"Κόμμα = Ομάς ανθρώπων, ειδότων ν' αναγιγνώσκωσι και ν' αρθογραφώσιν εχόντων χείρας και πόδας υγιείς, αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες ενούμενοι υπο ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν' αναβιβάσωσιν αυτόν δια παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παρέχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι"
Εμμανουήλ Ροΐδης , Έλληνας πεζογράφος και κριτικός (1836-1904)


ΜΝΗΜΕΣ ΠΟΥ (ΔΕΝ) ΣΒΗΝΟΥΝ - ΥΠΑΡΚΤΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ: Η «εϊτίλα» των καιρών μας



Προσπαθώ να θυμηθώ αν έχει ξαναγίνει έκθεση στην Ελλάδα αφιερωμένη σε μια συγκεκριμένη δεκαετία, όπως αυτή που γίνεται στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, η GR80s. Μεγάλη έκθεση, δεν την έχω επισκεφθεί ακόμα αλλά διαβάζω και ακούω συνέχεια γι’ αυτή, ειδικά για το διαμέρισμα του 1987 που έχει στηθεί και άλλα πολλά memorabilia από τη δεκαετία που σημάδεψε την Ελλάδα ποικιλοτρόπως. Εμπνευστές της έκθεσης οι πανεπιστημιακοί Παναγής Παναγιωτόπουλος και Βασίλης Βαμβακάς, αλλά με πολλούς συνεργάτες στους διάφορους τομείς που προσπαθεί να καλύψει. Η έκθεση, που άνοιξε τις πύλες της αυτές τις μέρες (και θα διαρκέσει έως τον Μάρτιο), έχει ήδη συζητηθεί πολύ. Ο πυρετός των «έιτις» δεν είναι κάτι καινούργιο, αλλά τώρα φαίνεται να κορυφώνεται.
 

Εχοντας την ίδια ηλικία με τους δύο δημιουργούς της έκθεσης (το 1971 γεννημένοι αυτοί, το 1970 ο γράφων), έζησα εκείνα τα χρόνια από την ίδια περίπου όχθη. Οφείλω να ομολογήσω ότι δεν τη θυμάμαι με καμία νοσταλγία μάλλον λόγω της βασανιστικής εφηβείας. Δεν είμαι από αυτούς που λατρεύουν την εφηβεία ή τη νεότητα γενικώς και αορίστως – ειδικά τη δική μου.
 

Ωστόσο δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κάποιος πόσο άλλαξε εκείνα τα χρόνια η Ελλάδα – και όχι μόνον προς το χειρότερο όπως επιμένουν κάποιοι. Υπήρξε ένα άνοιγμα συνολικό και, στο βάθος, ήταν μια εποχή μεγάλων χαμένων ευκαιριών: αυτό το πολιτικό και κοινωνικό άνοιγμα ή η άνθηση του περιοδικού Τύπου, η απενοχοποίηση της χαράς και της καλής ζωής, όλα ήταν αναγκαία και θετικά και ελπιδοφόρα, δεν μπόρεσαν δυστυχώς όμως να αναχαιτίσουν ελληνικές παθογένειες χρόνων, όπως την πελατειακή νοοτροπία και την τουρκομπαρόκ αισθητική μιας δράκας «βλαχοδημάρχων» που απέκτησαν ξαφνικά κοινωνικό κύρος και μετρητά. 


 Καμία άλλη δεκαετία πάντως δεν αφορά σήμερα τόσο κόσμο. Για παράδειγμα...
 με την ταραγμένη δεκαετία του ’40 ασχολήθηκε το κλειστό κύκλωμα των ιστορικών και των διανοουμένων. Μόνο με τα «έιτις» υπάρχει αυτό το ευρύτερο, «λαϊκό» ενδιαφέρον – ειδικά των νεότερων γενεών.


Ιστορία χαμένων ευκαιριών. Ομως αυτό στο οποίο ανατρέχουν οι σημερινοί νέοι είναι στην ελαφρότητα των ’80s (σαν να ήταν τα δικά μας «αμερικανικά ’50s»). 


Τους καταλαβαίνω: το μόνο που δεν έχει η σημερινή εποχή είναι ελαφρότητα. Και ελαφρότητα δεν σημαίνει ανοησία...

Δεν υπάρχουν σχόλια: