ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΚΥΠΡΙΑΚΟ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Πως στήθηκε η συνάντηση-παγιδα στο Νταβός για το Κυπριακό

Του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΣΤΡΙΩΤΗ

Ισορροπίες τρόμου και πάλι στο Κυπριακό, καθώς σε μια επανάληψη της μεθοδολογίας του 2004 ο διαπραγματευτής των Ηνωμένων Εθνών εγκλωβίζει τον Νίκο Αναστασιάδη σε μια συνάντηση με τον Μ. Ακιντζί παρουσία του γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν, θέλοντας έτσι να δρομολογήσει την προτελευταία φάση για τη διαμόρφωση του Σχεδίου Λύσης, ώστε να παραπεμφθεί σε δημοψηφίσματα αργά την άνοιξη.

Ολο το προηγούμενο διάστημα ήταν προφανές ότι ο κ. Εσπεν Μπαρθ Αϊντα εργαζόταν μεθοδικά για να καλλιεργήσει το κλίμα αισιοδοξίας που ήταν αναγκαίο, ώστε πλέον η διαδικασία να μπει στον «αυτόματο» και να είναι δύσκολο για τον κάθε «παίκτη» να υπαναχωρήσει.

Ετσι και ενώ, όπως παραδέχεται η ελληνοκυπριακή πλευρά, υπάρχει μεγάλη απόσταση σε κρίσιμα κεφάλαια του Κυπριακού, ο ίδιος ο κ. Αναστασιάδης εμφανίστηκε να προκαλεί την πρόσκληση του γ.γ. του ΟΗΕ για τριμερή συνάντηση στο Νταβός, όπου, ενώ συμμετέχουν συνήθως επιχειρηματίες, γνωστοί ακτιβιστές και ηγέτες χωρών, ξαφνικά έλαβε πρόσκληση και ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί. Δεν είναι τυχαίο βεβαίως ότι ο κ. Αϊντα είναι μέλος του ΔΣ του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ που οργανώνει το Συνέδριο στο Νταβός...

Με τον κ. Αναστασιάδη να δηλώνει  ότι, αν προσκληθεί σε μια τριμερή συνάντηση, θα αποδεχθεί την πρόσκληση, όπως ήταν φυσικό μέσα σε λίγες ώρες έφτασε και επισήμως η πρόσκληση του γ.γ. και η συνάντηση αυτή, η οποία θα είναι καθοριστική για το Κυπριακό, αναμένεται να γίνει στο τέλος της εβδομάδας στο Νταβός.

Καθώς πάγιος στόχος της Τουρκίας είναι η αναβάθμιση του ψευδοκράτους στο πλαίσιο της επιδίωξης της διζωνική λύσης της χαλαρής συνομοσπονδίας δύο ισότιμων κρατών, η πενταμερής είναι ζήτημα που τίθεται διαρκώς από την Αγκυρα. Η Αθήνα έχει διαμηνύσει στον Ε.Μ. Αϊντα ότι δεν τίθεται θέμα πενταμερούς, κάτι που απορρίπτει και ο Ν. Αναστασιάδης. Ομως λίγο πριν έρθει η πρόσκληση για την τριμερή ο ίδιος ο κ. Ακιντζί, θέλοντας να φέρει σε ακόμη πιο δύσκολη θέση την ελληνική πλευρά και κατόπιν οδηγιών της Αγκυρας, δήλωσε ότι, αφού θα βρίσκονται στο Νταβός ο κ. Τσίπρας και ο κ. Νταβούτογλου θα ήταν χρήσιμο να «πιουν ένα καφεδάκι»...

Δεν είναι γνωστό ποιοι είναι οι λόγοι που οδήγησαν τον Νίκο Αναστασιάδη να αποδεχθεί αυτήν την τριμερή συνάντηση, τη στιγμή που η πρόοδος των διαπραγματεύσεων, σε ορισμένα κεφάλαια είναι υπαρκτή, αλλά, παρά το καλό κλίμα και τα θετικά επικοινωνιακά μηνύματα που εκπέμπονται, η απόσταση που χωρίζει τις δυο πλευρές παραμένει μεγάλη και μάλιστα σε ιδιαίτερα κρίσιμα κεφάλαια του Κυπριακού.

Ο στόχος του Αναστασιάδη:

Σύμφωνα με κυπριακές πηγές ο κ. Αναστασιάδης θέλει να εκμεταλλευτεί τη συνάντηση αυτή, για να εξηγήσει τα προβλήματα που υπάρχουν και επισημάνει ότι πρέπει να υπάρξουν κινήσεις και από την άλλη πλευρά, προκειμένου να συνεχισθούν οι συνομιλίες με προοπτική επίτευξης συμβιβασμού. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο Κύπριος Πρόεδρος θα επιχειρήσει να εξηγήσει στον Μπαν κι Μουν, ότι η εικόνα, όπως ακριβώς την παρουσιάζει ο ειδικός σύμβουλος του Ε.Μ. Αϊντα, είναι υπεραισιόδοξη.

Ο Νίκος Αναστασιάδης, πέραν του προσωπικού στυλ, αλλά και της προσωπικής αφοσίωσής του στην υπόθεση της επανένωσης του νησιού εκπέμπει καθημερινά μηνύματα που κάθε άλλο παρά αντανακλούν την εικόνα των συνομιλιών.

Αντιθέτως ο Ακιντζί, που από κεντροαριστερός ανεξάρτητος πολιτικός δείχνει να μαθαίνει γρήγορα τον νέο ρόλο του, καθημερινά φωτογραφίζεται με άνεση δίπλα στον Ν. Αναστασιάδη και φροντίζει να προσθέτει διαρκώς νέα ζητήματα. Από τη Μόρφου και το δικαίωμα του νυν χρήστη στις περιουσίες μέχρι την εκ περιτροπής προεδρία και την πρόβλεψη για εξασφάλιση όχι μόνο πολιτικής αλλά και οικονομικής ισότητας μεταξύ των συνιστώντων κρατιδίων. Το οικονομικό θα παραμένει ένα από τα μεγάλα αγκάθια του Κυπριακού, καθώς κανείς μέχρι στιγμής δεν είναι σε θέση να παρουσιάσει μια πειστική πρόταση για το ποιος θα πληρώσει το κόστος της λύσης. Και κυρίως από πού θα προέλθουν τα χρήματα για την αναβάθμιση των υποδομών στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος, και τη σύγκλιση των δύο οικονομιών, καθώς, παρά τη διεθνή κρίση η οικονομία στις ελεύθερες περιοχές απέχει έτη φωτός από τη συντηρούμενη από την Τουρκία οικονομία των Κατεχομένων.

Το εδαφικό
Χωρίς να έχει υπάρξει πάντως καμία ένδειξη αλλαγής της γνωστής τουρκικής θέσης την οποία εκφράζει και ο Ακιντζί, για περιορισμένες μόνο εδαφικές προσαρμογές από την υπάρχουσα κατάσταση, η μετάθεση του Εδαφικού για το τέλος της διαδικασίας αποτελεί αρνητική εξέλιξη. 

Οπως και στο Σχέδιο Ανάν θα επιχειρείται καθημερινά εξασφάλιση ανταλλαγμάτων για λογαριασμό των Τουρκοκυπρίων έναντι υποτιθεμένων «γενναίων» παραχωρήσεων στο εδαφικό, τις οποίες στο τέλος της διαδικασίας όμως θα απορρίψει η τουρκοκυπριακή πλευρά...

Αθήνα και Λευκωσία έχουν οχυρωθεί και πίσω από το θέμα των Εγγυήσεων, που αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο μεν, αλλά ενώ αφορά και τις δύο κοινότητες και το κοινό ευρωπαϊκό μέλλον τους, είναι οι Ελληνοκύπριοι που καλούνται να πληρώσουν δυσανάλογο κόστος για την αποδυνάμωση ή καλύτερα «εκσυγχρονισμό» του συστήματος των Εγγυήσεων.

Τα ευφυολογήματα του κ. Αϊντα, περί ασφάλειας των Τουρκοκυπρίων που μπορεί να εξασφαλιστεί και με μη στρατιωτικά μέσα, ερμηνεύονται ως μια προσπάθεια όχι μόνο να υπάρξουν μεγάλες μεταβατικές διατάξεις για διατήρηση των επεμβατικών δικαιωμάτων της Τουρκίας, αλλά η... προοπτική κατάργησής τους να ανταλλαχθεί με ενίσχυση του διζωνικού (συνομοσπονδιακού) χαρακτήρα της λύσης. Σε ό,τι αφορά τις εγγυήσεις είναι προφανές ότι λύση του Κυπριακού δεν μπορεί να υπάρξει με την διατήρησή τους, αλλά ούτε η κατάργησή τους αρκεί για να υπάρξει βιώσιμη λύση στην Κύπρο.

Υψηλή εποπτεία
Σε ένα περιβάλλον όμως που θα είναι παρόντες εκτός του γ.γ. του ΟΗΕ Μπαν κι Μουν, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζ. Μπάιντεν και ο υπουργός Εξωτερικών Τζ. Κέρι, ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντ. Κάμερον και πολλοί ακόμη Ευρωπαίοι ηγέτες, που με βάση την ενημέρωση του μεσολαβητή και τις δημόσιες δηλώσεις έχουν προεξοφλήσει την πρόοδο στο Κυπριακό, θα είναι ιδιαίτερα δύσκολο να φύγει από το Νταβός η ελληνοκυπριακή πλευρά χωρίς κάποιο «βαρίδι» στον σάκο της.

Αμέσως μετά τη δήλωση του Κύπριου Προέδρου την Τετάρτη ότι θα αποδεχόταν τριμερή με τον γ.γ. του ΟΗΕ, Μπαν Κι Μουν και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη έφθασε η επίσημη πρόσκληση στον Μουσταφά Ακιντζί. Εν τω μεταξύ, ο Εσπεν Μπαρθ Αϊντα δρομολογούσε την προτελευταία φάση για τη διαμόρφωση του Σχεδίου Λύσης.