Η Ελλάδα και οι πιστωτές της ξεμένουν
από δρόμο για να αποφευχθεί μία χρεοκοπία. Επομένως ένα άρθρο εν είδη
“κατηγορώ” από τον Έλληνα πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, στο οποίο επιχειρεί
να ρίξει την ευθύνη για το αδιέξοδο, στις απαιτήσεις των πιστωτών της
χώρας και ζητά να αναθεωρήσουν τη στάση τους, αξίζει μία πιο προσεκτική
ανάγνωση. Φαίνεται να υπάρχει μία σημαντική πιθανότητα να συνέβαλε στην
απόφαση των ηγετών της ευρωζώνης να πραγματοποιήσουν μία έκτακτη
συνάντηση κορυφής το βράδυ της Δευτέρας.
Το άρθρο στη γαλλική ημερήσια εφημερίδα
Le Monde, φαίνεται να είναι μέρος μίας εκστρατείας της τελευταίας
στιγμής από την ελληνική κυβέρνηση να αλλάξει τη γενική αντίληψη ότι
έχει υπάρξει ένας ανεύθυνος διαπραγματευτικός εταίρος, που προσφέρει μη
σοβαρές προτάσεις για οικονομικές μεταρρυθμίσεις ενώ έχει εξίσου μη
σοβαρές απαιτήσεις για ναζιστικές πολεμικές επανορθώσεις από τη
Γερμανία, έναν κύριο πιστωτή.
Ο Τσίπρας ισχυρίζεται επίσης ότι η
“καμπάνα χτυπά” για την περιοχή του ευρώ και το Διεθνές Νομισματικό
Ταμείο εάν δεν σταματήσουν να διατυπώνουν “παράλογες” απαιτήσεις.
Αυτή η
απειλή, ωστόσο είναι δίκοπο μαχαίρι.
Ο πυρήνας του επιχειρήματος του Τσίπρα
είναι ότι, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς από τους διαπραγματευτικούς
εταίρους της Ελλάδας ότι έρχεται επανειλημμένως στο τραπέζι “με
αδιαλλαξία και χωρίς προτάσεις”, η ελληνική κυβέρνηση έχει παρουσιάσει
μία ευρεία δέσμη συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων που απλώς έχουν αγνοηθεί.
Επομένως ποιος έχει δίκιο; Και το πιο σημαντικό, ποιος πρέπει να κάνει
τι για να αποτραπεί αυτή η σε αργή κίνηση καταστροφή;
Ο Τσίπρας λέει ότι οι ελληνικές
προτάσεις περιλαμβάνουν νομοθεσία για την πάταξη της απάτης και της
φοροδιαφυγής επιταχύνοντας το αρτηριοσκληρωτικό δικαστικό σύστημα της
χώρας, την κατάργηση των διατάξεων που επιτρέπουν στους Έλληνες να
συνταξιοδοτούνται πρόωρα, την απλούστευση του ΦΠΑ, την είσπραξη
ληξιπρόθεσμων οφειλών και την υλοποίηση των ιδιωτικοποιήσεων, παρά το
γεγονός ότι είναι ριζικά αντίθετος. Όλα αυτά ακούγονται πειστικά.
Αν κοιτάξει κανείς πιο προσεκτικά όμως,
μπορεί να κατανοήσει μέρος της απογοήτευσης μεταξύ των εταίρων της
Ελλάδας. Σε τέσσερις μήνες, η κυβέρνηση έχει περάσει ένα νόμο για την
αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, που είναι μάλλον λιγότερο σημαντικό από
το έργο του προκατόχου του στην αυτοματοποίηση της είσπραξης φόρων. Οι
υποσχέσεις του Τσίπρα να βελτιώσει τα δικαστήρια και να καταργήσει τις
γελοίες διατάξεις για την πρόωρη συνταξιοδότηση δόθηκαν μήνες πριν,
ωστόσο λίγες έχουν υλοποιηθεί που δείχνουν ότι η κυβέρνηση θα τις
ακολουθήσει.
Οι ελληνικές συντάξεις μπορεί να μην
είναι υψηλές, αλλά η χώρα (EL στο παρακάτω διάγραμμα) ξοδεύει
περισσότερα ως ποσοστό επί του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε αυτές
απ' ότι οποιαδήποτε άλλη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Παρότι η αναλογία έχει οδηγηθεί
υψηλότερα από την κατάρρευση του ΑΕΠ, είναι πολύ υψηλή για μία επί της
ουσίας χρεοκοπημένη οικονομία – και αυτό είναι σε μεγάλο βαθμό το
αποτέλεσμα της συνήθειας της πρόωρης συνταξιοδότησης. Όπως έχει δείξει η
Wall Street Journal, αν εξετάσουμε τις δαπάνες μόνο για όσους είναι άνω
των 65 ετών, η Ελλάδα δεν ξοδεύει υπερβολικά. Επομένως είναι δύσκολο να
κατανοήσουμε γιατί η κυβέρνηση επιμένει στην αποκατάσταση του δώρου των
Χριστουγέννων για τους συνταξιούχους, το οποίο διεκόπη ως μέρος της
συμφωνίας διάσωσης.
Ο Τσίπρας επισημαίνει επίσης την πρόθεση
της κυβέρνησης να συνεχίσει με τις ιδιωτικοποιήσεις. Αλλά μόνο μία –
αυτή για τις άδειες ιπποδρομιακού στοιχήματος – έχει υλοποιηθεί, ενώ
επιμένει στην επαναδιαπραγμάτευση των άλλων συμφωνιών που έχουν ήδη
κλείσει. Ο κατάλογος συνεχίζεται.
Η κυβέρνηση του Τσίπρα ήταν πιο
δραστήρια στη χαλάρωση ορισμένων όρων της διάσωσης που δεν της άρεσαν,
για παράδειγμα επαναπροσέλαβε μερικούς από (συγκριτικά λίγους)
εργαζόμενους του δημόσιου τομέα που απολύθηκαν για τη μείωση του κόστους
σε μια διαβόητα αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Δεν είναι λοιπόν
άξιο απορίας, το ότι οι πιστωτές της Ελλάδας είναι επιφυλακτικοί για τις
προθέσεις της.
Η πραγματική ανησυχία για το άρθρο του
Τσίπρα είναι ότι:
Eρμηνεύεται περισσότερο ως μία προσπάθεια να επιρρίψει
ευθύνη για την επικείμενη χρεοκοπία και το “Grexit” αντί μία προσπάθεια
να το αποτρέψει.
Το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης αξίζει όλη την κριτική
που μπορεί του να ασκηθεί: ήταν μία καταστροφή. Ωστόσο καμία χώρα δεν
έχει χρεοκοπήσει χωρίς να υποστεί σημαντικά επίπεδα πόνου που έπεται –
με ή χωρίς κακοσχεδιασμένες πολιτικές λιτότητας. Το ζήτημα για την
Ελλάδα και τους εταίρους της είναι το πώς μπορούν να εξασφαλίσουν
καλύτερα μία βιώσιμη ανάκαμψη, και αυτό δεν φαίνεται να αντιμετωπίζεται.
Η Ελλάδα χρειάζεται περαιτέρω ελάφρυνση
χρέους και λιγότερο φιλόδοξους στόχους για πρωτογενές πλεόνασμα – οι
πιστωτές της πρέπει να το προσφέρουν. Το πλεόνασμα 4,5% του ΑΕΠ που
απαιτείται από το τρέχον πρόγραμμα διάσωσης ήταν εντελώς μη ρεαλιστικό
να επιτευχθεί από οποιαδήποτε ανεπτυγμένη οικονομία, πόσω μάλλον την
Ελλάδα, και είναι απλώς μία αντανάκλαση της μη βιωσιμότητας του χρέους
της χώρας. Οι πιστωτές της Ελλάδας θα πρέπει να κινηθούν πολύ πιο κοντά
προς τις ελληνικές απαιτήσεις από τον συμβιβασμό του 3,5% που έχει
αναφερθεί, το οποίο παραμένει μη ρεαλιστικό και να χρηματοδοτήσει τη
διαφορά απευθείας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
Σε αντάλλαγμα, όμως, η ελληνική
κυβέρνηση πρέπει να παραδώσει το είδος των φιλόδοξων διαρθρωτικών
μεταρρυθμίσεων που να καταστήσουν εφικτή μία βιώσιμη ανάκαμψη, εντός ή
εκτός ευρώ.
Ο Τσίπρας, που ηγείται στο νεο-μαρξιστικό κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ,
έχει περιγράψει αυτές τις απαιτήσεις ως “ακραία νεο-φιλελεύθερες” αλλά
δεν είναι. Είναι ζωτικής σημασίας. Δεν μπορεί να περιμένει οι Γερμανοί
να προσφέρουν εθελοντικά τα χρήματα που χρειάζεται η Ελλάδα, ώστε να τα
ξοδέψει σε μία αριστερή φαντασίωση που έχει απαξιωθεί σε όλη την Ευρώπη
στη δεκαετία του 1970 και του 1980. Απλά ρωτήστε την Αργεντινή, όπου μία
χρεοκοπία ακολουθήθηκε από λαϊκιστικές οικονομικές πολιτικές.
Στο τέλος του άρθρου του στη Le Monde, ο
Τσίπρας συμβουλεύει τους ομολόγους του να ξαναδιαβάσουν το βιβλίου του
Heminway “Για ποιον χτυπά η καμπάνα”, υπονοώντας ότι χτυπά για αυτούς.
Πάντως χτυπά και για την Ελλάδα επίσης, και ειδικότερα για τον ΣΥΡΙΖΑ, ο
οποίος εξελέγη με μία ψευδή υπόσχεση να ακυρώσει τους όρους της
διάσωσης διατηρώντας παράλληλα το ευρώ.
Και οι δύο πλευρές της
διαπραγμάτευσης πρέπει επιτέλους να σοβαρευθούν
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου