Εχω παρατηρήσει, εδώ και κάποιους μήνες, έναν νεολογισμό στην Αγγλία. Ο κόσμος αναφέρεται στον «εαυτό του» ενώ απλώς θέλει να πει «εγώ».
Γίνεται εκνευριστικότερο σε μορφή ερώτησης, όταν απευθύνονται σε κάποιον τρίτο: «Τι θα ήθελε να παραγγείλει ο εαυτός σας;», και εκεί μπορεί κάποιος, ακόμα και αν γνωρίζει γραμματική, να την πατήσει και να απαντήσει βαρύγδουπα στα όρια της έπαρσης «ο εαυτός μου χρειάζεται ένα δυνατό ποτό».
Αυτή τη γλωσσική γελοιότητα την ξανασυνάντησα όταν μπήκα στο αεροπλάνο της επιστροφής για το Λονδίνο και ο πιλότος ευχήθηκε «καλό ταξίδι από το πλήρωμα και από τον εαυτό μου».
Αφού ξεπέρασα τον εκνευρισμό που έχει να κάνει με τη χρήση της γλώσσας ευχήθηκα απλώς «ο εαυτός του» σήμερα να είναι σε φόρμα να πιλοτάρει, διότι στην προκειμένη περίπτωση ουδόλως με απασχολεί η υπόσταση παρά μόνο η ιδιότητά του και η δεξιοτεχνία του στο κόκπιτ. Επειδή είχα πολλές ώρες μπροστά και η μονομανία με χαρακτηρίζει, μου πέρασε η σκέψη ότι μπορεί να είναι βαθύτερο, κάτι που ξεπερνάει το γλωσσικό ολίσθημα και ακουμπάει το υπαρξιακό, την ταυτότητα του πιλότου. Ποιον εαυτό έχει σήμερα ο πιλότος;
Αντιλαμβάνομαι ότι συχνά δεν είμαστε ένας άνθρωπος, αλλά μια κοινότητα ανθρώπων ενταγμένων σε ένα σώμα. Το θέμα του εαυτού απασχολεί την κοινωνία τα τελευταία χρόνια, αλλά είμαστε πραγματικά έτοιμοι να δεχτούμε την αυθεντικότητα; Ποιος είναι, τελικά, ο εαυτός μας;
Το Διαδίκτυο παρέχει πληθώρα ευκαιριών για τον κατακερματισμό μιας ταυτότητας και την ανασύσταση, τη διαμόρφωση ή τη σχηματοποίηση κατά το δοκούν. Την πλατφόρμα για να διαχυθεί και να διασκορπιστεί η άλλη μας προσωπικότητα την προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Το εικονικό περιβάλλον της φωτεινής οθόνης έχει ως κύρια χαρακτηριστικά την ανωνυμία και την απουσία φυσικής παρουσίας. Σε αυτή την πλασματική πραγματικότητα, που συνοδεύεται από ανυπαρξία ελέγχου και ισορροπίας, ο καθένας παρουσιάζει μια εκδοχή της ιδιοσυγκρασίας του, μια περσόνα που επιθυμεί να προβάλει.
Προηγείται βεβαίως η εξωτερική εμφάνιση. Τα δύο τρίτα των χρηστών επεξεργάζονται τις φωτογραφίες πριν τις αναρτήσουν ξοδεύοντας κατά μέσον όρο 45 λεπτά για να αφαιρέσουν ατέλειες, να λειάνουν την υφή του δέρματος και να λευκάνουν το χαμόγελό τους. Το αποτέλεσμα φυσικά είναι ο «ιδανικός εαυτός» να απέχει από αυτόν που κινείται και αναπνέει εκτός οθόνης. Εάν σήμερα μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού την περνάει σε ένα άλλο, παράλληλο περιβάλλον, αποσυνδεδεμένο από την πραγματικότητα και αποτραβηγμένο, φυσικά, από γεωγραφικές –ή άλλες– ρίζες, τότε ο κυβερνοχώρος είναι η απόλυτη μετατόπιση.
Θέλω να επιστρέψουμε όμως στην πραγματικότητα.
Η Φινλανδή πρωθυπουργός Σάνα Μάριν δήλωσε το 2020 σε μια συνέντευξή της στη βρετανική Vogue ότι «θέλω να είμαι ειλικρινής, θέλω να είμαι ο εαυτός μου. Το βρίσκω ευκολότερο».
Δύο χρόνια αργότερα τη βλέπουμε σε ένα εορταστικό βίντεο 30 δευτερολέπτων που ευφραίνει το ακροατήριο. Ή τουλάχιστον θα έπρεπε να έχει αυτό το εφέ. Μια γυναίκα νέα, όμορφη, κεφάτη, η οποία φοράει έναν δύσκολο συνδυασμό ρούχων –μαύρο μπλουζάκι και άσπρο τζιν–, που παρ’ όλα αυτά την κολακεύουν, να περνάει καλά. Απολύτως ευθυγραμμισμένη με ό,τι είχε δηλώσει και σε απόλυτη σύμπνοια με την ηλικία της. Φοβήθηκα μονάχα πως δίνει καλές ιδέες σε συναδέλφους της και θα έρθουμε αντιμέτωποι με γκρι κοστούμια παραγεμισμένα με κοιλιές να λικνίζονται. Αυτή ήταν η πρώτη κακεντρεχής σκέψη, λάθος. Μπορεί κάποιος να χορεύει στα 36, στα 56, στα 76 και στα 96 με οποιονδήποτε σωματότυπο.
Τι ήταν αυτό που εκνεύρισε τόσο στη στάση της;
Το φύλο και η ηλικία της με πάσα βεβαιότητα. Μια όμορφη γυναίκα που τα έχει όλα όχι μόνο βρίσκεται σε θέση εξουσίας, αλλά παρτάρει με ρυθμό. Εκείνη με τη σειρά της έπεσε στην παγίδα του σεξισμού και αντιμετώπισε τις κατηγορίες σύμφωνα με το φύλο της. Συνετά και απολογητικά. Αντί να οργανώσει ακόμα ένα πάρτι, δέχτηκε να κάνει τεστ για να διαπιστωθεί εάν είχε κάνει χρήση ναρκωτικών. Συνεσταλμένη, αξιοπρεπής, αλλά απολογητική.
Γιατί;
Ενας άντρας πολιτικός όχι μόνο δεν θα απολογούνταν, αλλά θα αρνούνταν. Θα μας έπειθε για τη σκευωρία, θα έφτανε ακόμα μακρύτερα και θα μας έπειθε ότι δεν βλέπουμε ό,τι βλέπουμε και ότι δεν ήταν αυτός στο βίντεο.
Τι το μεμπτό υπάρχει στο να διασκεδάζει κάποιος στον ελεύθερο χρόνο του όταν βρίσκεται εκτός υπηρεσίας;
Δεν υπάρχει τίποτα το επιλήψιμο. Οι αντιδράσεις προκλήθηκαν και οι μομφές διατυπώθηκαν γιατί τολμάει να είναι ο εαυτός της, χωρίς να προσπαθεί να είναι οτιδήποτε άλλο από αυτό που είναι. Η «πόλωση» απλοποιεί μια εμπειρία όταν αυτή, για τους πολλούς, είναι δυσκολοχώνευτη. Δεν είναι εύκολο να είσαι ο εαυτός σου, είναι απλούστερο όμως από την εναλλακτική. Το να μην είσαι ο εαυτός σου ενισχύει μια συμπεριφορά που επηρεάζει τη σχέση με την πραγματικότητα. Η παραποιημένη συμπεριφορά επηρεάζει τη διανοητική μας κατάσταση, επιδρά ακόμα και στον τρόπο που ανταποκρινόμαστε στις ίδιες μας τις σκέψεις. Αλλοιώνει το ψυχολογικό μας τοπίο και μας σπρώχνει προς μια άλλη, άγνωστη κατεύθυνση.
«Είμαι άνθρωπος», δήλωσε στη συνέντευξη Τύπου μετά τη διαρροή του βίντεο. Μια έκφραση που την ακούω σαν: είμαι άνθρωπος και είμαι ο εαυτός μου με τις πολλές πτυχές του. Ολες είναι μέρος της αφήγησής μου και θέλω να δένουν αρμονικά.
Εάν δεν μπορεί να αφηγηθεί ποια είναι, εάν δεν μπορεί να δείξει ποια είναι, θα χάσει την πλοκή (της). Η πιο προκλητική πτυχή της πραγματικότητας είναι...
η αντιμετώπιση των άλλων ανθρώπων.
Αυτή είναι η άποψή μου, αλλά αρκετά μονολόγησα. Τι γνώμη έχει ο «εαυτός σας» για όλα αυτά;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου