ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ: Ποιος ωφελείται από τις αλλαγές στη Μέση Ανατολή;

ΤΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ.

Η ρήξη 5+1/2  χωρών της Μέσης Ανατολής με το Κατάρ ήταν μια αναμενόμενη το τελευταίο διάστημα κίνηση που εισάγει τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή στην τελική φάση τους.

Όλα άρχισαν από την ανακήρυξη του δόγματος αναδόμησης της ευρύτερης Μέσης Ανατολής πριν αρκετά χρόνια και τείνουν να λάβουν την οριστική τους μορφή. 

Η εικόνα που θα διαμορφωθεί, εν πρώτοις, δεν είναι αρνητική για την Ελλάδα. Υπάρχει, όμως, μια δυναμική των εξελίξεων που αφορά, κυρίως, την Τουρκία, η οποία δεν αποκλείεται να επηρεάσει και τη χώρα μας.

Με δύο λόγια, πέντε χώρες (Σαουδική Αραβία, Μπαχρέιν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Αίγυπτος, Υεμένη και η μισή, η Ανατολική, Λιβύη) διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις τους με το Κατάρ. Του καταλογίζουν βαρύτατες ευθύνες για την υποστήριξη τρομοκρατικών οργανώσεων στη Μέση Ανατολή.

Η αλήθεια είναι ότι το Κατάρ υποστήριξε αυτές τις ομάδες που αρχίζουν από τους «Αδελφούς Μουσουλμάνους» και καταλήγουν στο «Ισλαμικό Κράτος» αλλά δεν το έκανε μόνο του. Βρισκόταν σε στενή συνεργασία με τη Σαουδική Αραβία αλλά και την Τουρκία.

 

Τα στοιχεία που υπάρχουν είναι αδιάσειστα και η επόμενη κίνηση που θα δούμε να κλιμακώνει η διεθνής κοινότητα θα αφορά την Τουρκία. Εκτός και αν ο Ερντογάν αποδεχθεί να «παίξει» το παιχνίδι της Δύσης οπότε, απλώς, θα πάρει παράταση χρόνου.

Το σύνθημα δόθηκε κατά την επίσκεψη του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τράμπ στη Σαουδική Αραβία. 

Το Βασίλειο προειδοποιήθηκε να συνεργαστεί οικονομικά και πολιτικά με τη Δύση και, κυρίως, τις Ηνωμένες Πολιτείες, διαφορετικά, θα υφίστατο τις συνέπειες των επιλογών του τα τελευταία, αρκετά, χρόνια.

Η αλλαγή γραμμής ήταν ραγδαία. Το Ριάντ, θα συνήπτε συμφωνία αγοράς όπλων από τις ΗΠΑ, θα δημιουργούσε ένα Κέντρο για την προβολή της ήπιας αντίληψης του Ισλάμ, (ποιος; η Σαουδική Αραβία, της οποίας η ισλαμική εκδοχή είναι η πιο ακραία) και θα αναλάμβανε το ρόλο της ηγεμονεύουσας δύναμης στην περιοχή.

Η δημιουργία του Ισλαμικού Κέντρου στη Σαουδική Αραβία, που θα προωθήσει την ήπια εκδοχή του Ισλάμ, θα εξιλεώσει, υποτίθεται, κατά τους σχεδιαστές της πολιτικής αυτής, τη Σαουδική Αραβία στα μάτια της διεθνούς κοινότητας.

Την ευθύνη, όμως, της υποστήριξης της τρομοκρατίας, κάποιος θα έπρεπε να τη χρεωθεί. Τη χρεώνονται οι δύο άλλες χώρες που πρωτοστάτησαν σ αυτό. Το Κατάρ και η Τουρκία. Για το Ιράν, δεν γίνεται λόγος. Θεωρείται εξ ορισμού δεδομένο. Περισσότερο το Κατάρ και θα δούμε πότε και πως η Τουρκία. Η απειλή επικρέμαται στο κεφάλι του Ερντογάν. Οι συνέπειες από τη χρέωση αυτή μπορεί να είναι καταλυτικές.

Τον Ερντογάν, η Δύση τον χρειάζεται. Έχει μαζί του ανοικτές υποθέσεις, από τη δημιουργία κουρδικής οντότητας στη Συρία, την ανεξαρτητοποίηση των Κούρδων του Ιράκ και αρκετές στο εσωτερικό της χώρας του. Για πρώτη φορά, ίσως, από το 1922, θα δούμε να υφίσταται πίεση ο τεχνητός, αλλά, αποτελεσματικός, τουρκικός εθνικισμός. Η αλαζονεία του είναι προκλητική.

Θετικές επιπτώσεις ίσως δούμε και στα Βαλκάνια, όπου...

 η Σαουδική Αραβία, κυρίως, αλλά και το Κατάρ και το Ιράν, από την έναρξη των πρόσφατων Βαλκανικών Πολέμων, δημιούργησαν πολιτιστικά κέντρα και τζαμιά, τα οποία χρησιμοποίησαν ως πυρήνες ανάπτυξης του ισλαμικού φανατισμού. Τέτοια κέντρα είναι διάχυτα σε όλα τα Βαλκάνια, από τα Σκόπια, την Αλβανία, το Κοσσυφοπέδιο, ως τη Βοσνία Ερζεγοβίνη.

Τα κέντρα αυτά δεν καθοδηγούνται από την Άγκυρα. Καθοδηγούνται, όμως, από τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και το Ιράν.

Η υποχώρηση της Σαουδικής Αραβίας αδρανοποιεί τα βαλκανικά της κέντρα. Το ίδιο και η ενοχοποίηση του Κατάρ. Το Ιράν είναι μια ιδιόμορφη περίπτωση.

Η Τουρκία στη Βαλκανική της πολιτική επιχείρησε να χρησιμοποιήσει θύλακες τουρκικών μειονοτήτων αλλά δεν είχε αποτελέσματα. Περισσότερο αποτελεσματικός ήταν ο χρηματισμός πολιτικών ηγετών όπως ο Έντι Ράμα στην Αλβανία αλλά και το δικαστικό σύστημα στη γειτονική χώρα.

Η σχέση αυτή της Τουρκίας με βαλκάνιους ηγέτες θα πρέπει να αναδειχθεί. Ο φόβος του Ερντογάν για το προσωπικό του μέλλον (δεν αποκλείεται ακόμη και η προσαγωγή του στο Διεθνές Δικαστήριο) αλλά και η υποχώρηση της δυναμικής της Τουρκίας ως δύναμης της περιοχής θα περιορίσει την επιρροή της σε ηγέτες των Βαλκανίων που προσβλέπουν σε ίδιον όφελος. Ο κ. Ράμα είναι ένας από αυτούς που κάποια στιγμή θα πρέπει να δώσει λόγο στη διεθνή κοινότητα.

Τέλος, ορισμένοι αναλυτές, εκτιμούν πως οι απώλειες που θα έχει η Τουρκία στη Μέση Ανατολή θα επιχειρηθεί να εξισορροπηθούν δυτικά, με την Ελλάδα.

Δεν είναι εύκολο. Παρά την κρίση που διέρχεται, η Ελλάδα είναι, ακόμη, σε θέση να προβάλλει ισχύ, αν χρειαστεί. Και, έπειτα, μια διεθνώς απαξιωμένη Τουρκία δεν είναι εύκολο να μπει σε τέτοιου είδους περιπέτειες.

Άλλωστε, η αμφισβήτηση εδαφών της Τουρκίας στις Νοτιοανατολικές περιοχές της- που θα αποτελέσει αιτία  αναζήτησης διεξόδων προς τα δυτικά- δεν είναι κάτι που θα γίνει αμέσως. Και οι εξελίξεις στη Συρία και το Ιράκ δεν μπορούν να δικαιολογήσουν πολεμικές περιπέτειες και, μάλιστα, με την Ελλάδα.