TOYΡΚΙΑ: Περιβαλλοντική βόμβα για Θρακη και Αιγαίο ενεργοποιεί ο Ερντογάν

Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ

Μια σημαντική περιβαλλοντική απειλή για τη Θράκη και το Βορειοανατολικό Αιγαίο συνιστά η απόφαση της Τουρκίας να δρομολογήσει την αξιοποίηση των σημαντικών -όπως όλα δείχνουν- κοιτασμάτων σχιστολιθικού φυσικού αερίου με την αμφιλεγόμενη μέθοδο της υδραυλικής ρωγμάτωσης (fracking).

Επιστήμονες, περιβαλλοντικές οργανώσεις αλλά και κυβερνήσεις πολλών χωρών έχουν εκφράσει σοβαρές ανησυχίες για τη μέθοδο αυτή καθώς έχει σημαντικές αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις με κυριότερη τη μόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα και την επιβάρυνση του εδάφους με επικίνδυνες χημικές ουσίες.

Την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας Τανέρ Γιλντίζ ανακοίνωσε ότι η κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ θα ξεκινήσει τις υδραυλικές ρωγματώσεις για την εξαγωγή του σχιστολιθικού φυσικού αερίου στη Θράκη και στις νοτιοανατολικές επαρχίες, καθώς υπολογίζεται ότι υπάρχουν σχεδόν 4,6 τρισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου.

Οπως αποκάλυψε ο Τούρκος υπουργός, η ΤΡΑΟ θα επικεντρωθεί στις παλιές γεωτρήσεις προκειμένου να τις καταστήσει ενεργές με τη μέθοδο της υδραυλικής ρωγμάτωσης και η όλη επιχείρηση θα ξεκινήσει μέχρι το τέλος του 2013.

Η Τουρκία που διψά για ενέργεια, καθώς η εξάρτησή της από τη Ρωσία, το Ιράν και το Ιράκ κρατούν όμηρο την τουρκική οικονομία, δεν ενδιαφέρεται και ιδιαίτερα για τις όποιες ενστάσεις υπάρχουν και αφορούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε η Αμερικανική Υπηρεσία Ενέργειας (Energy Information Agency - EIA) στην Τουρκία το κοίτασμα του Ντιγιαρμπακίρ και το κοίτασμα Χαμιταμπάτ στη Θράκη διαθέτουν συνολικά 163 τρισ. κυβικά πόδια (tcf) φυσικού αερίου, με την τεχνικά εκμεταλλεύσιμη ποσότητα να φθίνει στα 24 tcf, ενώ υπάρχουν 94 δισ. βαρέλια σχιστολιθικού πετρελαίου με τεχνικά εκμεταλλεύσιμα τα 4,7 δισ. βαρέλια.

Με τις ποσότητες που είναι εκμεταλλεύσιμες η Τουρκία μπορεί να καλύψει τις ανάγκες της για φυσικό αέριο για τα επόμενα 14 χρόνια. Ο κ. Γιλντίζ ανακοίνωσε ότι έχει ήδη σχηματίσει ειδική ομάδα για την προώθηση των εργασιών στη Θράκη. Αντιπροσωπεία του τουρκικού υπουργείου Ενέργειας βρίσκεται στις ΗΠΑ και στον Καναδά για να μελετήσουν από κοντά τη μέθοδο της εξόρυξης σχιστολιθικού πετρελαίου και φυσικού αερίου και για επαφές με τους εκπροσώπους εταιρειών που ειδικεύονται στις υδραυλικές ρωγματώσεις.

Η Τουρκία έχει ήδη συνάψει συμφωνία με τη SHELL και έχει ξεκινήσει η έρευνα για σχιστολιθικό αέριο στο Ντιγιαρμπακίρ από τον Σεπτέμβριο του 2012, ενώ υπάρχουν διαπραγματεύσεις με την ExxonMobil για τα κοιτάσματα της Θράκης.

Η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων σχιστολιθικού πετρελαίου και φυσικού αερίου έχει διχάσει επιστήμονες, οργανισμούς και κυβερνήσεις λόγω των περιβαλλοντικών συνεπειών που έχει η εξόρυξη με υδραυλική ρωγμάτωση.

Η μέθοδος αυτή είναι στρατηγικής σημασίας για την Ουάσιγκτον ως αντισυμβατική πηγή ενέργειας, καθώς μετέτρεψε ουσιαστικά τις ΗΠΑ σε χώρα εξαγωγής φυσικού αερίου...

Η Ευρώπη είναι διχασμένη, με την Πολωνία και τη Βρετανία να υποστηρίζουν, παρά τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης, την εκμετάλλευση των σχιστολιθικών υδρογονανθράκων.

Η Γερμανία και η Σουηδία περιμένουν τα αποτελέσματα νέων επιστημονικών ερευνών, η Γαλλία παρά τις αντιδράσεις είναι έτοιμη να δώσει νέες άδειες ερευνών ώστε να μειώσει την εξάρτηση από την πυρηνική ενέργεια, ενώ αντίστοιχη κινητικότητα υπάρχει και σε Βουλγαρία, Ρουμανία και Τσεχία που έχουν κοιτάσματα.

 
Παγωμένη είναι προς το παρόν και η διαδικασία στην Ολλανδία, παρά το γεγονός ότι Εκθεση που δημοσιοποίησε τον Αύγουστο το υπουργείο... Οικονομικών εκτιμά ότι οι περιβαλλοντικές συνέπειες είναι διαχειρίσιμες.

Στην Ολλανδία πάντως, εκτός των αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών και των περιβαλλοντικών οργανώσεων, είναι και οι βιομηχανίες μπίρας με επικεφαλής την Heineken που φοβούνται ότι θα πληγεί η ολλανδική ζυθοβιομηχανία λόγω της μόλυνσης του υδροφόρου ορίζοντα...

Η εξόρυξη του σχιστολιθικού αερίου πραγματοποιείται με τη διοχέτευση υπό υψηλή πίεση μεγάλων ποσοτήτων νερού, άμμου και διαφόρων χημικών ουσιών στο υπέδαφος, σε βάθη που μπορούν να φθάσουν έως και τα 3.000 μέτρα.

Η υδραυλική πίεση δημιουργεί πολλαπλές ρωγμές στο πέτρωμα, απ' όπου το εγκλωβισμένο αέριο διαφεύγει και εν συνεχεία αντλείται.

Αυτή η μέθοδος εξόρυξης αποκαλείται υδραυλική ρωγμάτωση (hydraulic fracturing ή fracking) και δημιουργεί πολλούς κινδύνους τόσο για το φυσικό περιβάλλον όσο και για τη δημόσια υγεία.

ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Μολύνει τον υδροφόρο ορίζοντα και παίζει με τα... Ρίχτερ

Για την υδραυλική ρωγμάτωση χρησιμοποιούνται σημαντικές ποσότητες νερού που κυμαίνονται από 9.000 έως 29.000 εκατ. λίτρα για μια ολοκληρωμένη διάρρηξη, ποσότητες που εφόσον αντλούνται από φυσικές πηγές θα έχουν σοβαρές συνέπειες στη βιοποικιλότητα της περιοχής. Σημαντικές ποσότητες του νερού που χρησιμοποιείται όταν επιστρέφει στην επιφάνεια, δημιουργεί μια σημαντική πρόκληση, αυτή της διαχείρισης των υγρών αποβλήτων καθώς στο νερό της ρωγμάτωσης διοχετεύεται πλήθος χημικών προσθέτων (μεταξύ των οποίων τοξικές και καρκινογόνες ουσίες), ενώ στο ανακτημένο νερό πιθανόν να εντοπίζεται μεθάνιο, βαρέα μέταλλα και ραδιενεργές ουσίες.

Τα νερά αυτά μολύνουν τον υδροφόρο ορίζοντα και την τροφική αλυσίδα ενώ πέραν της ατμοσφαιρικής ρύπανσης με την έκλυση τοξικών ουσιών, δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι ποσότητες των υδάτων θα καταλήγουν μέσω των ποταμών της περιοχής στα Στενά και μέσω αυτών στο Βορειοανατολικό Αιγαίο. 

Στις περιοχές που ήδη γίνεται εκμετάλλευση των σχιστολιθικών υδρογονανθράκων έχει παρατηρηθεί και μεγάλη συχνότητα σεισμών έντασης 1-3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, μια διάσταση με ιδιαίτερη σημασία με δεδομένο ότι η μέθοδος θα εφαρμοστεί σε σεισμογενή περιοχή.