ΝουΔο-γαλαζαίικο ΣΤΑΛΙΝΟ-ΞΕΦΤΙΛΑΡΑΔΙΚΟ: Ο υπουργός-πατερούλης

 

Του Σάκη Μουμτζή

Διαβάζω πως στις προθέσεις του υπουργού Ανάπτυξης είναι η κατάργηση ή ο δραστικός περιορισμός των προσφορών 1+1 των σούπερ μάρκετ. 

Το βασικό σκεπτικό είναι ότι ο καταναλωτής, υπό το δέλεαρ της προσφοράς, στοκάρει προϊόντα, ενώ αυτές οι προσφορές, επειδή είναι περιστασιακές, δεν συμβάλλουν σε μια σταθερή εκπτωτική πολιτική. Εννοείται, πως αν τελικά ψηφιστεί μια παρόμοια ρύθμιση θα πρέπει να στηθεί ένας ολόκληρος μηχανισμός που θα παρακολουθεί την εφαρμογή της. Δηλαδή πρόσθετοι έλεγχοι στην αγορά.

Αυτή η υπό σκέψη διάταξη πάσχει πρωτίστως στο επίπεδο των αρχών που θα πρέπει να διέπουν τις σχέσεις πολιτείας και αγοράς. 

Δεν είναι νοητό οι κυβερνήσεις να παρεμβαίνουν με τέτοιου είδους μέτρα –άκρως περιπτωσιολογικά– στο πώς λειτουργεί η λιανική πώληση. Είναι θεμιτές και αυτονόητες οι παρεμβάσεις και οι έλεγχοι –κανένας δεν μιλάει για μια ανεξέλεγκτη αγορά– αλλά από το σημείο αυτό μέχρι το σημείο οι κυβερνήσεις να ρυθμίζουν υπολεπτομέρειες, η απόσταση είναι μεγάλη.  

Επιπροσθέτως είναι αδιανόητο σε μια δημοκρατική χώρα ένας υπουργός να θεωρεί τους πολίτες ανώριμους να γνωρίζουν το συμφέρον τους. Τι πάει να πει πως με τις προσφορές 1+1 ο καταναλωτής στοκάρει προϊόντα; Δεν γνωρίζει τις ανάγκες του και δελεάζεται απλώς με την προσφορά;  

Μα, μια φορά αν αναγκαστεί να πετάξει το επιπλέον προϊόν δεν θα ξανακάνει χρήση αυτής της προσφοράς. Γιατί να του στερήσει η πολιτεία, με ένα διοικητικό μέτρο, να κάνει αυτό που θέλει; 

Είναι αρνητικό φαινόμενο η αποθεματοποίηση –και στο επίπεδο του νοικοκυριού– σε μια αγορά που οι τιμές αυξάνονται σταθερά;

Τι πάει να πει πως με τις προσφορές 1+1 ο καταναλωτής στοκάρει προϊόντα; Δεν γνωρίζει τις ανάγκες του και δελεάζεται απλώς με την προσφορά;

Στο κάτω κάτω, σε μια ελεύθερη οικονομία υπάρχει και η ευθύνη του καταναλωτή. Θα πρέπει να διαβάζει πάντα την ημερομηνία λήξεως του προϊόντος και να συγκρίνει τιμές και προσφορές. Η ελεύθερη αγορά, πέραν όλων των άλλων, έχει και διαπαιδαγωγικό χαρακτήρα. Το κράτος-πατερούλης έχει πεθάνει εδώ και πολλές δεκαετίες. Η αγορά δεν πάσχει από την ολιγοπωλιακή διάρθρωση της λιανικής, αλλά από τη συγκέντρωση των προϊόντων επώνυμης ετικέτας στα χέρια ελάχιστων προμηθευτών. Η λιανική, δουλεύοντας με μικρά περιθώρια κέρδους, αποβλέπει στον υψηλό κύκλο εργασιών. Αυτά...

 

 τα γνωρίζει και ένας πρωτοετής φοιτητής του οικονομικού κλάδου.

Από την άλλη πλευρά, σε μια εποχή όπου η ακρίβεια αποτελεί το υπ’ αριθμόν 1 πρόβλημα της κυβέρνησης, αντιλαμβάνομαι την αγωνία των αρμόδιων υπουργών να επιδείξουν κάποια δραστηριότητα. Να φανεί ότι δεν κάθονται με σταυρωμένα τα χέρια, παρακολουθώντας απλώς τις εξελίξεις. Κι έτσι προχωρούν βεβιασμένα σε εξαγγελίες –πολλές εκ των οποίων ποτέ δεν γίνονται πράξη– αμφιβόλου αποτελεσματικότητος και ασύμβατες με τις αρχές της ελεύθερης αγοράς.  

Ο πολίτης τεκμαίρεται πως γνωρίζει το συμφέρον του και τις ανάγκες του καλύτερα από τον οποιονδήποτε υπουργό.  

Τα όρια μεταξύ προστασίας και υπερπροστασίας είναι δυσδιάκριτα, όμως ένας υπουργός οφείλει να τα χαράσσει με ακρίβεια.