"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


KOINΩΝΙΑ στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΠΑΝΑΝΙΑ: Οταν δεν φταίει κανείς… φταίνε όλοι


Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει τη φράση «φέρτε πίσω τα κλεμμένα», η ακόμη περισσότερες «εγώ δεν χρωστάω τίποτα, δεν πληρώνω τίποτα», ξεχνώντας φυσικά τις μαϊμού συντάξεις, την τεράστια φοροδιαφυγή αλλά και τα ρουσφέτια,  που ζημιώνουν το κράτος επί δεκαετίες.  

Οι 80 «κηπουροί» της ΕΡΤ, που ανακαλύφθηκαν πρόσφατα μετά το κλείσιμο του ραδιοτηλεπτικού σταθμού, δε φάνηκαν να εκπλήσουν πολλούς, μιας και όλοι γνωρίζουμε πάνω-κάτω τι συμβαίνει με τους διορισμούς και τα ρουσφέτια στον δημόσιο τομέα.

Έχει, όμως, τελικά σημασία αν αυτός που καταχράστηκε το δημόσιο χρήμα είναι απλός φαρμακοποιός, δικηγόρος, δημόσιος υπάλληλος, επιχειρηματίας ή πολιτικός;  

Ουσιαστικά, μιλάμε για την ίδια ηθική, την ίδια λαμογιά, την ίδια «αρρωστημένη» νοοτροπία, που διαιωνίζεται από γενιά σε γενιά σαν «κληρονομικά μεταδιδόμενη ασθένεια»…  

Και φτάνουμε, λοιπόν, στο κρίσιμο ερώτημα: αθώοι πολίτες ή συνένοχοι σε ένα διεφθαρμένο κράτος δεκαετιών;  

Ας πάρουμε τα πράγματα απ’ την αρχή…

Η αλήθεια ειναι ότι ο Έλληνας δεν φημιζόταν ποτέ για τις κρίσεις αυτογνωσίας του, ούτε φυσικά για την  ψύχραιμη κρίση του γύρω από την πολιτική ζωή της χώρας. Αν μελετήσουμε τη σύνγχρονη ιστορία μας, θα δούμε πως αν κάτι μας χαρακτηρίζει ως λαό, είναι η τάση προς τη διχόνοια και την αχαριστία. Γι’ αυτού του είδους την αχαριστία μίλησε το 1895, ο Χαρίλαος Τρικούπης σε στενούς του φίλους, λίγο πριν αποχωρήσει από την Ελλάδα, απογοητευμένος και αυτοεξοριζόμενος στο Παρίσι μέχρι και τον θάνατό του ένα χρόνο αργότερα.
«Επί 20 έτη αγωνιζόμεθα ανενδότως όπως ορθώσωμεν τα κακώς κείμενα, προσπαθούντες αφ’ενός να επιτύχωμεν, διά κατάλληλων οργανικών νόμων συναδόντων προς το κοινοβούλευτικόν της χώρας πολίτευμα, αφ’ετέρου δε το να επανορθώσαμεν τα οικονομικά του κράτους, ποσάκις δεν διακυβεύσαμεν τη δημοτικότητα υμών, ποσάκις δεν αντιμετωπίσαμεν μανιώδεις αντιδράσεις  όπως επιτύχωμεν του ποθούμενου. Και όμως… τις πότε αναγνώρισε τους κόπους και τους αγώνας ημών»;

Ένα ακόμα στοχευμένο παράδειγμα, αναφέρει ο Αμερικάνος δημοσιογράφος (CBS) Τζορτζ Πολκ, στο τελευταίο του άρθρο που αναδημοσιεύθηκε απο «Το Βήμα» το 1947, κάνοντας εκεί μία ιδιαίτερη αναφορά στην άποψη των Ελλήνων για τους πολιτικούς της:  «Ασφαλώς η μεγάλη πλεοψηφία των Ελλήνων πολιτών έχει πολύ μικρήν εκτίμησιν εις την κυβέρνησίν της.  Όταν ταξίδευα τελευταίως εις την περιοχήν του εμφυλίου πολέμου κατά μήκος των Ελληνογιουγκοσλάβικων συνόρων ηρώτησα έναν χωρικόν αν το δερμάτινο σακάκι μου ήτο ασφαλές εις το τζιπ μου, που ήτο σταματημένο. ‘Ασφαλώς’ μου απάντησεν ο χωρικός ‘όλοι οι κλέφτες της Ελλάδος είναι εις την κυβέρνησιν’»…

Από την πλευρά του, ο Δημήτριος Καμπούρογλου είχε πει κάποτε πως «Οι Έλληνες, για να πάνε μπροστά, πρέπει να κοιτάζουν πίσω». Και είναι αλήθεια. Αν ο ελληνικός λαός είχε μάθει από τα λάθη του παρελθόντος και πιο συγκεκριμένα, αν έπαιρνε διδάγματα από την μακρόχρονη ιστορία των χρεοκοπιών της χώρας, τότε  πολύ πιθανόν δεν θα βιώναμε τη σημερινή δυσμενή οικονομική κατάσταση.

Με εξαίρεση τη χρεοκοπία του 1932 (επί Ελευθέριου Βενιζέλου) που οφειλόταν επί το πλείστον στις δαπάνες πολέμου, στην αποκατάσταση 2 εκατομμυρίων προσφύγων από τη Σμύρνη και φυσικά στην παγκόσμια κρίση του 1929, οι άλλες τρείς  χρεοκοπίες της χώρας(1829, 1843, 1893) παρουσιάζουν τρομακτικές ομοιότητες με το σήμερα. Βγάζοντας έτσι στην επιφάνεια το κύριο πρόβλημα της οικονομίας του ελληνικού κράτους, που δεν είναι φυσικά τα δάνεια, αλλά ο τρόπος διαχείρησής τους. Καταχρήσεις και αλόγιστες σπατάλες βλέπουμε ακόμα και στα δάνεια του απελευθερωτικού αγώνα (1821), ενώ τα πρώτα ρουσφέτια έκαναν την εμφάνιση τους, περίπου το 1880.

Όλα αυτά λοιπόν, με ακόμη περισσότερα δάνεια, συνεχίστηκαν μέχρι και  το 2008, όταν έσκασε σαν βόμβα η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση. Η Ελλάδα βρέθηκε -όπως ήταν φυσικό- απροετοίμαστη, με το μεγαλύτερο έλλειμμα αλλά και το υψηλότερο χρέος στην Ευρώπη. Πολύ σύντομα, οι αγορές έκλεισαν και η χώρα προσέφυγε στον μηχανισμό στήριξης της Ε.Ε., της ΕΚΤ και του ΔΝΤ, με αποτέλεσμα η δημοσιονομική και οικονομική πολιτική να τεθούν υπό τον έλεγχο της Τρόικας.

Έτος 2013, τρία χρόνια κρίσης και 3 μνημόνια μετά, φτάνουμε στον καταλογισμό. Ότι δηλαδή, το ελληνικό κράτος δαπανούσε επί 35 χρόνια, ετησίως 5%-10% περίπου περισσότερα απ’ όσα παρήγαγε  και (σχεδόν πάντα) μ’ μεγάλο έλλειμμα στον δημόσιο τομέα και υψηλή φοροδιαφυγή (από περίπτερα μέχρι μεγαλοεπιχειρηματίες).

Και μπορεί  η Ελλάδα να μην έχει απαντήσει ακόμα στο αιώνιο ερώτημα που τη βασανίζει, αν μπορεί δηλαδή να ζήσει οικονομικά ανεξάρτητη. Αλλά είναι πλέον φανερό, πως  το χρόνιο πρόβλημα της χώρας δεν είναι οικονομικό.  Είναι πρόβλημα αντίληψης και νοοτροπίας. Και αν αυτή δεν αλλάξει σταδιακά, τότε δεν θα αλλάξει τίποτα ουσιαστικό στο μέλλον. Η Ελλάδα θα παραμείνει χώρα σε κρίση. Είτε οικονομική, είτε πολιτισμική…

Δεν υπάρχουν σχόλια: