Ο πρώτος ανθρώπινος νευρώνας, κύριο συστατικό του εγκεφάλου μας, όπως
υποστηρίζουν έγκυροι νευροβιολόγοι, πρέπει να έχει πίσω του 550.000.000 χρόνια ύπαρξης.
Τότε,
ο νευρώνας αυτός μπορούσε σε ένα λεπτό της ώρας να κάνει έως 20
πράξεις.
Σήμερα, με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, οι δυνατότητές
του στον ίδιο χρόνο ξεπερνούν το ένα δισεκατομμύριο. Ίσως τα φανταστικά
αυτά νούμερα δεν λένε απολύτως τίποτα στον «κοινό θνητό», όμως σε
κάποιους άλλους λένε πάρα πολλά και καθώς ο χρόνος κυλάει, αυτά θα
πολλαπλασιάζονται.
Οι άρχοντες της πληροφορικής, του λογισμικού
και της τεχνητής νοημοσύνης -που είναι η κορυφαία πρώτη ύλη της ψηφιακής
εποχής- γνωρίζουν καλύτερα, πολύ καλύτερα από τον «κοινό θνητό» ποια
είναι η δύναμη της νοημοσύνης σε όλα τα επίπεδα. Κυρίως, όμως, σε αυτό
της αποκτήσεως πλούτου και εξουσίας σε χρόνους-ρεκόρ. Οι εφευρέτες
εφαρμογών όπως το Facebook, η Google και άλλες, μέσα σε
δύο με τρία χρόνια έγιναν πολυδισεκατομμυριούχοι -όταν, στον παρελθόν,
για να αποκτήσει ένας βιομήχανος παρόμοια περιουσία έπρεπε να περιμένει
40 και πλέον χρόνια.
«Είναι κατάδηλο ότι, όσο προχωρά η ψηφιακή
οικονομία, οι ανατροπές που πραγματοποιούνται πλέον σε όλα τα επίπεδα
της ανθρώπινης ζωής θα γίνονται όλο και πιο ανατρεπτικές. Η εξέλιξη αυτή
είναι ένα σοβαρότατο πρόβλημα, διότι δημιουργεί με μεγάλη ταχύτητα κοινωνικά και οικονομικά ρήγματα
που θα αντιμετωπίζονται όλο και δυσκολότερα και τα οποία έχουν ήδη
πολιτικές επιπτώσεις. Μία από αυτές είναι και ο αναδυόμενος εθνικισμός».
Αυτά μάς έλεγε ο Ιταλός σύμβουλος πληροφορικής Φεντερίκο Φαμπρίνι, δείχνοντας ν' ανησυχεί και για τις επερχόμενες πολιτικές εξελίξεις στη χώρα
του.
Oι ιταλικές εκλογές δικαίωσαν τις ανησυχίες του.
Όπως εξάλλου στις ΗΠΑ, στη Ρωσία και σε χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, η
τεχνολογική επανάσταση της εποχής μας και η παγκοσμιοποίησή της
δημιουργούν συνθήκες γενικευμένης ανασφάλειας, η οποία κατά παράδοση
ευνοεί τον λαϊκισμό και τον εθνικισμό. Αν δε στην ανασφάλεια αυτή
προσθέσουμε το πρόβλημα της μετανάστευσης και την πανώλη της ισλαμικής
τρομοκρατίας, τότε το όλο σκηνικό γίνεται πιο αδρό.
Εντυπωσιακή,
από την άποψη αυτή, είναι η παρατήρηση που κάνει το περιοδικό The
Economist στο τελευταίο ειδικό αφιέρωμά του για το 2017. Αναφερόμενο
στον εθνικισμό και την επανεμφάνισή του στο διεθνές πολιτικό προσκήνιο,
το βρετανικό περιοδικό μεταξύ άλλων γράφει: «Ο εθνικισμός είναι μη αμφισβητούμενη κληρονομιά του Διαφωτισμού.
Κατάφερε να ενσωματωθεί στην παγκόσμια πολιτική με μεγαλύτερη πληρότητα
και αποτελεσματικότητα απ’ ό,τι ο φιλελευθερισμός, ο μαρξισμός και ο
βιομηχανικός καπιταλισμός.
Δεν πρόκειται δε καθόλου για πλάνη. Ο εθνικισμός είναι εδώ για να παραμείνει.
Πρόκειται για μία πραγματικότητα που οι κατηγορούμενες -όχι πάντα
αδίκως- για κοσμοπολιτισμό ελίτ θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους. Διότι...
ο
εθνικισμός ναι μεν προκαλεί δεινά, όπως και οι θρησκείες, έχει όμως και
την ιδιότητα να κινητοποιεί τους λαούς και προς το καλύτερο. Μπορεί έτσι
να τους εμπνέει να αναζητούν εν ελευθερία, ενωμένοι, το κοινό καλό.
Παράλληλα, όμως, ωθεί τους λαούς προς τερατώδεις βεβαιότητες που το
μόνον που προσφέρουν είναι οδύνη και αδικία. Δυστυχώς δε, ο νέος
εθνικισμός, αυτός της εποχής μας, παίζει με την παρανοϊκή πλευρά του
φαινομένου, ήτοι με την κακή πλευρά της κληρονομιάς, που είναι η μη
ανοχή. Ανατρέπεται έτσι η παγκόσμια τάξη που γνωρίσαμε μετά τον Πόλεμο
και η γεωπολιτική προσφέρει ελεύθερη πρόσβαση σε όλους…».
Εντυπωσιακή,
στο πλαίσιο αυτό, είναι η άνοδος του διδύμου εθνικισμός-λαϊκισμός στις
δύο υπερδυνάμεις του παρελθόντος Αμερική και Ρωσία, την ώρα που νέες
δυνάμεις φιλοδοξούν να παίξουν πρωτεύοντα ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις.
Κίνα και Ινδία
θα είναι έως το 2030 κορυφαίες οικονομικές δυνάμεις στον πλανήτη και θα
ανταγωνίζονται με ίσους όρους την Αμερική, τη Ρωσία, την Ιαπωνία και
την Ευρωπαϊκή Ένωση ως σύνολο.
Ακόμα περισσότερο, ως φαίνεται,
τόσο η Κίνα όσο και η Ινδία θα είναι και διεθνή κέντρα παραγωγής
τεχνητής νοημοσύνης και καινοτομίας, αλλά στο εσωτερικό τους θα πάσχουν
από απίστευτες οικονομικές ανισότητες. Θα πρόκειται για ένα φαινόμενο
που ο γνωστός Γάλλος οικονομολόγος Ντανιέλ Κοέν
αποκαλεί «η ευημερία του κακού» και που μπορεί να οδηγήσει σε
απρόβλεπτες συγκρούσεις. Ήδη, το φαινόμενο προσλαμβάνει επικίνδυνες
διαστάσεις στις αναδυόμενες ασιατικές χώρες, στις οποίες τα πάθη δεν
χρειάζονται και πολλές σπίθες για να ξεσπάσουν.
Υπό αυτές τις συνθήκες, η σχέση της ψηφιακής επανάστασης με τον εθνικισμό-λαϊκισμό ίσως αποδειχθεί ένα εξαιρετικά επικίνδυνο κοκτέιλ, μπροστά στο οποίο οι περίφημες ελίτ καλά θα κάνουν να βρίσκονται σε εγρήγορση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου