"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - ΠΡΟΣΩΠΑ: Ο φοιτητής που έβαλε τα γυαλιά στους ακαδημαϊκούς


Δεν πίστευε στα μάτια του ο διδακτορικός φοιτητής Τόμας Ερντον όταν προσπαθούσε να επαληθεύσει τα αποτελέσματα της οικονομικής ανάλυσης των καθηγητών του Χάρβαρντ, Κάρμεν Ράινχαρτ και Κένεθ Ρόγκοφ.
   
Επρόκειτο για μια ανάλυση με... κύρος, με... διάσημες υπογραφές, που είχε πάρει ήδη στο... λαιμό της κάμποσες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ποιος ήταν λοιπόν εκείνος για να φωνάξει πως είχε ανακαλύψει το σημαντικότερο μακροοικονομικό λάθος των τελευταίων ετών; Να ισχυριστεί ότι δύο έγκριτοι ακαδημαϊκοί είχαν απλώς... ξεπετάξει μια τόσο σημαντική επιστημονική έρευνα;

Η περιβόητη έκθεση Ράινχαρτ-Ρόγκοφ, που δημοσιεύτηκε στην Αμερικανική Οικονομική Επιθεώρηση το 2010, έκανε λόγο για μείωση της ανάπτυξης στις περιπτώσεις που το δημόσιο χρέος μιας χώρας ξεπερνά το 90% του ΑΕΠ της, και αποτέλεσε τη βάση της επιχειρηματολογίας Ευρωπαϊκής Ενωσης και ΔΝΤ για την υιοθέτηση μέτρων λιτότητας στις χώρες που δεν πληρούσαν τα κριτήρια της έκθεσης.

Τρία χρόνια μετά, καθηγητές του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης αναθέτουν στους διδακτορικούς φοιτητές τους την επαλήθευση στατιστικών στοιχείων σε έρευνες που είχαν ήδη δημοσιευτεί. Ο Τόμας Ερντον επιλέγει την έκθεση Ράινχαρτ - Ρόγκοφ. «Από την αρχή ήμουν σίγουρος ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Και όταν μου έστειλαν τα στοιχεία (σσ. οι συγγραφείς έστειλαν, ύστερα από αίτημα του φοιτητή, τα αρχεία Excel στα οποία είχαν βασίσει τις αναλύσεις τους), οι αρχικές μου υποψίες επιβεβαιώθηκαν», δηλώνει ο εικοσιοκτάχρονος φοιτητής σε συνέντευξη στην εφημερίδα «El Pais».

Το επόμενο βήμα ήταν να εξηγήσει όσα είχε διαπιστώσει στους καθηγητές του, Μάικλ Ας και Ρόμπερτ Πολίν, που έδειξαν αρχικά να είναι αρκετά επιφυλακτικοί. Οταν και εκείνοι πείστηκαν, σειρά είχαν οι ίδιοι οι συγγραφείς. Η Κάρμεν Ράινχαρτ, γεννημένη στην Αβάνα της Κούβας πριν από 57 χρόνια, ήταν επικεφαλής οικονομολόγος στηn Bear Sterns, το πρώτο θύμα της οικονομικής κρίσης. Το πόστο αυτό το κατείχε συγκεκριμένα στις αρχές του 1980 και προτού αρχίσει να καταλαμβάνει διάφορα άλλα στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), για να συνεχίσει στο Χάρβαρντ. Ο Ρόγκοφ, πάλι, ήταν ο επικεφαλής της στο ΔΝΤ που είχε διαπληκτιστεί έντονα κάποια στιγμή με το νομπελίστα οικονομολόγο Τζόζεφ Στίγκλιτς για την κριτική που άσκησε ο δεύτερος στο ΔΝΤ στο βιβλίο του «Τα δεινά της παγκοσμιοποίησης» (2002).

Οταν λοιπόν, αρχές Απριλίου, ο διδακτορικός φοιτητής ενημέρωσε και τους δύο για τα αποτελέσματα της δικής του επιστημονικής εργασίας, εκείνοι παραδέχτηκαν πως υπήρχαν... «ορισμένα λάθη», αλλά ισχυρίστηκαν ότι αυτά δεν επηρέαζαν τη συνολική «εικόνα» της έκθεσης.

Ο Τόμας Ερντον ήξερε όμως ότι είχε δίκιο: 
Ηδη στη διάσκεψη των υπουργών Οικονομικών του G-20, λίγες μέρες μετά, δεν υπήρξε η παραμικρή αναφορά στο «ύψος των ελλειμμάτων». Το φιάσκο ήταν γεγονός, απλώς δεν επρόκειτο κανένας να το παραδεχτεί. 

Ακόμα κι έτσι, ο Τόμας Ερντον έχει καταστεί ιδιαίτερα δημοφιλής, γιατί πέρα από τους οικονομολόγους που θέλουν να συνεργαστούν μαζί του, πέρασε και ένα σπουδαίο μήνυμα στην επιστημονική κοινότητα: οι αυθεντίες είναι πάντα για να αμφισβητούνται - άσε που δεν λένε και ποτέ «συγγνώμη»... 

(Πηγές: www.independent.co.uk, www.washingtonpost.com, El Pa£s)

Δεν υπάρχουν σχόλια: