Ίσως το πιο περίπλοκο πράγμα για την
τρέχουσα ελληνική κρίση είναι το απόλυτο πείσμα των ηγετών της χώρας:
Δεν καταλαβαίνουν ότι αυτοκτονούν οικονομικά αρνούμενοι να προχωρήσουν
σε περισσότερες παραχωρήσεις στους πιστωτές της χώρας. Τι παιχνίδι
παίζουν;
Ο Hans-Werner Sinn, ο πρόεδρος του
ινστιτούτου Ifo στο Μόναχο και σύμβουλος της γερμανικής κυβέρνησης, είχε
μια απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Κατά την άποψή του, κάθε ημέρα που ο
πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας και ο υπουργός Οικονομικών Γ. Βαρουφάκης
παίζουν το παιχνίδι του καλού μπάτσου-κακού μπάτσου, η ευρωζώνη
βυθίζεται όλο και περισσότερο σε μια οικονομική τρύπα, το οποίο είναι
αυτό που θέλουν οι Έλληνες.
Ο τρόπος που το κάνει, σύμφωνα με τον Sinn,
είναι χρηματοδοτώντας την ελληνική φυγή κεφαλαίων, την οποία η κυβέρνηση
Τσίπρα επιτρέπει σκοπίμως.
Είναι μια παλιά εμμονή του Sinn με τα
ισοζύγια των χωρών στο Target2, το διατραπεζικό σύστημα πληρωμών της
ευρωζώνης:
Όταν οι Έλληνες βγάζουν τα λεφτά από τη χώρα –αγοράζοντας ας
πούμε γερμανική περιουσία- αποσύρουν τα λεφτά από μια ελληνική τράπεζα, η
οποία καθίσταται υπόχρεη στην κεντρική τράπεζα της Ελλάδας για αυτό το
ποσό.
Αυτή με τη σειρά της, ανοίγει μια χρέωση στην ΕΚΤ.
Η γερμανική
τράπεζα που λαμβάνει τα χρήματα από την αγορά του σπιτιού τώρα, έχει μια
απαίτηση στην Bundesbank, η οποία έχει ένα claim στην ΕΚΤ.
Το καθαρό αποτέλεσμα είναι πως όταν όλα
αυτά τα ελληνικά λεφτά που δανείζονται από την ΕΚΤ φεύγουν από τη χώρα,
το ισοζύγιο της Ελλάδας στο Target γίνεται πιο αρνητικό. Και τους
τελευταίους μήνες, αυτό είναι που συμβαίνει με ανησυχητικούς ρυθμούς.
Στην πραγματικότητα, ο Sinn έγραψε ένα
άρθρο στο Project Syndicate, η ελληνική φυγή κεφαλαίων χρηματοδοτείται
από την ΕΚΤ. Παρέχει λεφτά στην ΤτΕ έτσι ώστε να μπορεί να διατηρήσει
την ρευστότητα στις τοπικές τράπεζες. Οι πελάτες των ελληνικών τραπεζών
στη συνέχεια μεταφέρουν την ρευστότητα έξω από την χώρα. Ο Sinn έγραψε:
«Μια ελληνική έξοδος δεν θα έπληττε τους
λογαριασμούς που έχουν ανοίξει οι πολίτες της σε άλλες χώρες της
ευρωζώνης –ενώ θα προκαλούσαν στους Έλληνες να χάσουν τα assets που
έχουν αγοράσει με αυτούς τους λογαριασμούς. Αλλά θα άφηνε τις κεντρικές
τράπεζες αυτών των χωρών κολλημένες με τις απαιτήσεις των Ελλήνων
πολιτών σε ευρώ στο Target έναντι της κεντρικής τράπεζας της Ελλάδας, η
οποία θα είχε assets εκφρασμένα μόνο σε μια νέα δραχμή. Δεδομένης της
αναπόφευκτης υποτίμησης του νέου νομίσματος, μαζί με το γεγονός ότι η
ελληνική κυβέρνηση δεν χρειάζεται να υποστηρίξει το χρέος της κεντρικής
τράπεζας, μια χρεοκοπία που θα στερούσε από τις άλλες κεντρικές τράπεζες
τις αξιώσεις τους, θα ήταν σχεδόν βέβαια».
Ο Γερμανός οικονομολόγος υποστηρίζει ότι
η ελληνική κυβέρνηση χρονοτριβεί σκοπίμως για να επιτρέψει την αύξηση
του αρνητικού ισοζυγίου Target, αυξάνοντας την δυνητικές επιπτώσεις για
την Ευρώπη εάν δεν ελαφρύνει την πίεση στην Ελλάδα για μεταρρυθμίσεις
και να πληρώσει τα χρέη της, και ως εκ τούτου ενισχύοντας τη
διαπραγματευτική της θέση.
Αυτό θα ήταν κολακευτικό για τον
game-theorist Γ. Βαρουφάκη, υπονοώντας ότι είχε παγιδέψει τους ηγέτες
της Γερμανίας και της Γαλλίας στις συνομιλίες για το χρέος. Σε περίπτωση
μιας ελληνικής χρεοκοπίας για το ισοζύγιο του Target, η ΕΚΤ πιθανώς θα
έπρεπε να ανακεφαλαιοποιηθεί. Σύμφωνα με τις συμμετοχές τους στο
καταβεβλημένο κεφάλαιο της ΕΚΤ, η Γερμανία θα έπρεπε να συνεισφέρει
25,6% και η Γαλλία 20,1% του απαραίτητου ποσού. Αυτό σημαίνει μεταξύ
Ιανουαρίου-Απριλίου, η από κοινού έκθεσή τους αυξήθηκε κατά 10,4 δισ.
ευρώ. Ένα υψηλό τίμημα να πληρώσει κανείς απαιτώντας επίμονα η Ελλάδα να
καταλήξει σε ένα μεταρρυθμιστικό σχέδιο.
Το πρόβλημα με την λογική του Sinn είναι
ότι δεν έχει νόημα για την Ελλάδα να αθετήσει τις υποχρεώσεις της στο
ισοζύγιο του Target. Όπως σχολίασε ο Karl Whelan του Πανεπιστημίου του
Δουβλίνου σε ένα paper του 2013, η Ελλάδα θα χρειαζόταν και πάλι να
διευθετήσει τις διεθνείς υποχρεώσεις της σε ευρώ ακόμη κι αν εγκατέλειπε
το ευρώ. Τέσσερις χώρες εκτός ευρωζώνης –Βουλγαρία, Δανία, Πολωνία και
Ρουμανία- συνδέονται με το Target2, διότι έχουν σημαντικό trade σε ευρώ.
Το ίδιο θα συνέβαινε με την Ελλάδα και μετά από ένα Grexit. Εκτός
αυτού, έγραψε ο Whelan, «επειδή δεν υπάρχει ημερομηνία λήξης για τις
υποχρεώσεις του Target2, οι υποχρεώσεις μπορεί να τηρηθούν με το να
καταβάλουν απλώς τους απαραίτητους τόκους. Το κόστος αυτών των πληρωμών
θα ήταν σχετικά χαμηλό ακόμη και όταν προσαρμοστεί με την μείωση της
αξίας του ελληνικού ονομαστικού ΑΕΠ μετά από μια υποτίμηση νομίσματος».
Με άλλα λόγια:
H απειλή ότι η Ελλάδα θα
αποκοπόταν από την εκκαθάριση του ευρώ αθετώντας τις υποχρεώσεις της σε
ένα χαμηλού κόστους χρέος (ο τόκος που καταβάλλεται τώρα είναι κοντά στο
μηδέν), είναι τραβηγμένη. Ενώ θα ήταν δελεαστικό να αποδοθεί η ελληνική
δυστροπία στην διαβολική πανουργία του Γ. Βαρουφάκη, η πιο προφανής
εξήγηση –ότι η ελληνική κυβέρνηση περιορίζεται από τις προεκλογικές
υποσχέσεις της και έχει έλλειψη καλών διαπραγματευτών- είναι πιθανώς η
πιο σωστή.
Σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς του
Sinn, ο χρόνος δεν είναι προς το μέρος της Ελλάδας. εάν ξεμείνει από
μετρητά για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις, όπως μπορεί να συμβεί
σύντομα αυτόν τον μήνα, μια αθέτηση πληρωμών για το ισοζύγιο του
Target, δεν θα κάνει πολύ καλό
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου