Του Κώστα Στούπα
Δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία πως στις Ευρωεκλογές της επόμενης Άνοιξης θα υπάρξουν πολλές ανατροπές και αυτές θα δρομολογήσουν άμεσα εξελίξεις τόσο σε επίπεδο Ε.Ε. όσο και σε αυτό των εθνικών εκλογών των κρατών - μελών που θα ακολουθήσουν.
Το βασικό σενάριο των εξελίξεων εδράζεται στην αποδυνάμωση των παραδοσιακών κομμάτων της κεντροδεξιάς και της κεντροαριστεράς και την άνοδο των κομμάτων με ευρωσκεπτικιστική διάθεση και εθνικιστικό παρονομαστή.
Οι δυνάμεις του εθνολαϊκισμού αρχικά έκαναν αισθητή την παρουσία τους στις ανεπτυγμένες δυτικές κοινωνίες, μετά κέρδισαν τις εκλογές στην καρδιά της Δύσης με τον Τραμπ ενώ εσχάτως με τη νίκη Μπολσονάρο στη Βραζιλία, μετά τη μετεξέλιξη Ερντογάν στην Τουρκία, απέδειξαν πως μπορούν να απλώσουν πόδι και στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Μερικά χαρακτηριστικά των κομμάτων του εθνολαϊκίστικου μετώπου είναι πως προτάσσουν το έθνος κράτος απέναντι στην παγκοσμιοποίηση και τις υπερεθνικές ενώσεις. Προκειμένου να κάνουν ελκυστικό το μοντέλο του έθνους κράτους προτάσσουν τις πολιτισμικές και κοινωνικές τριβές που προκαλούν οι μεταναστευτικές ροές.
Προτάσσουν επίσης έναν αντισυστημικό χαρακτήρα προκειμένου να εκμεταλλευτούν την αντισυστημικότητα της δυσαρέσκειας της πλειοψηφίας των κοινωνιών απέναντι στις πολιτικές, οικονομικές και ακαδημαϊκές ελίτ.
Η διαφθορά, η εγκληματικότητα και η οχλοκρατία είναι καταστάσεις που στρέφουν τις κοινωνίες προς αυταρχικότερες επιλογές και δημαγωγούς που εμφανίζονται ως σωτήρες.
Η παγκοσμιοποίηση ενοχοποιείται για τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις, τη στασιμότητα του βιοτικού επιπέδου για τα κατώτερα στρώματα στις πλούσιες δυτικές κοινωνίες και τις μεταναστευτικές ροές. Σύντομα όταν γίνει αντιληπτό πως η τεχνολογία έχει αρχίσει να αφαιρεί περισσότερες θέσεις εργασίας από τους κινέζους και τους βιετναμέζους ίσως ζήσουμε την εμπειρία της αναβίωσης του κινήματος των Λουδιτών (κίνημα της εποχής της βιομηχανικής επανάστασης που κατέστρεφε τις μηχανές).
Το βασικότερο χαρακτηριστικό των μετατοπίσεων που λαμβάνουν χώρα στον πολιτικό χάρτη της Ευρώπης είναι η καθίζηση της αριστεράς.
Στη Γαλλία το Σοσιαλιστικό Κόμμα εξαφανίσθηκε στις τελευταίες εκλογές ενώ στη Γερμανία το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα αν συνεχίσει έτσι κινδυνεύει να δει μονοψήφια ποσοστά.
Η περίπτωση της αναδιάταξης των πολιτικών δυνάμεων στη Γερμανία έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς εκτός από την πολυπληθέστερη και ισχυρότερη οικονομία, μαζί με τη Γαλλία αποτελούν τον κινητήρα της Ε.Ε.
Πέρα από την εκτίναξη του "εθνολαϊκίστικου" ΑfD στην πολιτική σκηνή με μοχλό τη μεταναστευτική-προσφυγική κρίση των τελευταίων ετών η σημαντικότερη εξέλιξη στη Γερμανία είναι η καθίζηση του SPD (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα). Το SPD δεν είναι μόνο ο κορμός της αριστεράς στη Γερμανία αλλά και την Ευρώπη συνολικότερα με ρίζες πολύ βαθιές. Ο πατέρας του εξελεγκτικού σοσιαλισμού και του ρεβιζιονισμού διεθνώς είναι ο Γερμανός Ε. Μπέρνσταϊν συνιδρυτής του SPD.
H πτώση του SPD στη Γερμανία μειώνει την παρουσία της αριστεράς συνολικότερα στο εκλογικό σώμα αφού δεν εμφανίζεται άλλο αριστερό κόμμα να εισπράττει τις απώλειες.
Κερδισμένοι βγαίνουν οι Πράσινοι, οι οποίοι σε ζητήματα φιλοευρωπαϊσμού και όχι αυστηρών περιορισμών στις μεταναστευτικές ροές έχουν παρόμοιες θέσεις με το SPD αλλά στα ζητήματα της οικονομίας είναι πιο κοντά στους Φιλελεύθερους και τους Χριστιανοδημοκράτες.
Οι τεκτονικές ανατροπές του πολιτικού σκηνικού στη Γερμανία μειώνουν την επιρροή των αριστερών κομμάτων που θέλουν μεγαλύτερο κρατικό έλεγχο στην οικονομία αφού το SPD και οι αριστεριστές του Die Linke στις τελευταίες δημοσκοπήσεις συγκεντρώνουν 22-25% από 38-39% πριν το 2010.
Οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις στις τελευταίες δημοσκοπήσεις συγκεντρώνουν ποσοστά πάνω από 70% ενώ οι ευρωσκεπτικιστές AfD και Die Linke περί το 20-25%.
Οι Πράσινοι που είναι οι κερδισμένοι των τελευταίων ανακατατάξεων εκτός από φιλοευρωπαίοι είναι και εναντίον της αυστηροποίησης των περιορισμών στις μεταναστευτικές ροές. Υπέρ της αυστηροποίησης είναι το AfD που είναι η ανερχόμενη δύναμη και πιέζει ανάλογα και τους Χριστιανοδημοκράτες-Χριστιανοκοινωνιστές( CDU-CSU).
Οι ανακατατάξεις στη Γερμανία μπορεί να είναι τεκτονικές αλλά δεν μοιάζουν με εκείνες στην Ιταλία ή τη Βρετανία που ο εθνολαϊκισμός κέρδισε μεν εύκολα αλλά κινδυνεύει να οδηγηθεί σε αδιέξοδο αποδοτικών λύσεων.
Κοινός παρονομαστής των ανατροπών είναι η "εξάτμιση" της πάλαι ποτέ ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας που καθόριζε τον χαρακτήρα του ευρωπαϊκού μοντέλου.
Κατά τα τελευταία χρόνια του περασμένου αιώνα ζήσαμε την κατάρρευση της σοβιετίας που αποτελούσε τον καθυστερημένο σκληρό πυρήνα της αριστεράς. Στα πρώτα χρόνια του αιώνα που ακολούθησε ζούμε την κατάρρευση του μεταρρυθμιστικού κομματιού της αριστεράς της σοσιαλδημοκρατίας.
Είναι προφανές πως...
ενώ η ρεβιζιονιστική αριστερά έδωσε απαντήσεις κατά το δεύτερο μισό του περασμένου αιώνα με το κοινωνικό κράτος και την αναδιανομή εισοδήματος, στο πλαίσιο του εθνικού κράτους φαίνεται πως αδυνατεί να δώσει λύσεις σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης και δημογραφικής γήρανσης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου