Αρεοπαγίτης ε.τ.
Δύο πρόσφατα γεγονότα έφεραν στο προσκήνιο της δημοσιότητας τη Δικαιοσύνη, τις δυσλειτουργίες της και κυρίως τον έλεγχο της δικανικής κρίσης:
Α) Ο βιασμός και η ειδεχθής δολοφονία της 11χρονης από το θείο της στο Πύργο της Ηλείας, που με απόφαση του ΜΟΕ είχε καταδικασθεί σε φυλάκιση 9 ετών για βιασμό και κυκλοφορούσε ελεύθερος.
Β) Η βιοπραγία κατά της συζύγου του από επώνυμο δικηγόρο και κυρίως η με συμφωνία ανακριτή και εισαγγελέα μη προσωρινή κράτηση του προκάλεσε δυσμενέστατα σχόλια από την κοινή γνώμη κατά της δικαιοσύνης για την επιλεκτική μεταχείριση των επωνύμων και τον πειθαρχικό έλεγχο των δικαστών από την ηγεσία ΑΠ για εσφαλμένη δικανική κρίση.
Ο παραπάνω βιαστής και δολοφόνος το 2020 είχε καταδικαστεί πρωτόδικα από το ΜΟΕ για βιασμό σε κάθειρξη 9 ετών και με απόφαση μόνο των τακτικών δικαστών δόθηκε ανασταλτικό αποτέλεσμα στην έφεση, που άσκησε και αφέθηκε ελεύθερος με περιοριστικούς όρους κατόπιν των αναβολών της δίκης μέχρι την ημέρα της δολοφονίας.
Όταν το γεγονός αυτό έγινε γνωστό στα ΜΜΕ και την κοινή γνώμη δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι για τη δολοφονία ευθύνεται και το συγκεκριμένο δικαστήριο, που τον άφησε ελεύθερο με την άσκηση της έφεσης. Την άποψη αυτή ενίσχυσε και η ανακοίνωση του ΑΠ για τον πειθαρχικό έλεγχο σε βάρος των δικαστών που διέταξε η Πρόεδρος του ΑΠ, γιατί η απόφαση τους δεν είχε ιδιαίτερη αιτιολογία, που σημαίνει έμμεσο έλεγχο της δικανικής κρίσης τους, που ολοκληρώνεται εφόσον ασκηθεί πειθαρχική αγωγή με την έκδοση της πειθαρχικής απόφασης με την παρατήρηση, ότι η πειθαρχική διαδικασία είναι μυστική.
Δεν γνωρίζω, ποιο πειθαρχικό αδίκημα αποδίδεται στους δικαστές, γιατί το άρθρο 109 του ν.4938/2022 κωδ,5108/2024 δεν προβλέπει σχετικό πειθαρχικό αδίκημα, ούτε από που προκύπτει η αρμοδιότητα της Προέδρου ΑΠ να ασκεί πειθαρχικό έλεγχο σε δικαστές σε αντίθεση για τον Εισαγγελέα ΑΠ που προβλέπεται ρητά για τους εισαγγελικούς λειτουργούς. Παρατηρώ όμως ότι η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων (ΕΔΕ) με ανακοίνωση της ζήτησε μόνο την παρέμβαση του ΕΣΡ και της Πολιτείας για να σταματήσει να αποτελεί "η τηλεόραση αρένα και η Δικαιοσύνη θέαμα".
Σαφώς και οι δικαστές κρίνονται τόσο από την κοινή γνώμη με βάση το κοινό περί δικαίου αίσθημα, όσο και από τα αρμόδια όργανα επιθεώρησης των δικαστών και αξιολογούνται κατά τη νομική κατάρτιση και την ουσιαστική κρίση, που προκύπτει από την εκτίμηση των αποδείξεων.
Οι δικαστές πρέπει να κρίνονται δυσμενώς με τις εκθέσεις επιθεωρήσεως, όταν η δικανική τους κρίση υπερβαίνει τα ακραία όρια αυτής, βάσει όμως των στοιχείων που λήφθηκαν υπόψη και όχι με βάση μελλοντικών γεγονότων σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΔΕ.
Αν επικρατήσει η συλλογιστική αυτή, τότε στην
πράξη καταργείται το άρθρο 471 ΚΠΔ ότι η άσκηση ενδίκου μέσου έχει ανασταλτική
δύναμη, εκτός αν αποφασίσει άλλως το δικαστήριο, γιατί οι δικαστές από το φόβο
της δυσμενούς αξιολόγησης δεν θα χορηγούν ανασταλτική ισχύ στα ένδικα μέσα.
Στο ποινικό μας σύστημα έχει επικρατήσει η θεωρία της πρόσφορης αιτιότητας ή συνάφειας (causa adequata ) σύμφωνα με την οποία από τις πολλές αιτίες που συνέβαλαν στην επέλευση ενός ζημιογόνου αποτελέσματος ξεχωρίζομε εκείνη, που θεωρούμε ως κρίσιμη ή πρόσφορη σε αντίθεση με τη θεωρία του ισοδυνάμου των όρων ( condition sine qua non ), που καταλογίζει ευθύνη σε κάθε παράγοντα που συντέλεσε στην επέλευση του αποτελέσματος. Θεωρία που δεν επικράτησε. Επομένως για τη δολοφονία της 11χρονης ευθύνεται μόνο ο δράστης και όχι το δικαστήριο, που έδωσε ανασταλτικό αποτέλεσμα στην έφεση, όπως έμμεσα τα ΜΜΕ και η κοινή γνώμη υπαινίσσονται. Σε αντίθετη περίπτωση εισάγομε στο ποινικό μας σύστημα από την πίσω πόρτα τη θεωρία του ισοδυνάμου των όρων, που οδηγεί σε κυνήγι μαγισσών.
Σε κάθε περίπτωση οι δικαστές πρέπει να αξιολογούνται δυσμενώς σύμφωνα με το άρθρο 177 Κ.Ποιν.Δ. όταν η δικανική τους κρίση, που βασίζεται στην εκτίμηση των αποδείξεων, υπερβαίνει τα ακραία όρια της διακριτικής ευχέρειας τους και είναι ενάντια στη λογική με πολλά παραδείγματα αποφάσεων, που τα συμπεράσματα τους είναι τελείως αυθαίρετα, αλλά με ωραία φρασεολογία. Συνήθως οι εσφαλμένες αιτιολογίες δεν σημειώνονται στις εκθέσεις επιθεώρησης, ώστε να λαμβάνονται υπόψη κατά τις προαγωγές των δικαστών ή την άσκηση πειθαρχικής δίωξης.
Σαφώς ο δικαστής, του οποίου η δικανική κρίση είναι κατά κανόνα αυθαίρετη, είναι ακατάλληλος να ασκεί το λειτούργημα, δεν γνωρίζω όμως περίπτωση να έχει απομακρυνθεί δικαστής για τον λόγο αυτό.
Ο μέχρι τώρα μη έλεγχος των δικαστών για εσφαλμένη δικανική κρίση, πρακτική που συντελεί στην έκδοση μη ορθών αποφάσεων μερικές των οποίων είχαν πολύ σοβαρές έννομες συνέπειες, μαζί με τις άλλες δυσλειτουργίες της απονομής της Δικαιοσύνης, όπως τη βραδύτητα απονομής και αναποτελεσματικότητα των αποφάσεων, είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια της εμπιστοσύνης των πολιτών σε αυτή, που σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση έχει περιοριστεί στο 150%.
Η ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών στη Δικαιοσύνη απαιτεί …
αλλαγή νοοτροπίας των δικαστών, ότι είναι όχι μόνο κατά όνομα δικαστικοί λειτουργοί και αλλά κυρίως γρήγορη και ορθή απονομή της χωρίς ιδιαίτερη μεταχείριση των επωνύμων, που διαφεύγουν με την κατόπιν αναβολών της δίκης παραγραφή των αδικημάτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου