ΚΟΙΝΩΝΙΑ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Ποια Ελλάδα;

Γράφει ο Λυκούργος Λιαρόπουλος 

Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας, διευθυντής Εργαστηρίου Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας, Τμήματος Νοσηλευτικής, Πανεπιστημίου Αθηνών.

Στο φύλλο της Παρασκευής 17/10 η «Καθημερινή» είχε δύο έγχρωμες φωτογραφίες στην πρώτη σελίδα, του ιδίου, μεγάλου, μεγέθους. Η πρώτη ήταν η εκθαμβωτική φωτογραφία με το ψηφιδωτό δάπεδο του τάφου στην Αμφίπολη. Η δεύτερη είχε για τίτλο «Βρωμιά και δυσωδία στη Φιλοσοφική Αθηνών» και έδειχνε την αντίστοιχη εικόνα. 

Ποιος θα πίστευε ότι 2.400 χρόνια χώριζαν τις δύο πραγματικότητες, από τον ίδιο, υποτίθεται, λαό.
 

Την ίδια εβδομάδα συνέβησαν δύο ακόμη συγκλονιστικά γεγονότα. 

Υποδεχτήκαμε την κ. Κλούνεϊ με τιμές αρχηγού (μεγάλου) κράτους και της αναθέσαμε, θεωρητικά, μία αποστολή υψίστης εθνικής σημασίας. Να φέρει πίσω τα «μάρμαρα». 

Την ίδια, ακριβώς, μέρα, γκρεμίστηκε το χρηματιστήριο, τα ελληνικά ομόλογα και η αξιοπιστία της χώρας. Αιτία, η άφρων και εξοργιστική βουλιμία των δύο μεγάλων κομμάτων για τη διατήρηση ή την κατάκτηση της εξουσίας, με κάθε κόστος, για την Ελλάδα, εννοείται. Και αυτά, 2.500 χρόνια μετά την κατασκευή των «μαρμάρων», πάλι από τον ίδιο, υποτίθεται, λαό.
 

Ποια Ελλάδα και ποιος λαός είμαστε σήμερα; 

Η ερώτηση είναι υπαρκτή και η απάντηση επιβεβλημένη. Εδώ αρχίζει το πρόβλημα. 

Ποιος ρωτάει και ποιος πρέπει ή μπορεί να απαντήσει; 

Δεν ξέρω πολλούς που θέτουν το ερώτημα με καλή πίστη. Γνωρίζω πολλούς που θέτουν ανάλογα ερωτήματα, αλλά μόνο για να βάλουν τον εαυτό τους μέσα στο «κάδρο». Οι μύθοι και τα «ψεύτικα τα λόγια» αρκούν για πολλούς. Είναι βολικά, κολακευτικά και κρύβουν τις όποιες πραγματολογικές αμφιβολίες. Το κυριότερο, συνήθως δεν «επιτρέπουν» τον αντίλογο.
 

Ισως γι’ αυτό, ακόμη μικρότερη είναι η προσφορά απαντήσεων. Ο εξοπλισμός της κοινωνίας με εύπεπτες απαντήσεις λύνει το πρόβλημα. Είμαστε ο «εξυπνότερος», ίσως και «περιούσιος» λαός, το κέντρο της γης στο παρελθόν και ο στόχος όλων στο παρόν. Ολοι μας θαυμάζουν, αλλά και όλοι μας έχουν «βάλει στο μάτι», ταυτόχρονα. Και αν κάποιος αναρωτηθεί πώς γίνεται να ισχύουν και τα δύο, η απάντηση είναι εύκολη. Μας ζηλεύουν.
 

Ο σημερινός κόσμος σίγουρα δεν προσφέρεται για παραμύθια σαν κι αυτά. Είναι απρόσωπος ή πολυπρόσωπος, αν προτιμάτε, είναι άπληστος, είναι λάτρης του εφήμερου και του ισχυρού, είναι άδικος εκ πεποιθήσεως και λάτρης της δύναμης. Μεταξύ μας, πάντα έτσι ήταν, αλλά εμείς ζούμε τώρα. Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι «ποιοι είμαστε», αλλά σε ποιο περιβάλλον ζούμε και τι πρέπει να κάνουμε για να επιβιώσουμε. Και βέβαια, σε μια τέτοια ερώτηση δεν χωρούν αστειότητες όπως αυτές με τις οποίες μας μεγάλωσαν.
 

Αν δεχθούμε αυτό το ερώτημα ως το καίριο, ξαφνικά, πολλά σημαντικά πράγματα θα μας συμβούν, ενίοτε και χωρίς να το αντιληφθούμε:

Θα αρχίσουμε να μετράμε το μπόι μας με το πραγματικό και όχι το φαντασιακό. 

Θα ανταγωνισθούμε πραγματικούς ανθρώπους, σε όλο τον κόσμο, όχι τους «ήρωες» των παραμυθιών μας ή τους συγχωριανούς μας. 

Ξαφνικά, ίσως ανακαλύψουμε και ότι τα «καταφέρνουμε» καλά, αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει να δεχθούμε και τις αποτυχίες μας και τα ελαττώματά μας. 

Και όταν «γνωρίσουμε» τον σύγχρονο εαυτό μας, τότε, και μόνο τότε, θα λατρέψουμε και τους προγόνους μας, με τα καλά τους και τα κακά τους. 

Τότε, τα «μάρμαρα» θα έρθουν πίσω μόνα τους και η Αμφίπολη θα μας ανήκει, πραγματικά.