Είναι δελεαστικό να δούμε τις βρετανικές βουλευτικές εκλογές, της 7ης Μαΐου, ως μια σημαντική στιγμή στις σχέσεις της Βρετανίας με την ΕΕ.
Εάν οι Συντηρητικοί σχηματίσουν κυβέρνηση, θα διεξαχθεί ένα δημοψήφισμα για τη συμμετοχή της Βρετανίας στην ΕΕ μέχρι το τέλος του 2017.
Αν οι Εργατικοί σχηματίσουν κυβέρνηση, τότε δεν θα διεξαχθεί.
Τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, το αποτέλεσμα των εκλογών δεν είναι ξεκάθαρο, με τα δύο κόμματα να παρουσιάζονται στις δημοσκοπήσεις να έχουν οριακή διαφορά, αλλά επίσης δεν φαίνεται πιθανό ένα εκ των δύο να συγκεντρώσει αρκετές έδρες, ώστε να αποκτήσει την απόλυτη πλειοψηφία.
Ωστόσο, η θεωρία του Καρλ Μαρξ για την ιστορία θα έπρεπε να μας οδηγήσει στο αντίθετο συμπέρασμα: ότι οι εκλογές δεν θα καθορίσουν τίποτα.
«Ο τρόπος παραγωγής της υλικής ζωής», έγραψε, «καθορίζει τη διαδικασία της κοινωνικής, πολιτικής και πνευματικής ζωής»: οι οικονομικές εξελίξεις οδηγούν στην πολιτική, όχι το αντίστροφο. Και η οικονομία θα καθορίσει την πολιτική της σχέσης της Βρετανίας με την ΕΕ.
Το υποβόσκον πρόβλημα είναι η ευρωζώνη, αλλά όχι, όπως πολλοί υποστηρίζουν, επειδή είναι πιο παρεμβατική από το Ηνωμένο Βασίλειο. Όσοι πιστεύουν ότι η Ήπειρος αγαπά την γραφειοκρατία δεν έχουν παρατηρήσει ότι, κατά μέσο όρο, η ροπή των κρατών μελών της ευρωζώνης να ρυθμίσουν τις οικονομίες τους είναι τώρα πλέον μόνον ελαφρώς ισχυρότερη απ’ ό, τι του Ηνωμένου Βασιλείου, σύμφωνα με τις μετρήσεις των δεικτών του ΟΟΣΑ. Η ατζέντα της Επιτροπής Juncker, η οποία επιδιώκει να ενοποιήσει περαιτέρω την πλευρά της προσφοράς της Ευρωπαϊκής οικονομίας, θα μπορούσε να είχε γραφτεί στο Westminster (πέρα από την απελευθέρωση σημαντικών υπηρεσιών). Αντίθετα, το πρόβλημα είναι οι μακροοικονομικές πολιτικές της ευρωζώνης, από τότε που ξεκίνησε η κρίση το 2008, η οποία εκτροχίασε τις ελπίδες της Βρετανίας για μια ανάκαμψη μέσω των εξαγωγών.
Η απάντηση της ευρωζώνης στην κρίση ήταν: η περιφέρεια θα ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της μέσω της μείωσης των πραγματικών μισθών μέσω μιας παρατεταμένης περιόδου υψηλής ανεργίας.
Αυτό δεν θα ήταν επιβλαβές για τις Βρετανικές εξαγωγές αν ο πυρήνας είχε προσφέρει μια αντισταθμιστική ώθηση στην κατανάλωση της ευρωζώνης, αλλά η περιφέρεια επωμίστηκε το βάρος μόνη της. Η νομισματική πολιτική παρέμεινε σφιχτή, επειδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προέβλεψε ότι η οικονομία θα ανακάμψει και εν μέρει επειδή η ποσοτική χαλάρωση ήταν πολύ δύσκολη πολιτικά, τουλάχιστον μέχρι να δοκιμαστεί κάθε άλλο εργαλείο.
Το αποτέλεσμα: η ζήτηση στην ευρωζώνη αποδυναμώθηκε τόσο πολύ, ώστε η αξία των Βρετανικών εξαγωγών στην ευρωζώνη μειώθηκε κατά 11% σε πραγματικούς αριθμούς από το αποκορύφωμά τους το 2006 έως το 2013. Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών του Ηνωμένου Βασιλείου διογκώθηκε στο 4,4% του ΑΕΠ το 2014, ακόμη και καθώς οι Βρετανικές εξαγωγές προς τον υπόλοιπο κόσμο αυξήθηκαν γρήγορα. Το ΔΝΤ προβλέπει ο ρυθμός ανάπτυξης της ευρωζώνης να είναι 1,6% ετησίως, πολύ χαμηλότερος σε σχέση με τον υπόλοιπο κόσμο.
Η συνέπεια: Η Βρετανία θα συνεχίσει την αργή διαδικασία της αποσύνδεσης από την υπόλοιπη Ευρώπη.
Η ιδέα ότι τα αντίθετα συμφέροντα των καπιταλιστών και των εργατών είναι που οδηγούν στην κοινωνική αλλαγή και ως εκ τούτου, την πολιτική, ήταν ο πυρήνας στη θεωρία του Μαρξ. Αυτό επίσης σχετίζεται με το ζήτημα του «Brexit». Ο επιχειρηματικός κόσμος είναι σε μεγάλο βαθμό υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, δεδομένου ότι οι επενδυτές μισούν την αβεβαιότητα και δικαίως ανησυχούν για μειωμένη πρόσβαση στην ενιαία αγορά μετά την αποχώρηση. Εν τω μεταξύ, οι άνθρωποι που έχουν λιγότερα κεφάλαια, είτε σε οικονομία είτε σε ανθρώπινο δυναμικό, φοβούνται περισσότερο για την αύξηση του ανταγωνισμού που προκύπτει από την μετανάστευση και το διεθνές εμπόριο.
Η μετανάστευση από την ΕΕ στην Βρετανία είναι πιθανό να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα τα επόμενα χρόνια, καθώς η ανεργία θα μειωθεί με αργούς ρυθμούς σε πολλές χώρες της ευρωζώνης, ενώ Ιταλοί και Ισπανοί εργαζόμενοι θα συνεχίσουν να κινούνται προς τη Βρετανία προς αναζήτηση εργασίας. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η βρετανική οικονομία θα αναπτυχθεί ταχύτερα από την ευρωζώνη και η ευέλικτη αγορά εργασίας της είναι εύκολο να απορροφήσει το σημερινό ρυθμό της μετανάστευσης από την ΕΕ. Όμως, οι Βρετανοί εργαζόμενοι διάκεινται όλο και πιο εχθρικά προς τη μετανάστευση και, παρά τις καλύτερες προσπάθειες των φιλελευθέρων, για να τους πείσουν ότι θα είναι ωφέλιμη, αυτό θα τους καταστήσει πιο ανταγωνιστικούς προς την ΕΕ.
Οι καπιταλιστές, από την άλλη πλευρά, βλέπουν πενιχρές προοπτικές για επενδύσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ενώ είναι απίθανο να θελήσουν το κόστος των συναλλαγών και των επενδύσεων με τις πλούσιες χώρες που βρίσκονται στο κατώφλι της Βρετανίας να αυξηθεί, ακόμη και καθώς οι οικονομικοί δεσμοί της Βρετανίας με την Ευρώπη γίνονται λιγότερο σημαντικοί, ο ενθουσιασμός τους για την Ένωση θα φθίνει. Ο παρών συνασπισμός υπέρ της παραμονής αποτελείται από πολυεθνικές εταιρείες, το μισό του Συντηρητικού Κόμματος, τους Εργατικούς και τα περισσότερα από τα μικρότερα κόμματα, εκτός του UKIP, θα αποδυναμωθεί, εκτός αν η ευρωζώνη γίνει ένας ταχύτερα αναπτυσσόμενος τόπος. Οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν θα γίνουν ευρωσκεπτικιστικές. Αλλά, καθώς η αποσύνδεση της Βρετανίας προχωρά, οι επιχειρήσεις θα γίνουν λιγότερο πρόθυμες να αμφισβητήσουν δυναμικά μια μελλοντική κυβέρνηση των Συντηρητικών που ευνοεί την αποχώρηση από την ΕΕ.
Εάν οι Συντηρητικοί χάσουν τις εκλογές, το τίμημα για τον επόμενο αρχηγό των Τόρις θα μπορούσε να είναι :
Να προσφέρει μια πιο ριζοσπαστική Ευρωπαϊκή πολιτική από αυτή του Cameron. Για να κερδίσουν την ηγεσία, οι υποψήφιοι μπορεί να αναγκαστούν να απαιτήσουν μια πιο δραστική αναδιαπραγμάτευση από τη μέτρια σειρά μεταρρυθμίσεων του Cameron ή ακόμη και να υποσχεθούν ότι θα εκστρατεύσουν υπέρ της αποχώρησης από την ΕΕ σε ένα δημοψήφισμα. Τα μέλη του Συντηρητικού κόμματος είναι περισσότερο ευρωσκεπτικιστές από τους βουλευτές του και αποφασίζουν για το ποιός θα ηγηθεί αν υπάρχουν περισσότεροι από ένας υποψήφιοι. Και όταν οι Συντηρητικοί κερδίσουν την επόμενη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, ο φιλοευρωπαϊκός συνασπισμός θα έχει αποδυναμωθεί από την αργή ανάπτυξη της ευρωζώνης και τη συνέχιση της νεύρωσης για τη μετανάστευση.
Υπάρχει μια αχτίδα ελπίδας για τους φιλο-Ευρωπαίους. Το μεγάλο λάθος του Μαρξ ήταν ότι απέτυχε να σκεφτεί ότι οι κυβερνήσεις θα εγκαθιδρύσουν κράτη πρόνοιας, καθώς και δημόσια παιδεία, υγεία, και προοδευτικά συστήματα φορολογίας για να αποτρέψουν την καταστροφή του καπιταλιστικής τάξης από την ανισότητα.
Μέχρι στιγμής, σε περιόδους κρίσης, οι ηγέτες της ευρωζώνης έχουν κάνει ακριβώς αρκετά για να κρατήσουν το μπλοκ ενωμένο. Πιθανότατα θα χρειαστεί μια ακόμη ύφεση για να τους αναγκάσει να αντιμετωπίσουν τα ελαττώματα στο σχεδιασμό της νομισματικής ένωσης. Και εκτός αν η ευρωζώνη ξεπεράσει τα προβλήματά της, ο κίνδυνος του «Brexit» μπορεί μόνο να κλιμακωθεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου