Το καλοκαίρι του 2021, μία συντροφιά νεαρών παραθεριστών σε ένα ελληνικό νησί συνδύασε τη χαρά του γυμνισμού με την πολιτική παρέμβαση. Ξάπλωσαν κορίτσια-αγόρια στην παραλία και εν αδαμιαία περιβολή σχημάτισαν με τα κορμιά τους γράμματα, λέξεις. Το σύνθημα "Μητσοτάκη Γα…ιέσαι".
Κάποιος τους φωτογράφισε, η εικόνα ανέβηκε στο διαδίκτυο, διαδόθηκε, συζητήθηκε. Ο ντόρος έγινε.
Πριν από τρεις ημέρες, στο Φιδονήσι, στη Μαύρη Θάλασσα, καμιά δεκαριά συνομήλικοί τους Ουκρανοί φαντάροι, μαζί και οι βαθμοφόροι της συνοριοφυλακής, εκφράστηκαν κατά τον ίδιο τρόπο. Ο κίνδυνος ωστόσο που διέτρεχαν δεν ήταν να πάθουν ηλίαση ή να κολλήσουν μύκητες από την άμμο. Τους σημάδευαν τα κανόνια ενός ρώσικου πλοίου.
"Παραδοθείτε!" απαίτησαν οι εισβολείς.
"Άι γαμηθ...τε!" απάντησαν ακαριαία οι υπερασπιστές του νησιού. Την ακριβώς επόμενη στιγμή ριπές αντήχησαν και οι αθυρόστομοι νεαροί έπεσαν μέχρις ενός νεκροί.
Το γεγονός έκανε τεράστια αίσθηση διεθνώς.
Η Μόσχα το διέψευσε με χαρακτηριστική καθυστέρηση. "Πέταξαν τα όπλα" ισχυρίστηκε η προπαγάνδα της, "τους φιλέψαμε και νερό και ψωμί" - πώς αλλιώς θα αντιδρούσε;
Βάζοντας τα δυό περιστατικά πλάι-πλάι, αντιλαμβάνεσαι ακριβώς την απόσταση που χωρίζει τον ηρωισμό από την τζάμπα μαγκιά. Τη διαφορά ανάμεσα στο "λέω ό,τι μού καπνίσει και πάλι ωραίος είμαι" και στο "πληρώνω με τη ζωή μου τη φράση και τη στάση μου".
Το πρώτο ερώτημα προκύπτει αυθόρμητα. Εάν οι δικοί μας γυμνιστές είχαν απέναντί τους όχι μια κάμερα κινητού αλλά μια τούρκικη φρεγάτα, θα διατηρούσαν το παιγνιωδώς αγέρωχο πνεύμα τους; Ή θα έσκαβαν λαγούμια για να χωθούν μπας και σωθούν;
Κανείς δεν ξέρει, το πιστεύω ακράδαντα. Ο άνθρωπος λειτουργεί ανάλογα με τις συνθήκες που αντιμετωπίζει. Εκείνος ο οποίος στην ειρήνη και στη σχετική ευημερία μοιάζει ντιπ φλώρος, έτσι και σφίξουν τα γάλατα πιθανόν να βρει μέσα του δυνάμεις που ούτε υποψιαζόταν πως διέθετε. Μακάρι να μη μάθουμε ποτέ ποιανού το λέει η καρδιά του, ποιος είναι αληθινό παλικάρι. Ποιος αντιθέτως κοκορεύεται, λεονταρίζει εκ του ασφαλούς...
Το δεύτερο ερώτημα έχει ακόμα πιο ουσιαστική σημασία. Η έκβαση της σύγκρουσης στο Φιδονήσι ήταν δεδομένη. Οι Ρώσοι θα το καταλάμβαναν με το καλό ή με το άγριο. Εάν οι Ουκρανοί ανταποκρίνονταν στο τελεσίγραφό τους και παραδίνονταν, τίποτα απολύτως δεν θα άλλαζε. Κανείς δεν θα βρισκόταν να τους κατηγορήσει επειδή δεν έδωσαν μία χαμένη μάχη. Ίσως και να τους επαινούσαν μάλιστα που διαφύλαξαν τις ζωές τους για να τις αξιοποιήσουν αργότερα, προς όφελος πιθανόν του συνόλου.
"Γλυκιά η ζωή κι ο θάνατος μαυρίλα" γράφει ο Σολωμός. Η επιβίωση αποτελεί το ισχυρότερο, το πιο αρχέγονο ένστικτο. Την πρώτη γονιδιακή μας εντολή. Η αυτόβουλη θυσία αψηφά την ίδια μας τη φύση. Και αν υποθέσουμε ότι οι φανατικότεροι μουσουλμάνοι, οι βομβιστές αυτοκτονίας, έχουν διαποτιστεί με την πεποίθηση ότι τους περιμένει ο παράδεισος με τα πιλάφια και τα ουρί, οι Ουκρανοί στο Φιδονήσι δεν πέθαναν για τη θρησκεία. Μα για την πατρίδα. Οι πατρίδες δεν έχουν παραρτήματα στο επέκεινα – κανένας δεν υπόσχεται μια "Άνω Ουκρανία", μια "Άνω Ελλάδα", όπου μεταβαίνεις ως ψυχή...
Ο ηρωισμός προκύπτει -νομίζω- όταν συνειδητοποιείς το πεπερασμένο της ύπαρξης σου.
Τι συνιστά ο κάθε άνθρωπος ως ατομική οντότητα;
Μια διαδρομή λίγων δεκαετιών. Μία αλληλουχία φόβων και ονείρων, τα οποία συνήθως διαψεύδονται, μένουν έστω ανολοκλήρωτα. "Πάντα σκιάς απατηλότερα...".
Το απολύτως δεδομένο;
Η φυσική φθορά και ο θάνατος.
Μοναδική ελπίδα, μόνη ακτίνα φωτός;
Να θέσεις πάνω από την ίδια τη ζωή σου κάτι ευρύτερο, υπερβατικότερο. Μιά αίσθηση καθήκοντος. Τιμής. Ανδρείας. Πρώτος το είπε ο Αχιλλέας στη μάνα του -στη ραψωδία Σ της Ιλιάδας- όταν η Θέτις τον ικέτευε να μην ριχτεί στη μάχη παρά να επιστρέψει στην πατρίδα του, όπου θα μακροημέρευε -τού εγγυόνταν-, ένδοξος βασιλιάς των Μυρμιδόνων. "Εάν δεν εκδικηθώ" απάντησε ο Αχιλλέας "τον θάνατο του Πάτροκλου και των άλλων συντρόφων μου, θα είμαι άχθος αρούρης." Βάρος περιττό πάνω στη γη...
Ο μόνος τρόπος για να ζήσει και να πεθάνει κανείς σαν άνθρωπος;
Να ζήσει και να πεθάνει για ένα ιδανικό.
Αυτό ακριβώς έπραξαν οι Ουκρανοί συνοριοφύλακες στο Φιδονήσι.
Ιδανικό τους;
Να μπορούν κάποτε οι συμπατριώτες τους...
να λένε "άντε γαμ... σου" στον πρωθυπουργό τους δίχως να απειλούνται από συνέπειες. Να αναπνέουν και να εκφράζονται ελεύθερα, ανάλαφρα, αστόχαστα.
Αιώνια η μνήμη τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου