Του Τάκη Θεοδωρόπουλου
Τον κ. Πάνο Βλάχο δεν τον γνώριζα έως προχθές. Διάβασα πως είναι ηθοποιός και τραγουδοποιός. Δημοφιλής, ας συμπεράνω. Αλλιώς ο στίχος του «Μέσα σ’ ένα σάκο βάλτε Αδωνι και Πορτοσάλτε» θα είχε περάσει απαρατήρητος. Πλην όμως ξεσήκωσε σάλο. Κάτι μάλλον σπάνιο για την ποίηση στους καιρούς μας. Και ο στίχος του κ. Βλάχου έχει πράγματι ποιητικό ενδιαφέρον.
Πρώτον, η αμφισημία της λέξης «σάκος». Πώς είναι αυτός ο σάκος; Μοιάζει με τσουβάλι ή με τους πλαστικούς σάκους που χρησιμοποιεί η αστυνομία για τα θύματα δολοφονικών ενεργειών; Μας παροτρύνει να τους τσουβαλιάσουμε ή να τους ξεφορτωθούμε;
Φίλε αναγνώστη. Αυτή είναι η ομορφιά της ποίησης. Σου λέει κάτι και σε αναγκάζει να αναζητήσεις τις πολλαπλές σημασίες του. Κατά το κοινώς λεγόμενον: τι θέλει να μας πει ο ποιητής.
Οπως έγραψε ο ίδιος, εννοούσε κατιτίς το «σατυρικόν».
Προφανώς εννοούσε σατιρικόν.
Η ορθογραφική παραδρομή όμως δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη. Μόνον όταν μπερδεύεις τη σάτιρα με τους σατύρους η έμπνευσή σου μπορεί να γεννήσει σάκους.
Δεν έχω αντίρρηση ότι η σατιρική έκφραση έχει τη δική της βία. Από τον Τζόναθαν Σουίφτ έως τον Εμμανουήλ Ροΐδη, τον Δημήτρη Ψαθά ή τον Μποστ. Η βία της όμως έχει διττή λειτουργία. Από τη μια στοχεύει πρόσωπα και πράγματα, από την άλλη λειτουργεί ως μέσο εκτόνωσης της βίαιης αντίδρασης που η ίδια προκαλεί. Κοινώς τη διεγείρει για να την εκτονώσει.
Η σάτιρα είναι μια μεγάλη κατάκτηση του πολιτισμού μας, το πιο αποτελεσματικό αντίδοτο στον φανατισμό. Αν τη στρεβλώσεις, αν τη μετατρέψεις σε ένα είδος πυροβόλου εναντίον ζωντανών στόχων, τότε η σάτιρα παύει να είναι σάτιρα. Γίνεται άσκηση βίας.
Θα μου πεις, φίλε αναγνώστη που άντεξες να με διαβάσεις ώς εδώ, ότι σε βασανίζω με μια υπόθεση που σε μια εβδομάδα θα έχει ξεχαστεί.
Απλώς μπαίνω στη θέση του φίλου Αρη Πορτοσάλτε, της γυναίκας του και της κόρης του. Εχουν ήδη υποστεί αρκετές δοκιμασίες, πότε από τον Ρουβίκωνα, πότε από κουκουλοφόρους χωρίς ταυτότητα. Και τώρα έρχεται ο εμπνευσμένος ποιητής για να τον ρίξει σ’ ένα σάκο. Επειδή του βγήκε η ρίμα. Ο,τι κι αν σημαίνει αυτό, συμβολικά ή πραγματικά.
Ας μην κοροϊδευόμαστε. Ο,τι κι αν εννοεί ο ποιητής…
το βλαμμένο εφηβάκι που τον ακούει το εισπράττει ως παρότρυνση. Και οι επαγγελματίες της ανομίας που καραδοκούν το ξέρουν πολύ καλά. Εχουν εμπειρία τόσων χρόνων.
Δεν αναφέρθηκα στον κ. Γεωργιάδη, παρά τη συμπάθειά μου, επειδή αυτός συμπεριφέρεται σαν τους αρχαίους Σπαρτιάτες. Εννοείται ότι ο κ. Πάνος τάδε δεν ζήτησε συγγνώμη από τους ζωντανούς στόχους του. Θα μου πείτε, ούτε ο Καβάφης ζήτησε συγγνώμη από τον Οδυσσέα που τον παρότρυνε να απολαύσει τα βάσανά του. Αυτά έχει η ποίηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου