Το παρισινό δικαστήριο που δίκασε, σε πρώτο βαθμό, την υπόθεση της δολοφονίας από ισλαμιστές εξτρεμιστές 10 συνεργατών του σατιρικού «Charlie Hebdo» και δύο αστυνομικών φρουρών και, κατόπιν, την επίθεση σε εβραϊκό σουπερμάρκετ με τέσσερις νεκρούς, τον Ιανουάριο του 2015, ανακοίνωσε την Τετάρτη 15/12/2020, την απόφασή του.
Και οι δεκατέσσερις κατηγορούμενοι για ηθική αυτουργία καταδικάστηκαν σε ποινές από τέσσερα χρόνια έως ισόβια. Μερικοί δικάστηκαν ερήμην, ενώ ο βασικός κατηγορούμενος Αλί Ριζά Πολάτ, ο άνθρωπος που θεωρείται ότι σχεδίασε και καθοδήγησε τις επιθέσεις, καταδικάστηκε σε τριάντα χρόνια κάθειρξη.
Η δίκη τελείωσε λίγες εβδομάδες μετά τη δολοφονία του εκπαιδευτικού Σαμουέλ Πατί, επειδή έδειξε στους μαθητές του τα σκίτσα του Μωάμεθ και, εκ των πραγμάτων, τροφοδότησε τη δημόσια συζήτηση, σε μια ιδιαίτερη στιγμή, κατά την οποία η πολιτικά ορθή προσέγγιση του ισλαμιστικού εξτρεμισμού και της νέας εβραιοφοβίας παύει να αντιμετωπίζεται αμυντικά από το γαλλικό κράτος. Αλλά στη δημόσια συζήτηση, με αφορμή τη δίκη, δεν υπήρξε προθυμία σύσσωμης της λαλίστατης κατά τα άλλα γαλλικής διανόησης στην υπεράσπιση του κοσμικού κράτους και της καταδίκης των πρακτικών ανελευθερίας στο όνομα της ταυτότητας. Το επισήμανε ο συνήγορος του Charlie Hebdo στη δίκη, το επισήμανε και ο διευθυντής του σατιρικού φύλλου, ο Laurent Sourisseau (γνωστός ως Ρις), ο οποίος δημοσίευσε μια πολύ αναλυτική τοποθέτηση για τη δίκη. Σημειώνει, μεταξύ άλλων, εισάγοντάς μας στο πρόβλημα:
«Εάν το έγκλημα εκείνο είναι τόσο ακατανόητο, οφείλεται στο ότι διαπράχθηκε στο όνομα μιας φασιστικής ιδεολογίας που τράφηκε μέσα στα σπλάχνα μιας θρησκείας. Ακόμα σπανίζουν όσοι, πέντε χρόνια μετά, τολμούν να αντιτάσσονται σήμερα στις ολοένα και πιο πιεστικές απαιτήσεις των θρησκειών, και ιδιαιτέρως κάποιων απ' αυτές. Γι' αυτό είναι χρήσιμες οι δίκες. Οχι μόνο μία, αλλά δέκα, είκοσι, εκατό. Δίκες (...) κατά της δειλίας, του κυνισμού, του δασκαλίστικου ύφους, της απαιδευσίας, της προδοσίας, της ανανδρίας, της πνευματικής νωχέλειας, του οπορτουνισμού, της εθελοτυφλίας, της έπαρσης, της επιπολαιότητας, των πολιτικάντικων υπολογισμών, της ασυνειδησίας, της ελαφρότητας, της αναποφασιστικότητας, της απρονοησίας και χιλίων άλλων, καθένα από τα οποία φαντάζει ανώδυνο, σωρευόμενα όμως όλα μαζί επέτρεψαν την εξόντωση μιας εφημερίδας».
Στην Ελλάδα δεν ασχολούμαστε με το ζήτημα επειδή πιστεύουμε ότι δεν μας αφορά, ότι εμείς δεν έχουμε δώσει στο ριζοσπαστικό Ισλάμ τη δυνατότητα να αμφισβητήσει ούτε την ισότητα απέναντι στο κράτος ούτε τις βασικές δημοκρατικές αρχές.
Είναι λάθος. Η Ευρώπη είναι πιο ενιαία από ποτέ. Ο,τι απασχολεί το Παρίσι σήμερα αύριο μπορεί άνετα να απασχολεί την Αθήνα.
Οι δυτικές δημοκρατίες οφείλουν από κοινού να υπερασπίσουν τη δημοκρατική τάξη. Την ενσωμάτωση κάθε διαφορετικότητας κάτω από το γράμμα του νόμου: όπου ο νόμος θα είναι ανώτερος από την επίκληση της ταυτότητας, από την εξαίρεση για λόγους ταυτοτικούς.
Το είπε έξοχα, αγορεύοντας στη δίκη, ο δικηγόρος του «Charlie Hebdo», Ρισάρ Μαλκά:
«Ο αγώνας μας είναι και αγώνας για την αστικοποίηση του Ισλάμ. Είναι αγώνας για να αντιμετωπίζεται κι αυτή η θρησκεία όπως οι άλλες. (...) Δεν μπορούμε να εξαιρέσουμε μια θρησκεία από την ισονομία. Οι θρησκείες πρέπει να αποτελούν αντικείμενα σάτιρας, και, για να θυμηθούμε τα λόγια του Σαλμάν Ρούσντι, "της ατρόμητης έλλειψης σεβασμού μας"».
Μπορεί να υπάρξει ένα νέο Ισλάμ, ένα ρεπουμπλικανικό Ισλάμ, που να μην είναι υποχείριο των μουλάδων και εργαλείο του ισλαμοφασισμού στο όνομα ενός οργισμένου και εύθικτου θεού;
Στο ερώτημα αυτό απάντησε υποδειγματικά, αγορεύοντας, ο δικηγόρος του «Charlie Hebdo», Ρισάρ Μαλκά – το μεγαλύτερο μέρος της αγόρευσής του δημοσιεύτηκε στη «Μοντ», 4/12/2020:
«Η δίκη αυτή υπήρξε επιταχυντής της ιστορίας. Κατά τη διάρκειά της, ένα ρεπουμπλικανικό Ισλάμ αναδύθηκε στη χώρα αυτή (εννοεί τη Γαλλία), με νέες φωνές. Σκέφτομαι ειδικά τον επικεφαλής του Τεμένους του Παρισιού που, ως νομικός, υπήρξε αντίδικός μου το 2006, στη δίκη για τα σκίτσα του Μωάμεθ, ο οποίος σήμερα αναπτύσσει έναν εκπληκτικό και γενναίο λόγο, απειλούμενος πλέον και αυτός με τη σειρά του. Μας λέει ότι πρέπει να δεχτούμε το δικαίωμα στα σατιρικά σκίτσα. Είναι σημαντικό που το λέει.
Αλλά κι ο πολιτικός λόγος δεν είναι πια ο ίδιος, έχει εξελιχθεί. Υπάρχουν πολύ λιγότερες κατηγορίες περί ισλαμοφοβίας, τα πράγματα αλλάζουν, υπάρχει αφύπνιση των συνειδήσεων. Σ’ αυτό συνέβαλε ουσιαστικά αυτή η δίκη κι απ’ αυτή την άποψη είναι ιστορική.
Οι τρεις μήνες (της ακροαματικής διαδικασίας) υπήρξαν δύσκολοι, τραγικοί. Ας γίνουν χρήσιμοι. Για να μη χάσουμε τα όνειρά μας, τις αξίες μας, για να μη γυρίσουμε την πλάτη στην ιστορία μας. Για να μη γίνουμε η γενιά που (...) εγκατέλειψε τις αξίες της, το όνειρό της για ελευθερία και ελευθερία του λόγου».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου