ΤΟΥΡΚΙΑ: Κολύμπι πασάδων σε βαθιά διπλωματικά νερά

Του Αγγελου Στάγκου

Η κίνηση της Τουρκίας να δεσμεύσει ώς τον Δεκέμβριο θαλάσσιες περιοχές νοτιοανατολικά της Κύπρου που περιλαμβάνουν «οικόπεδα» στα οποία γίνονται ήδη έρευνες για υδρογονάνθρακες, είναι προκλητική, στα όρια της εχθρικής ενέργειας. 

Με αυτήν την έννοια σωστά η κυπριακή πολιτική ηγεσία αποφάσισε τη διακοπή των διαπραγματεύσεων με την τουρκοκυπριακή πλευρά, με στόχο την εύρεση κάποιας λύσης στο Κυπριακό.  

Αλλωστε σε όλη τη διάρκεια των συνομιλιών, η Αγκυρα που ελέγχει πλήρως και κατευθύνει την τουρκοκυπριακή πλευρά είχε επιδείξει τη χαρακτηριστική αδιαλλαξία με την οποία λειτουργεί, σε συνδυασμό με κακοπιστία.
Αυτή τη φορά, όμως, υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες που θα πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν στην όποια ανάλυση γίνεται στην Αθήνα και τη Λευκωσία. Παράγοντες που ίσως είναι εκμεταλλεύσιμοι, καθώς το καθεστώς Ερντογάν παίζει ένα πολυεπίπεδο παιχνίδι εξωτερικής πολιτικής που ενοχλεί πολλούς και διάφορους στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και όχι μόνο.  

Είναι φανερό ότι οι κ. Ερντογάν και Νταβούτογλου επιμένουν στα σχέδιά τους να καταστήσουν την Τουρκία περιφερειακή δύναμη, ικανή να ασκεί ηγεμονία και να δρα ανεξάρτητα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τις ευρωπαϊκές χώρες και τα θεσμικά όργανα της Δύσης, το ΝΑΤΟ και την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Τα όπλα της Τουρκίας είναι βεβαίως το μέγεθος και η γεωγραφική της θέση, αλλά είναι επίσης ο ισλαμικός προσανατολισμός του καθεστώτος Ερντογάν και το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετοί συγγενείς προς τον τουρκικό πληθυσμοί, ιδίως σε κράτη που σχηματίστηκαν μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης. 

Ως τώρα, πάντως, τα δύο τελευταία ισχυρά -υποτίθεται- χαρτιά δεν φαίνεται να αποδίδουν. Οι αντιδράσεις που συναντά αυτή η πολιτική, έμπνευσης του πρωθυπουργού Νταβούτογλου όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών, είναι όχι απλά μεγάλες, αλλά και λυσσώδεις. Οι τελευταίες εξελίξεις, μάλιστα, ιδιαίτερα μετά την εμφάνιση της απειλής που λέγεται ΙSΙS, δημιουργούν πλέον προβλήματα και στο εσωτερικό της Τουρκίας.
Η Τουρκία βρίσκεται σήμερα στο χείλος του πολέμου. Είναι σαφές ότι το ΙSΙS δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με βομβαρδισμούς από τον αέρα. Θα χρειαστούν και χερσαίες δυνάμεις και αυτές θα αναγκαστεί εκ των πραγμάτων να τις διαθέσει η Τουρκία, ακόμη και αν η ηγεσία της δεν το επιθυμεί πραγματικά, αν και αμφίβολο. Η δημιουργία και ισχυροποίηση του ΙSΙS αποτελεί και επίτευγμα της Αγκυρας. Η τελευταία έπαιζε πολύ σημαντικό ρόλο στην ενίσχυση των ανταρτικών δυνάμεων στον εμφύλιο της Συρίας, προκειμένου να ανατραπεί το καθεστώς του Ασαντ. Οπως είναι πια γνωστό, τα όπλα αυτά, μαζί με πολλά άλλα, κατέληγαν στους ακραίους τζιχαντιστές που σήμερα παρουσιάζονται πάνοπλοι. Μέσα από την Τουρκία, ή προς την Τουρκία γίνεται το λαθρεμπόριο πετρελαίου από τις πετρελαιοπηγές που έχουν καταλάβει οι τζιχαντιστές και εκείνη ήταν που ήλθε σε συμφωνία μαζί τους για την ανταλλαγή ομήρων.
Τώρα η Αγκυρα βρίσκεται μπροστά σε μια απόφαση εμπλοκής, που θα τη φέρει να πολεμά στο πλευρό των Κούρδων του Ιράκ και της Συρίας, ή καιροσκοπισμού που θα προκαλεί αγανάκτηση στους Κούρδους της Τουρκίας, αναταραχή στο εσωτερικό της.  

Αν επιμείνει να συνδυάζει την επέμβασή της με ανατροπή του Ασαντ -τον οποίο υποστηρίζει το Ιράν- αυτό θα τη φέρει αντιμέτωπη και με τις δυνάμεις του, οπότε θα πολεμά σε δύο μέτωπα. Χωρίς να λησμονείται παράλληλα ότι οι σχέσεις της με το Ισραήλ και την Αίγυπτο είναι άθλιες, ούτε ότι η πολιτική της προβληματίζει έντονα τη Δύση.
Συμπέρασμα: η Τουρκία κολυμπάει σε πολύ βαθιά νερά...