"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΕΠΙΣΤΗΜΗ και ΚΟΙΝΩΝΙΑ: Ο ιός Εμπολα και ο κόσμος μας


Μακριά από τα υγρά, πυκνά δάση που τον γέννησαν, ο ιός Εμπολα ίσως μας φαινόταν πολύ ξένος για να μας ανησυχεί. Και όσο έπληττε λίγους χωρικούς στη Δυτική Αφρική, μόνο κάποιοι ιεραπόστολοι και μέλη ανθρωπιστικών οργανώσεων παρατηρούσαν τι συνέβαινε. Οπως και με τον ιό του AIDS τη δεκαετία του 1980, ο υπόλοιπος κόσμος άρχισε να δίνει σημασία μόνο όταν η νέα ασθένεια μεταπήδησε από την Αφρική σε ομάδες υψηλού κινδύνου στον υπόλοιπο κόσμο πριν απειλήσει τον γενικό πληθυσμό.
Η αλήθεια είναι ότι ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα ανακοίνωσε έκτακτα μέτρα βοηθείας για χώρες της Δυτικής Αφρικής (με την αποστολή 3.000 μελών των ενόπλων δυνάμεων) πριν αναφερθούν κρούσματα της τόσο επικίνδυνης αιμορραγικής νόσου στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη. Την Τετάρτη πέθανε στην Αμερική άνδρας που είχε προσβληθεί από τον ιό στη Λιβερία, ενώ χθες χαροπάλευε μια Ισπανίδα νοσοκόμα που είχε περιθάλψει ιεραπόστολο ο οποίος επέστρεψε στην Ισπανία πριν πεθάνει. Δύο Αμερικανοί γιατροί που νόσησαν ενώ βοηθούσαν ασθενείς στην Αφρική μεταφέρθηκαν στις ΗΠΑ, όπου δοκιμάστηκε πάνω τους –επιτυχώς– νέο φάρμακο. Οι περιπτώσεις, όμως, του ανθρώπου που πέθανε προχθές στο Τέξας και της νοσοκόμας στη Μαδρίτη δείχνουν πόσο επικίνδυνος είναι ο ιός. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι το 50% των ανθρώπων που νοσούν καταλήγει. 
 
Συχνά η εποχή μας φαίνεται να μπερδεύει όλες τις εποχές της Ιστορίας – από το Βραβείο Νομπέλ που δόθηκε προχθές σε επιστήμονες που ανακάλυψαν τρόπο να μελετούν ζωντανά κύτταρα με μικροσκόπιο έως τους τζιχαντιστές που αποκεφαλίζουν αιχμαλώτους. Ξαφνικά προκύπτει μια νέα πανούκλα, που μας θυμίζει ότι όσο διαφορετικοί κι αν είναι οι πολιτισμοί μας, όσο μακριά κι αν ζούμε ο ένας από τον άλλον, η μοίρα των θνητών μάς ενώνει όλους. Η Αθήνα του Χρυσού Αιώνα και η Κωνσταντινούπολη του 6ου αιώνα είναι μόνο δύο περιπτώσεις λοιμών που γνωρίζουμε. Αργότερα, υπολογίζεται ότι από το 1347 έως το 1750, ο Μαύρος Θάνατος εξόντωσε πάνω από το 30% του πληθυσμού της Ευρώπης.

Ο ιός Εμπολα, εάν δεν περιοριστεί τάχιστα, μπορεί να γίνει πιο εφιαλτικός και από τον ιό του AIDS. Εδώ δεν υπάρχουν μέτρα προστασίας, όπως τα προφυλακτικά ή η αποχή από σεξ με αγνώστους ή ο έλεγχος στις μεταγγίσεις αίματος. Οι άνθρωποι είναι κοινωνικά όντα, δεν μπορούν να αποφύγουν τη συνύπαρξη με άλλους – και στην περίπτωση του Εμπολα αυτή η εγγύτητα γίνεται θανάσιμος κίνδυνος. 

Η Λιβερία ανέβαλε εκλογές που ήταν προγραμματισμένες για την επόμενη εβδομάδα. Ο ιός εκμεταλλεύεται την κοινωνική φύση του ανθρώπου –την πολιτική και πολιτισμική του διάσταση– για να τον πλήξει. Ισως το πιο «τρωτό» σημείο αυτού του τρομερού ιού είναι ότι ενώ μεταδίδεται και με ένα απλό άγγιγμα, όσοι προσβληθούν αποδυναμώνονται τόσο γρήγορα που δεν προλαβαίνουν να μεταδώσουν τον ιό σε πολλούς άλλους.
Για να αποφευχθεί μια πανδημία, χρειάζονται γρήγορα και αποφασιστικά μέτρα σε κάθε επίπεδο – από χωριά έως παγκόσμιους οργανισμούς. 

Τώρα θα δούμε εάν η ανθρωπότητα μπορεί να νικήσει ένα μικροσκοπικό οργανισμό με μεγαλύτερη επιτυχία απ’ ό,τι στο παρελθόν

Δεν υπάρχουν σχόλια: