«Μου» - αυτή η κτητική αντωνυμία μπορεί να αλλάξει τα πάντα. Ιδίως στο ποδόσφαιρο. Οταν ταυτίζονται με την ομάδα «τους», οι πιστοί του αθλήματος έχουν έναν λόγο παραπάνω να στήνονται καθημερινά στην τηλεόραση και να προσαρμόζουν το πρόγραμμά τους στα ρολόγια του Παγκοσμίου Κυπέλλου. Ωστόσο, η πρώτη εβδομάδα των νοκάουτ παιχνιδιών αφήνει πίσω της χιλιάδες ορφανούς. Τι συμβαίνει μ' αυτούς που δεν πτοούνται από τον αποκλεισμό της ομάδας «τους» και συνεχίζουν να παρακολουθούν, σχεδόν φανατικά, τους αγώνες μέχρι τέλους;
Ο Νόρμπερτ Ελίας μάλλον θα απαρνούνταν την ίδια την ύπαρξη των ορφανών αυθεντικών οπαδών του ποδοσφαίρου. Ο φιλόσοφος του 20ού αιώνα πίστευε ότι η νοοτροπία του «κομματισμού» είναι απαραίτητη για να καθησυχάσει τη «δίψα για διέγερση» - το στοιχειώδες, κατά τη γνώμη του, χαρακτηριστικό του αθλήματος της σύγχρονης εποχής. Ισως το φετινό Παγκόσμιο Κύπελλο έρχεται να τον διαψεύσει. Τα «ορφανά» επιλέγουν μια ομάδα-υποκατάστατο μέχρι το τέλος του τουρνουά. Μάλιστα, συχνά υποστηρίζουν διαφορετική ομάδα σε κάθε ματς.
Πολλοί είναι οι λόγοι που μπορεί να μετατρέψουν έναν ορφανό σε οπαδό «της μιας νύχτας». Ισως η ελπίδα να συνεχίσει να ζει ένα Μουντιάλ εκπλήξεων που θα τον οδηγήσει στο πλευρό των «Δαβίδ» κατά των «Γολιάθ» στον προημιτελικό της Κόστα Ρίκα εναντίον της Ολλανδίας. Μπορεί να ελπίζει να κατακτήσουν οι Βραζιλιάνοι το έκτο αστέρι για να αναγνωριστεί η συνεισφορά τους στο ποδόσφαιρο και να εξαλειφθεί από τη μνήμη η τραγωδία του 1950. Ή μήπως υπακούει στο διαστρεβλωμένο δόγμα «οποιοσδήποτε εκτός από τον γείτονα;»
Ακόμη κι αυτός που έχει ορκιστεί να παραμείνει ουδέτερος παρατηρητής, από τη στιγμή που θα γίνει η πρώτη φάση του αγώνα, δύσκολα θ' αντισταθεί στα αντανακλαστικά της συναισθηματικής δέσμευσης με μία από τις αντιμαχόμενες ομάδες. Ενα άδικο πέναλτι, ένα άκυρο γκολ, ένα βίαιο φάουλ αρκούν από μόνα τους για να ξυπνήσουν τον διαιτητή που κρύβουμε μέσα μας.
Αλλά η μεταφορά της συμπάθειας προς μια χώρα μπορεί και να μην είναι καθόλου απρόσμενη:
Περισσότεροι από τους μισούς γάλλους και βρετανούς λάτρεις του ποδοσφαίρου, για παράδειγμα, είχαν δηλώσει εξαρχής ποιο φαβορί έχουν στην καρδιά τους, σε περίπτωση που η χώρα τους αποκλειστεί. Ο αντίστοιχος αριθμός είναι σίγουρα πολύ μικρότερος στην Ιταλία ή την Ισπανία όπου οι πιθανότητες για τελική νίκη - παρότι τελικά διαψεύστηκαν - δεν άφηναν περιθώρια για τέτοιες εικασίες.
Πάντως, σε όλες τις χώρες οι ορφανοί οπαδοί αποδέχονται πως μαγνητίζονται από την ομάδα που έχει να επιδείξει το καλύτερο παιχνίδι (εκεί σίγουρα βρίσκεται η Βραζιλία).
Μα αν δεν ακολουθεί τη λογική του ποιοτικού παιχνιδιού, η συμπάθειά τους συχνά μεταφέρεται σ' αυτόν που παραδοσιακά αρέσκονται να μισούν, στον γείτονα.
Τελικά, όπου και να
αναζητήσει το φαβορί του, ο θεατής του Μουντιάλ αναπόφευκτα θα μπει στη
θέση του άλλου, είτε είναι ο καλύτερος είτε ο γείτονας είτε ο ορκισμένος
του εχθρός. Μαζί του θα πανηγυρίσει τη νίκη ή θα υπομείνει την ήττα.
Μήπως αυτή η μεταφορά της συμπάθειας είναι το στοιχειώδες χαρακτηριστικό του αθλητισμού;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου