"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


KOINΩΝIA και ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Το Facebook ως εθισμός… και όχι μόνο



Ο μπλε κυρίαρχος των social media, μπορεί να υπερηφανεύεται πως απο τα 7 δις ανθρώπων επι γης, το 1 δις καθημερινά κάνει log in στην σελίδα του. Η επικοινωνία μας, έχει γίνει ένα προϊόν το οποίο οι ίδιοι παράγουμε και οι ίδιοι καταναλώνουμε, με μεσάζοντα την τεχνολογία.  


Δεν είναι η δίψα μας για socializing που μας ώθησε σε αυτό και μόνο το social medium αλλά αυτό που το κάνει επιτυχημένο είναι παλιές κλασσικές συνταγές των οικονομικών, της ψυχολογίας και του μάρκετινκ.



Ναι, το παρόν είναι ένα ακόμα άρθρο που αναλύει το πολυσυζητημένο facebook. Είναι επίσης, όμως, ένα άρθρο που θα μας δώσει 2-3 στοιχεία παραπάνω για το ΠΩΣ γίνεται στην πράξη αυτό…άρα αξίζει να διαβαστεί.



Και ας αρχίσουμε με τις διαφημίσεις. 


Οι φαινομενικά στοχευμένες διαφημίσεις και το news feed κατάλληλα προωθημένο στον κατάλληλο χρήστη, μπορεί αρχικά να μας δίνει μία αίσθηση προσωποποιημένου περιβάλλοντος του εν λόγω ιστότοπου, αλλά η πραγματικότητα είναι λίγο περιπλοκότερη. Αναπτυσσόμενες χώρες δραστηριοποιούνται στα ψεύτικα likes, – το ξέραμε αυτό???-  , τα οποία προωθούν μια ψευδή δημοφιλία εταιριών, ανθρώπων ή fan pages και εξηγώ ευθύς αμέσως πως λειτουργεί αυτό.



Κάνοντας το πείραμα αυτό πριν λίγο καιρό, (αξίζει να μετανοιώσεις τα 10 σου ευρώ ωστε να σου φύγει η περιέργεια, τόσο κοστίζουν τα ψεύτικα likes), διαφήμισα ένα ελληνικό μέλι και μία ψεύτικη εταιρία, ζητώντας μία παραπάνω προώθηση, μέσα στο ιστοχώρο για τον οποίο μιλάμε. Με έκπληξη συνειδητοποίησα όμως, πως οι fans μου προερχονταν απο μάλλον ‘’περίεργες’’ γειτονιες του πλανήτη.



Πρώτ’απόλα, την Αργεντινή και την Ουρουγουάη που είναι απο τους μεγαλύτερους παραγωγούς μελιών, έπειτα απο την Ινδονησία η οποια είναι η χαμηλότερη σε κατανάλωση χώρα σε μέλι και τέλος απο την Σρι Λάνκα.  


Τι κοινό έχουν αυτές οι χώρες? 


Α) δεν τους αρεσει το μελι ή εχουν πολυ απο αυτο, και 


Β) είναι αναπτυσσόμενες. 


Η μικρή μου απάτη, (sic) –δεν ήταν απατη καθώς δεν υπήρχε παράνομο περιουσιακό όφελος ούτε έβλαψα κάποιον πείθοντας να αγοράσει, εδειξε πολλά:


Εδειξε πως χωρες ολοκληρες δραστηριοποιούνται στα ψευτικα likes και στους ψευτικους λογαριασμους, βγάζοντας κέρδη απο αυτό ώστε να προωθήσουν διαφημίσεις και σελιδες


Αρα το πρωτο στοιχείο, αυτο της στοχευμένης διαφήμισης είχε ναυαγήσει. Στο facebook οι διαφημίσεις και τα likes γινονται απο μηχανές καπου στον κόσμο και προωθουνται ψευτικα οι σελιδες, ετσι για να ικανοποιησουν τον ναρκισισμο ή το μαρκετίνγκ μας.



Η δευτερη μου σκέψη για το πόσο εθιστικό είναι, βασίζονταν στον εθισμό τον ίδιο. Και εξηγώ:

Ο εθισμός πολλες φορές βασίζεται στην αδιακοπη και ομοιομορφη κίνηση. Για παράδειγμα δεν είναι μόνο η νικοτίνη αλλα και η κίνηση του καπνίζειν που μας δίνει το συνολο της απόλαυσης και οδηγει στον εθισμο. Αρα δεν είναι το περιεχομενο καθεαυτο των social media αλλα το οτι logαρουμε σε αυτά καθε στιγμη που ‘’βαριομαστε’’.


Η μοναξιά και η βαρεμάρα, ψυχολογικά μιλώντας προκαλούν πόνο. Και τα social media δρουν σαν αναλγητικο στον πόνο αυτο. Η καθημερινη τους χρήση όμως παραλληλιζεται με αλλογιστη χρήση παυσιπόνων που πλέον τα παιρνεις γιατι πονας χωρις αυτα, και όχι για να αντιμετωπίσεις εναν εξωγενή γνήσιο πόνο. Τα προϊόντα συνήθειας είναι πολύ επιτυχημένα απ’αρχης των κοινωνιών.



Προϊόν συνηθειας είναι κάθε έθιμο, είναι η σαμπάνια στους γάμους που συνοδεύουν την πρόποση, μέχρι την μαγειρίτσα του Πάσχα. Είναι οι τρόποι καλής συμπεριφοράς μέχρι και οι καταχρήσεις. Προϊόντα συνήθειας είναι πλέον, λόγω της τεχνικής εξέλιξης, εφαρμογές, συσκευές και συγκεκριμένες χρήσεις αυτών. Το brand στην τεχνολογία πλέον δεν παίζει τόσο κυρίαρχο ρόλο όσο η συνήθεια και η εμπειρία.



Θα έχουμε παρατηρήσει όμως τις συχνές και χωρίς λόγο αλλαγές στο εμφανησιακό ή λειτουργικό κομμάτι αυτών των εφαρμογών. Αλλαγές στο facebook που αρχικα μας εκνευρίζουν . Θα έχουμε δευτερευόντως παρατηρήσει πως ενώ αρχικά μας φαίνονται ενοχλητικές αυτές οι αλλαγές ύστερα τις συνηθίζουμε αμέσως και μας φαίνεται ενοχλητική οποιαδήποτε αλλαγή επιπλέον σε αυτήν . Διαμορφώνεται και τεσταρεται απο την εν λογω εταιρία το κατα πόσο με αυτα τα αλλεπαληλα και φαινομενικα, χωρίς λογο, test drive, οι χρήστες συνεχίζουν να περνουν την ιδια ώρα μέσα στο εν λογω social medium. Πόσο τους κοστιζει σε χρόνο να αναπροσαρμοστούν και να το κάνουν συνήθεια ξανα, την κάθε αλλαγή.



Το μυαλό μας λατρεύει όμως την ομοιογένεια αλλά συγχρόνως πληττει στην έλλειψη ποικιλίας. Και που είναι η ποικιλία; 


Την ποικιλία την δίνουμε εμείς στα social media δίνοντας δωρεάν εικόνες και σκέψεις, και την ομοιογένεια την δίνει μόνο του απο το layout της σελιδας, το χρώμα και τον τρόπο επικοινωνίας. Ετσι η συνηθεια εντυπώνεται μεσα μας. Αλλα είναι τόσο καλα μελετημένο ως πλατφορμα που έχει ερευνήσει ακόμα και βασικές ψυχολογικές αναγκες του ανθρωπου.


Πέραν από την συνήθεια και την ποικιλία ο άνθρωπος έχει ανάγκη από ανταμοιβή. Απο κέρδος που εκπηγαζει απο την αποδοχη. Από ικανοποίηση. Και ξαναερχόμαστε στα likes. Θα έπρεπε να υπήρχε ενα like και προς θεού, κανένα dislike. Η αναμονή της ανταμειβής αρκεί να μας κρατήσει μέσα. Δεν θα διακινδυνευαν όμως να το εγκαταλείψουμε ως μέσο σε τυχόν συρροή αρνητικών σχολίων. Εκεί λαμβανει χωρα η ικανοποιηση. Η ομορφια της αποδοχής, με μια πινελια ναρκισισμου, που γίνεται συνήθεια και μας απαλυνει τον πονο της βαρεμαρας και της μοναξιας. Είναι το junk food του μυαλου μας. Υπεροχα σχεδιασμένο; Το log out πλεον είναι σχεδον αφύσικο

Δεν υπάρχουν σχόλια: