Οχι ότι είχε εγκαταλείψει ποτέ τα σχέδιά της η Αγκυρα επ’
αυτού, όμως οι τεκτονικές δονήσεις στον αραβικό κόσμο τα τελευταία δύο
χρόνια έστρεψαν προς τα εκεί το ενδιαφέρον της, φιλοδοξώντας να
«πουλήσει» το «μοντέλο Ερντογάν» σε χώρες στις οποίες κατέρρεαν τα
μπααθικά καθεστώτα υπό το βάρος της λαϊκής οργής. Τα Βαλκάνια μπορούσαν
να περιμένουν. Το αραβικό χαρτί όμως δεν βγήκε στον φιλόδοξο Τούρκο
ηγέτη, καθώς ο Ασαντ δεν... λέει να πέσει, οι Αδελφοί (του) Μουσουλμάνοι
ανατράπηκαν στην Αίγυπτο, στους φυλάρχους της Λιβύης δεν έχει έρεισμα,
και το όραμά του να γίνει ένας «σύγχρονος σουλτάνος», με επιρροή από τις
κοιλάδες του Τίγρη και του Ευφράτη, μέχρι εκεί που για τους
μουσουλμάνους δύει ο ήλιος, το Μαγκρέμπ δηλαδή, δείχνει να σβήνει.
Η
διείσδυση στα Βαλκάνια ωστόσο δεν θα είναι ένας απλός περίπατος για τον
Ερντογάν, μολονότι συνοδεύεται από χρήμα, επενδύσεις, προσπάθεια
θρησκευτικής και πολιτικής καθοδήγησης των συμπαγών μουσουλμανικών
πληθυσμών, συμμαχίες σε επίπεδο κορυφής και βεβαίως ανατολίτικες
υποσχέσεις. Αν και είναι ευρέως διαδεδομένη η γνώμη ότι η Τουρκία ασκεί
νεο-οθωμανική πολιτική, βάσει της οποίας στρέφεται ειδικά στις χώρες με
μουσουλμανικό πληθυσμό (Αλβανία, Κόσοβο, ΠΓΔΜ, Βοσνία-Ερζεγοβίνη), ο
θρησκευτικός πατερναλισμός του Τούρκου ηγέτη δεν δείχνει να συγκινεί
ιδιαίτερα.
Αλβανοί, Βόσνιοι και κάποιοι πληθυσμοί στη Σερβία είναι
μεν μουσουλμάνοι, επ’ ουδενί όμως διακρίνονται για την προσήλωσή τους
στη θρησκεία. Πολύ περισσότερο δεν ρέπουν προς τον ισλαμικό φανατισμό
παρά τις προσπάθειες τόσο της Τουρκίας, όσο και της Σαουδικής Αραβίας
αμέσως μετά την κατάρρευση της Γιουγκοσλαβίας να τους ποδηγετήσουν στον
δρόμο του Αλλάχ, ανεγείροντας τεμένη, χρηματοδοτώντας ιδρύματα, δίνοντας
υποτροφίες. Αποκορύφωμα ήταν η είσοδος της Αλβανίας από τον Σαλί
Μπερίσα το 1992 στην Ισλαμική Διάσκεψη, πρωτοβουλία που προκάλεσε
ισχυρές αντιδράσεις στο εσωτερικό της χώρας του.
Ονειρο η Ευρώπη και όχι οι μαντίλες
Οι
άνθρωποι ζουν με το όνειρο να γίνουν Ευρωπαίοι πολίτες και όχι μιας
ισλαμικής δημοκρατίας έστω και ήπιας μορφής, αλλά πάντως με «μαντίλες»,
απαγόρευση του αλκοόλ κ.λπ.
Για να υλοποιήσει, λοιπόν, ο Ερντογάν τα
«αυτοκρατορικά σύνδρομα» στη Βαλκανική πρέπει να απωθήσει την ευρωπαϊκή
επιρροή και αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο.
Μια προσπάθεια της
Τουρκίας, πρόσφατα, να αλλάξουν τα σχολικά εγχειρίδια της Ιστορίας στην
Αλβανία και το Κόσοβο και να απαλειφθεί ο όρος «οθωμανική κατοχή»
προκάλεσε έκρηξη στον κόσμο της διανόησης και σταμάτησε προτού καν
ξεκινήσει.
Οι μνήμες της οθωμανικής παρουσίας είναι νωπές για να
διαγραφούν με κάποιες άνωθεν αποφάσεις και η εθνική χειραφέτηση δεν έχει
ολοκληρωθεί ώστε να ξεχαστεί η ιστορία.
Ο Αχμέτ Νταβούτογλου κατά
το πρόσφατο ταξίδι του στα Τίρανα και ο Ερντογάν στην Αγκυρα, όταν τον
επισκέφθηκε ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός της Αλβανίας Εντι Ράμα, αφού
έταξαν στους Αλβανούς δάνεια και επενδύσεις, υποσχέθηκαν ακόμα και
βοήθεια για να ενταχθούν η Αλβανία και το Κόσοβο στην Ε.Ε. Τα ίδια είπαν
και στον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ Ν. Γκρούεφσκι.
Τώρα το πώς η
Τουρκία θα... εντάξει στην Ευρωπαϊκή Ενωση άλλα κράτη, όταν πασχίζει να
μπει η ίδια και δεν γίνεται δεκτή, είναι μια άλλη ιστορία…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου