ΔΙΕΘΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ - ΕΘΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ: Επιλογή συμμάχου

Toυ ΜΑΡΚΟΥ ΤΡΟΥΛΗ

Είναι διιστορικό το πρόβλημα για την Ελλάδα να αδυνατεί να καταλήξει «ποιος θα την προστατεύει» αμέσως μετά την Επανάσταση του 1821, «ποιο συμμαχικό μπλοκ θα την ωφελήσει περισσότερο» κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ή ακόμη και «ποιο στρατόπεδο ταυτίζεται ιδεολογικά με τους εγχώριους σχηματισμούς» την επαύριον του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου. 

Το δίλημμα θα ήταν εύλογα διαρκές, αν θυμηθούμε τη ρήση του λόρδου Πάλμερστον ότι «Τα έθνη δεν έχουν σταθερούς φίλους ή εχθρούς. Έχουν μόνο σταθερά συμφέροντα».  

Στην ελληνική περίπτωση, βέβαια, το προβληματικό ήταν ότι ο ορισμός των συμφερόντων και κατ’ επέκταση η επιλογή των φίλων και των εχθρών έτεινε συχνά να γίνεται επί ανορθολογικής βάσης (ιδιωτικά συμφέροντα και προσωπικές φιλοδοξίες, στερεοτυπικές αντιλήψεις, ιδεολογίες).

    Ευτυχώς στην παρούσα συγκυρία τα πράγματα είναι ευκρινέστερα, απλούστερα και υπάρχει σχετική σύμπνοια ως προς την επιλογή της Γαλλίας ως κύριο σύμμαχό μας, εν απουσία και εναλλακτικών άμεσα διαθέσιμων επιλογών.

    Πρώτον, έχει ιστορικό ρόλο και εδραία παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Βόρεια Αφρική, με δεδηλωμένα συμφέροντα και εκπεφρασμένη βούληση υπεράσπισής τους.

 
    Δεύτερον, έχει τις δυνατότητες να ηγηθεί μιας διακρατικής προσπάθειας αντιηγεμονικής συσπείρωσης, και μάλιστα με εξέχοντα οπλικά συστήματα απολύτως ενταγμένα στο επιχειρησιακό περιβάλλον του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου (Mirage, υποστρατηγικά όπλα, π.χ. SCALP).

    Τρίτον, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Γαλλία διαθέτουν συγκλίνοντα συμφέροντα κυρίως όσον αφορά τους ενεργειακούς πόρους, την εκμετάλλευση και την εμπόρευσή τους.

    Τέταρτον, στη βάση των ανωτέρω, από κοινού αντιμετωπίζουμε μια κοινή απειλή, την τουρκική, η οποία στην περίπτωση της Γαλλίας διαχέεται στην Ευρύτερη Μέση Ανατολή αλλά φθάνει έως και τη Δυτική και την Κεντρική Αφρική, γεωγραφικές ζώνες προνομιακές για το Παρίσι.

Η Γαλλία, κατά την τρέχουσα ιστορική φάση, δύναται να καταστεί ο πλέον αξιόπιστος σύμμαχός μας, καθώς η στρατηγική εικόνα της είναι πλήρως αντιθετική προς την τουρκική. Συγκεκριμένα, το Παρίσι υπερασπίζεται φορείς εξουσίας και νομιμοποίησης στη Βόρεια Αφρική και στη Μέση Ανατολή εκ των πραγμάτων εχθρικούς προς την ισλαμοστραφή πολιτική της Άγκυρας. Με άλλα λόγια, ο κίνδυνος μεταστροφής της τουρκικής πολιτικής με άξονα τη συνολική προσέγγιση της Γαλλίας θεωρείται απίθανος καθώς, σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η Άγκυρα θα έχει ακυρώσει τον εαυτό της και την ταύτισή της με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Είναι προφανές ότι ούτε το Παρίσι –ως η μοναδική πυρηνική δύναμη της ΕΕ και ο επίδοξος ηγέτης του μεσογειακού χώρου– θα έπραττε κάτι παρόμοιο, ιδιαιτέρως εν μέσω μερικής επιχειρησιακής αποδέσμευσης των ΗΠΑ από την περιοχή και ανάκυψης μιας μοναδικής γεωστρατηγικής ευκαιρίας για το ίδιο.

    Εντούτοις, αυτό που λείπει από το παζλ είναι...

 η θεσμοποίηση της συμμαχικής σχέσης, καθώς αυτή θα παρήγε κύρος, αξιοπιστία και δεσμευτικότητα.
 
Η επισημοποίηση της αμυντικής συνεργασίας θα παρήγε αποτελέσματα άμα τη ανακοινώσει και μόνο, αυξάνοντας το κόστος απεμπλοκής της Γαλλίας και κατ’ επέκταση καθιστώντας σαφή στην Τουρκία τη γαλλική απάντηση. Άλλωστε, η ολοκλήρωση της συμφωνίας για την αγορά των φρεγατών συνιστά μια χαρακτηριστική απόδειξη ότι η ενεργητική διπλωματία επί τη βάσει ανταλλαγμάτων είναι η μοναδική λύση, μιας και η διαρροή ότι βρισκόμαστε κοντά σε συμφωνία ώθησε τους Αμερικανούς να επισπεύσουν τις διαδικασίες εξαγοράς των Ναυπηγείων Ελευσίνας διά της εταιρείας Onex.